Fahir Aksoy
| Fahir Aksoy | |
|---|---|
| Doğum adı | Ahmet Fahir Aksoy |
| Doğum | 17 Mart 1917 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 3 Ocak 2008 (90 yaşında) Erdek, Balıkesir, Türkiye |
| Defin yeri | Erdek Şehir Mezarlığı |
| Alanı | Ressam |
Ahmet Fahir Aksoy (17 Mart 1917,[1] İstanbul – 3 Ocak 2008, Erdek) Türk ressam ve yazar. Naif resim alanında Türkiye'nin önde gelen ustalarından biri kabul edilir.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
1916 yılında İstanbul'da doğdu. Fevziye Lisesi, Göztepe Amerikan Koleji ve Edirne Lisesi'nde eğitim gördü. Yüksek öğrenim yapamamasının nedenini, yasam öyküsünde “Babam, babasından kalan paraları tüketince kaza kaymakamı oldu ve Anadolu’yu bir baştan öteki başa gezdik. Mali durumumuzun giderek kötüleşmesi, yüksek öğrenim yapmama elvermedi.” diye açıklayan Fahir Aksoy çalışma hayatına 1935'te Vakit gazetesinde başladı.[2]
Vakit ve Edirne Postası gazetelerinde ilk yazıları yayınlandı. Akşam, Ulus, Son Posta ve Vatan Gazetelerinde sanat ve kültür sayfaları yöneticiliği yaptı. Daha sonra birçok gazete ve dergide sanat konularında inceleme, deneme, öykü, eleştiri ve röportaj dallarında muhabirlik ve yazarlık yaptı. 1947’de Hür İdare adlı haftalık bir siyasal gazete çıkardı. Hakkında beş dava açıldı ve sekiz yıla hüküm giydi ancak, 1951 yılında çıkarılan genel aftan yararlanarak hapse girmedi.[2] Bir süre Basın Yayın Dış Haberler Dairesi'nde redaktör olarak çalıştı.
Bir ara sigortacılık yaptıktan sonra 1960’te yeniden Vatan gazetesinde çalıştı. O tarihten sonra resim çalışmalarının yanı sıra, dergi ve gazetelerde resim üstüne yazılar yazdı. Resim sanatını, Anadolu’nun uzak taşra kentlerine sergiler yoluyla götürüp tanıtmaya çalıştı. Almanya ve İsviçre’de sergiler açtı. 1966'da Bratislava’da geleneksel olarak düzenlenen Uluslararası Naif Ressamlar Sergisi’ne katıldı ve Matrakçı Nasuh üstüne belgesel bir film hazırladı. 1974'te kültür ve sanat konularını içeren "Köken" (11 sayı, Mart 1974-Ocak 1975) adlı bir dergi yayınladı.[2]
Ayrıca yurt içinde ve dışında 120 resim sergisi düzenledi. Halk sanatı, Mevlevi sanatı, Bektaşi sanatı konularında televizyon için çekilen üç filmin metin yazarlığını ve danışmanlığını yaptı. 6 belgesel film çekti.
Uzun yıllar Foça'da, İzmir'de ve Muğla'da yaşadı. 3 Ocak 2008 günü Erdek'te ölen sanatçının cenazesi Erdek Çarşı Camii'nden kaldırılmıştır.
Tarzı[değiştir | kaynağı değiştir]
Herhangi bir okul, akım ya da eğilim kapsamına girmeyen Fahir Aksoy’un resimleri, daha çok halk resimlerine ve naif resimlere ilişkin değerler taşır. Gerçekten, halk ressamlarına özgü gösterişsiz anlatım, gördüğünü ve yaşadığını katışıksız bir dille yansıtma çabası, yaşama coşku ölçüsünde bağlılık, geliştirilmemiş saf bir yalınlık, Fahir Aksoy’un resimlerinin başlıca nitelikleridir.
Türk resminin Batı kökenli etkiler karşısında kimliğini ve kişiliğini koruması gerektiğini söyleyen sanatçı, çözümlerden birinin de bu tür bir yalınlık olduğuna inanmakta, bu açıdan kuram saplantılarının dışında da kalmaya özen göstermekte zorlamasız bir resim türünün savunuculuğunu yapmıştır.[2]
Hatırası[değiştir | kaynağı değiştir]
Ömrünün son yıllarını geçirdiği Erdek'te kendisinin adını taşıyan "Yazar Ressam Fahir Aksoy Sokak" isimli bir sokak vardır.[3]
Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sanatta Batı Öykünmeciliği ve Üç Yazarla Tartışma, 1982
- Türk Resminde Değişme ve Yenileşme, 1983
- Hacı Bektaş Veli Yaşamı ve Sanata Yaklaşımı
- Naif Sanat ve Türk Naifleri, 1990
- Kürdün Meyhanesi, 2000
- Yaşam Defterim, 2004
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Fahir Aksoy". www.biyografya.com (İngilizce). 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
- ^ a b c d editor (12 Mayıs 2018). "Fahir Aksoy Hayatı ve Eserleri". İstanbul Sanat Evi. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
- ^ "ERDEK BELEDİYESİ". www.facebook.com. 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
- Genel
- Rona, Z. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. 1. Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları. s. 45. ISBN 975-7438-52-9.
- Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 1 (3. bas.). İstanbul: YKY. Mart 2010. s. 70-71. ISBN 9789750805684.