Dışyansıtım

Dışyansıtım, diğer ismiyle projeksiyon; ruhçözümsel terim olarak kişinin kendi kendine özgü istek ve duygularını, tasarımlarını dış dünyaya yansıtmasıdır.

Bu yolla kişi, nesnelere, kendinde olmayan özellikler verir. Öznel tasarımlara nesnel nitelik kazandıran bu süreç, ruhçözümsel (psikanalitik) açıdan savunu mekanizması olup çok kez normal düşünü eyleminde karşımıza çıkar, sanılarda büyük bir rolü bulunur.

Paranoyada dışyansıtım

İlkin paranoyada saptanan dışyansıtım, Sigmund Freud tarafından şöyle tanımlanır; normal bir mekanizmanın kötüye kullanımını oluşturan vu savunu şeklinde birey kendisi için tatsız bir durumun nedenini dış dünyada arar. 1915 yılında Freud, fobileri içgüdüsel tehlikenin gerçeğe bir yansıması olarak görür: "Ben o türlü davranır ki, sanki korkuya yol açan neden bir içgüdü değil de bir dış algılamadır, dolayısıyla bu dış tehlikeye fobi biçimdeki kaçış çabalarıyla tepki gösterir.

1922'de kaleme aldığı Kıskançlık, Paranoya ve Eşcinsellikle Bazı Nevrotik Mekanizmalar adlı yapıtında ise bir dışyansıtımsal kıskançlık'tan söz eder ve bunu gerek normal kıskançlıktan, gerekse paranoyalıklardaki kıskançlıktan ayırır: "Özne, içinde uyanan ihanet isteklerine karşı kendini savunarak dışyansıtımla cinsel eşine mal eder. Böyle bir davranışla dikkatini kendi bilinçdışından alarak eşinin biliçdışına yöneltir." Freud, dışyansıtımın normal bir karakteri içerdiğini belirdir. Mesela batıl inançta, mitolojide ve animizmde dışyansıtım mekanizmasının etkinliği görülür.

Ayrıca bakınız

• Nevroz
• Özdeşleşme
• Olmuşu olmamış yapma
• Psikanaliz

Kaynakça

• Sigmund Freud
• Yaşamım ve Psikanaliz