Fazlı Paşa
Fazlı Paşa ya da Damat Fazlullah Fazlı Paşa (?-1658); beylerbeyi ve Kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.
Boşnak kökenli olan Fazlı Paşa, sarayda silahtar ağalığına kadar yükselmiş ve 27 Ocak 1646'da vezir olarak saraydan ayrılmıştır.[1] Sultan İbrahim'in musahiplerinden biri olarak henüz bulûğ (cinsel ergenlik) çağına gelmemiş olan sultanın kızı Fatma Sultan ile 15 Mart 1647'de evlendirilmiştir. Aynı yılın Haziran ayında Kaptan-ı deryalık görevine atanan Fazlı Paşa, yine aynı yılın Kasım ayı başlarında birkaç günlük Budin beylerbeyliği akabinde yeniden kaptanı- deryalık görevine getirilmiştir.[1]
1648 yılında, Sultan İbrahim'in huzurunda Sadrazam Hezarpare Ahmed Paşa'yı yalan söylemek ve rüşvet almakla suçlamasıyla yaşanan tartışma sonucunda önce hapsedilmiş ve hemen sonrasında da Azak Kalesi muhafızlığıyla İstanbul'dan uzaklaştırılmıştır.[2] 1648 yılının Kasım ayında Temeşvar beylerbeyi olan Fazlı Paşa, 1650 yılı Aralık ayında Bosna beylerbeyi olmuştur. 30 Ekim 1651'de bu görevinden alınmasıyla İstanbul'a dönmüştür. 1652 yılı Nisan ayında yeniden Bosna beylerbeyi olan Fazlı Paşa,[1] 1654 yılında Venedik Cumhuriyetine bağlı Zadar Kalesine başarılı akın yapmış ve bu başarısı nedeniyle IV. Mehmed tarafından ödüllendirilmiştir.[3] 2 Mayıs 1656'da ikinci defa Budin beylerbeyi olmuştur. 20 Kasım 1656'da bir kez daha Bosna beylerbeyi olmuş, 12 Aralık'ta da Rumeli beylerbeyi olarak görevlendirilmiştir.[1]
1657 yılında Silistre beylerbeyi olarak görülen Fazlı Paşa'nın bundan sonraki hayatıyla ilgili olarak 1658 yılı Mart ayında Temeşvar beylerbeyi olduğu ve aynı yılın Ekim ayında görevi başında öldüğü[4] ya da Silistre beylerbeyiyken isyancı Erdel beyini yakalama görevindeki ihmali nedeniyle 13 Haziran'da çağrıldığı Edirne'de padişahın emriyle başı kesilerek idam edildiği ifade edilmektedir.[1][5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e Gévay, Antal (1841). A' budai pasák. 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2015.
- ^ Özcan, Abdülkadir (1998). "Hezarpâre Ahmed Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 17. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 301-302. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
- ^ Akgündüz, Murat (2003). "Osmanlı İdaresi Döneminde Bosna-Hersek" (PDF). D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18. isamveri.org. ss. 111-130. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
- ^ Kılıç, Orhan (2019). "Budin ve Tımışvar Eyaletlerinin Paşaları: Karşılaştırmalı Bir Analiz". OTAM, 49. DergiPark. ss. 201,213,214,224,225. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- ^ Duman, Mahmut (2006). "Köprülü Mehmed Paşa Hayatı, Şahsiyeti ve Faaliyetleri" (PDF). T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihî Ve Sanatları Anabilim Dalı İslâm Tarihî Bilim Dalı-Yüksek Lisans Tezi. acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr. s. 79. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.