Eritrazma
| Eritrazma | |
|---|---|
 | |
| Uzmanlık | Dermatoloji  |
Eritrazma, kahverengi, pullu deri yamalarına neden olan yüzeysel bir deri enfeksiyonudur. Deri florasının normal bir parçası olan (normalde deride bulunan mikroorganizmalar olan) Corynebacterium minutissimum bakterisi neden olur.
Eritrazmanın iki tipi vardır: Yaygın ve parmak arası (interdijital). Parmak arası, ayakların en sık görülen bakteriyel enfeksiyondur ve normalde herhangi bir belirti göstermez. Bu yalnızca estetik açıdan hoş olmayan bir durum değil, aynı zamanda diskiform eritrazmanın tip 2 diyabetin erken belirtisi olabileceğini destekleyen kanıtlar da vardır. Yaygın eritrazma en sık tip 2 diyabetes mellitusta görülür, burada lezyonlar derinin birlikte sürtünme yaptığı vücut bölgelerinin ötesine geçer.[1] Diyabetliler ile obezler arasında ve sıcak iklimlerde yaygındır; örtücü giysilerin giyilmesi durumu daha da kötüleştirir.
Eritrazmanın varlığı yaklaşık %4'tür ve dünyanın geri kalanına oranla subtropikal ve tropikal bölgelerde bulunma olasılığı daha yüksektir. Daha koyu deri nedeniyle Afrikalı Amerikalılarda daha sık bulunur ve her iki cinsiyetin de etkilenmesine karşın, genellikle uyluk ve bacak bölgelerinde erkeklerde daha sık bulunur.[2] Yaşlanma ile birlikte zayıflamış bir bağışıklık sistemi bu enfeksiyona büyük bir katkıda bulunmaktadır, bu nedenle yaşlılar bu hastalığa gençlerden daha duyarlıdır; ancak bu, gençlerin etkilenemeyeceği anlamına gelmemektedir. Eritrazmanın epidemiyoloji zemini bir parça çözümsüz kalmıştır.
Bulgu ve belirtiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Eritrazma lezyonları başlangıçta pembedir, ancak keskin bir biçimde ayırt edilen kahverengi ve pullu (deri dökülmeye başladığında) bir görünüme hızla ilerler. Eritrazmik yamalar, tipik olarak nemli ve kıvrımlı (intertrijinöz) bölgelerde (deri katlantı alanları - örn. koltuk altı, kasık, meme altı) bulunur ve iyi sınırlı yamalar veya düzensiz biçimde olabilir. En yaygın olanı, ayaktaki parmak arası eritrazmadır ve ayak parmağı perde aralığının soyulması, çatlaması ve kronik çözülmeyen parçalanması olarak ortaya çıkabilir.[3] Ayak parmakları veya diğer vücut bölgesi deri kıvrımları arasındaki hafif perdeli boşluklar, çeşitli Tinealardan ayırt edilmesini güçleştirir. Hasta, bunun dışında genellikle asemptomatiktir.
Nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]
Eritrazmaya, Corynebacterium minutissimum neden olur. Bu bakteri çoğunlukla nemli ve sıcak ortamlarda gelişme eğilimindedir. Hastalığa kötü hijyen, obezite, hiperhidroz (aşırı terleme), yaşlanma, diyabetes mellitus ve zayıf işleyen bir bağışıklık sistemi en büyük katkıda bulunan etkenlerdir.[3] Riski azaltmak için yalnızca bazı nedensel etkenler değiştirilebilir. Nemli ve sıcak ortamlardan kaçınmanın yanı sıra hijyen de iyileştirilebilir.
Tanı[değiştir | kaynağı değiştir]
Eritrazma için ayırıcı tanı sedef hastalığını, kandidiyazı, dermafitozu ve intertrigoyu kapsamaktadır. Tanı yalnızca klinik tablo ile konabilir. Bununla birlikte, Wood lambası ile basit bir yan oda araştırması buna ek olarak eritrazmanın tanısında yararlıdır.[4] Wood lambasının ultraviyole ışığı, organizmanın mercan kırmızısı rengi niteliğinde floresanlanmasına ve eritrazmanın bakır-turuncu bir renkle floresanlanabilen tinea versicolor gibi başka deri koşullarından ayrımının yapılmasını sağlar.[5] Eritrazmayı ayırt etmenin bir başka yolu, normal sonuçları bu bulgularla karşılaştırmak için bakteriler ve mikoloji ile ilgili kültürler yoluyla olacaktır. Her ikisi de girişimsel olmayan yöntemlerdir.
Eritrazma sıklıkla yanlışlıkla bakteriyel bir enfeksiyon değil bir mantar enfeksiyonu olan dermatofitik enfeksiyon olarak tanı alır. Buradaki ayrım, mantarların çok hücreli ve ökaryotlar, bakterilerin ise tek hücreli prokaryotlar olduğudur. Bu, farklılaşma için yaşamsal öneme sahiptir çünkü enfeksiyonun insan vücuduna nasıl yayılacağını gösterecektir.
Mekanizma[değiştir | kaynağı değiştir]
Corynebacterium minutissimum, bakterileri kazık çitine benzeten bölme işleminin sonucu olan bir boyama işlemi sonrasında bir mikroskop altında gözlendiğinde eritrazmaya neden olan genellikle değnek biçimli çomaklar olan bir bakteridir. Bu bakteri gram pozitiftir, yani kolayca içine işlenemeyecek çok kalın bir hücre duvarına sahiptir. Elektron mikroskopisi eritrazmanın bakteriyel doğasını doğrulamaktadır; eritrazma, proliferasyon bölgelerinde keratinli hücrelerde azalmış elektron yoğunluğu gösterir.[6] Bu, bakterinin deride keratin fibrillerinin bozmasıyla eritrazmaya neden olduğu anlamına gelmektedir. Corynebacterium minutissimum, glikoz, dekstroz, sükroz, maltoz ve mannitol gibi karbonhidratları tüketir.[2]
Eritrazma sıcak atmosferik bölgelerde ayak parmakları (veya uyluk/kasık bölgesi gibi diğer vücut bölgesi deri kıvrımları) arasında hafifçe örülmüş alanlarda kendini gösterir ve koyu tenli insanlarda daha yaygındır. Bir kişi yaşlandıkça, bu enfeksiyona daha duyarlanır. Bu bakteri yalnızca sıcak atmosferli bölgelerde değil, aynı zamanda insan vücudunun sıcak ve terli bölümlerinde de bulunur. Corynebacterium minutissimum, bu bölgelerde teşvik edilen mantar büyümesi nedeniyle en iyi burada hayatta kalır ve bu bakterinin çoğalmasına olanak sağlar. Deri pigmentlenmesi nedeniyle Afrikalı Amerikalılarda daha yaygındır.
Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]
Küçük eritrazma için ilk tedaviye bölgeyi temiz ve kuru tutmayla ve antibakteriyel sabunlarla başlanabilir. Bir sonraki aşama, topikal fusidik asit uygulama ve bakterileri yok etmek için klindamisin gibi bir antibakteriyel çözelti uygulamayla tedavidir. Saldırgan eritrazma tipleri için makrolidler (eritromisin veya azitromisin) gibi oral antibiyotikler reçete edilebilir.[1] Aşağıda, tedavilerin farklı tiplerini ve alt tiplerini gösteren bir tablo bulunmaktadır.
| Oral | Topikal |
|---|---|
| Eritromisin | Klindamisin |
| Klaritromisin | Whittfield merhemi |
| Tetrasiklin | Sodyum fusidat merhemi |
| Kloramfenikol | Antibakteriyel sabunlar |
Bu hastalık için en iyi tedavi konusunda henüz bir uzlaşma bulunmamaktadır. Bu tedavilerde; daha fazla tahriş, olası alerjik tepkimeler ve ülserasyonlar gibi birçok kısıtlılık bulunmaktadır.[3] Bu tedaviler çoğu yaş için uygundur, ancak küçük çocuklar çok yakından izlenmelidir.
Prognoz[değiştir | kaynağı değiştir]
Eritrazma, erken saptanırsa ve uygun biçimde tedavi edilirse iyi bir prognoza sahiptir. Daha ciddi olgularda bu durum, diabetes mellitus gibi başka bir hastalığın göstergesi olabilir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Erythrasma - American Osteopathic College of Dermatology (AOCD)". www.aocd.org. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ a b "Erythrasma". misc.medscape.com. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ a b c Holdiness (2002). "Management of cutaneous erythrasma". Drugs. 62 (8). ss. 1131-41.
- ^ Tony Burns; Stephen Breathnach; Neil Cox; Christopher Griffiths (12 Nisan 2010). Rook's Textbook of Dermatology, 4 Volume Set (İngilizce). Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-6169-5. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
- ^ Likness (Haziran 2011). "Common dermatologic infections in athletes and return-to-play guidelines". The Journal of the American Osteopathic Association. 111 (6). ss. 373-379.
- ^ David Weedon (2010). Weedon's Skin Pathology (İngilizce). ISBN 978-0-7020-3485-5.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- eMedicine 7 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Systemic or local treatment of erythrasma? A comparison between erythromycin tablets and Fucidin cream in general practice". Scand J Prim Health Care. 9 (1). 1991. ss. 35-9.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |