Fındıklı, Borçka
| Fındıklı | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Fındıklı Fındıklı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Borçka |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 533 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 251 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08400 |
Fındıklı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Fındıklı'nın eski adı Sahandro'dur.[3][4] Gürcüce ve Lazca Sahandro (სახანდრო) olarak bilinen köy, 19. yüzyıla ait Türkçe kaynaklarda Başköy olarak geçer. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Başköy (باشكوی) şeklinde yazılmıştır.[5][6] Artvin ilinde, Murgul'a bağlı Başköy gibi başka yerlerdede bu adı taşıyan köyler vardır. Başköy, Osmanlı idaresinde geç dönemde ortaya çıkmış bir yer adı olup bir bölgede üst kesimde, yukarıda bulunan yerleşmelere verilmiştir.[7]
1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Başköy, "İçkale Başköy karyesi" adıyla Trabzon vilayetine bağlı Lazistan sancağının Hopa kazasının bir köyü olarak geçer. Bu tarihte kaza sınırları içinde, Başköy adını taşıyan ikinci bir köyün bulunmasından dolayı bu adla kaydedilmiştir. İkinci yerleşme salnamede ("Hopa Başköy karyesi") olarak yazılmıştır. "İçkale Başköy karyesi"nin nüfusu 56 hanede yaşayan 195 kişi olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Osmanlı idaresi sadece erkek nüfusu tespit ediyordu. Bundan dolayı köyün toplam nüfusunu bulmak için erkek sayısı kadar kadın eklemek gerekir. Bunun sonucunda Başköy'de yaklaşık 390 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Hane başına yaklaşık 7 kişinin düşmesi, ailelerin görece kalabalık olduğunu göstermektedir. Tarımla geçinen köydeki hayvan varlığı 4.811 keçi/koyun, 10 at, 80 inek ve 10 öküz olarak tespit edilmiştir.[8]
Ertesi yıl başlayan Osmanlı-Rus savaşı sonucunda Başköy Rusların eline geçti. Rus idaresinde Artvin sancağının (okrug) Gonio kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Düzköy nahiyesinin köylerinden biriydi. Rus idaresinin de Başköy (Башкёй) olarak yazdığı köyün nüfusu 84 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı Laz olarak kaydedilmiştir.[9] Nüfusun bu kadar azalması, Rus idaresindeki köyden Osmanlı ülkesine yapılan göçle ilişkili olmalıdır.
Başköy, Birinci Dünya Savaşı sonlarına doğru Rusların bölgeden çekilmesinin adından, bir süre bağımsız Gürcistan sınırları içinde kaldı. 1921'de, Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında köy fiilen Türkiye'ye katıldı.[10] 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Türkiye'ye bırakıldı.
Ertesi yıl Artvin vilayetinde yapılan nüfus tespitinde Başköy tamamen boş olarak kaydedilmiştir.[11] 1926 yılında ise, Başköy'de 14 hanede 62 kişi kaydedilmiştir.[12] 1935 genel nüfus sayımından itibaren 1960 genel nüfus sayımına kadar Başköy'ün adı geçmemektedir. 16 Ağustos 1957'de Düz köyüne bağlı Başköy mahallesi olarak görünen yerleşim, bu tarihte Fındıklı adıyla köy statüsü kazandı.[13] 1960 genel nüfus sayımında "Fındıklı (Başköy)" olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte köyün nüfusu 492 kişiden oluşuyordu.[14]
Köyde süslemeleriyle dikkat çeken Fındıklı Köyü Camisi bulunmaktadır.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Fındıklı köyü, Artvin il merkezine 42 km, Borçka ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır.[15]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 251[2] |
| 2020 | 276[2] |
| 2019 | 276[2] |
| 2018 | 329[2] |
| 2017 | 228[2] |
| 2016 | 242[2] |
| 2015 | 271[2] |
| 2014 | 320[2] |
| 2013 | 477[2] |
| 2012 | 277[2] |
| 2011 | 269[2] |
| 2010 | 306[2] |
| 2009 | 339[2] |
| 2008 | 272[2] |
| 2007 | 288[2] |
| 2000 | 413[15] |
| 1990 | 591[15] |
| 1985 | 582[15] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Findikli, Turkey Page". Fallingrain.com. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Borçka Fındıklı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 180. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 226, ISBN 9786055708856.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 489, ISBN 9789941478178.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 366, ISBN 9789157871117.
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 194 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, 367, ISBN 9789157871117.
- ^ ""Gonio kazası (1886 Yılı)" (Rusça)"". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 143, ISBN 9789944197526.
- ^ "Tamim" (PDF). Resmî Gazete. 16 Ağustos 1957. 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
- ^ "1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 73" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ a b c d "Fındıklı Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.