Dr. Ignacio V. Ponseti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ignacio V. Ponseti
Doğum3 Haziran 1914
Minorka, İspanya
Ölüm18 Ekim 2009
ABD
Milliyetİspanyol
Kariyeri
DalıOrtopedi
Çalıştığı kurumlarUniversty of Iowa

Dr. Ignacio V. Ponseti (3 Haziran 1914 - 18 Ekim 2009), İspanya'nın Minorka adasında doğan bir ortopedisttir.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

1914 yılında doğan Ponseti çocukluk yıllarında tatillerde babasının saat tamiri dükkanında çalışırdı.1930 yılında Barselona Tıp Fakultesine girdi ve tam İspanyol İç Savaşı başladığı dönemlerde yani 1936'da mezun oldu. Savaş yıllarında ortopedi ve kırık tedavileri yaptı. Savaşı faşistlerin kazanması sonucunda ise can güvenliği nedeniyle 1939'da İspanya'yı terk etti ve Meksika'ya göç etti.Bir buçuk yıllık Meksika'da çalıştığı dönem içinde daha sonra Iowa Üniversitesi'nde Ortopedi Bölüm başkanı olacak olan Dr. Arthur Steindler ile tanıştı ve bu bağlantı sayesinde 1941'de ABD'ye göç etti. Savaş yıllarında İspanya'dan kaçtığı için ve sınırlı İngilizcesi nedeniyle ancak 1944 yılında ABD vatandaşlığı alarak üniversitenin kadrosuna girdi. 1984 yılında emekli olana kadar burada çalıştı. 1986 yılında danışman olarak tekrar üniversiteye döndü ve vefat edene kadar danışman görevini yürüttü.[1]

Eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitim hayatına 1930 yılında Barselona Tıp Fakultesi'nde başladı. Üniversite'de "Biyoloji" eğitimi ile birlikte MD unvanını alarak 1936 yılında İspanya İç Savaşı başlamadan bir gün önce mezun oldu. İç savaş döneminde üç yıl boyunca ortopedik ve kırıkların tedavisi biriminde çalışarak tecrübelerini geliştirdi. Savaşı faşistlerin kazanması sonrasında 1939 yılında Fransa üzerinden Meksika'ya göç etmek zorunda kaldı. Meksika'da bir buçuk yıl daha çalıştığı sırada Iowa Üniversite'sine geçişini sağlayacak kişiler ile tanışıp 1941 yılında ABD'ye göç etti. Emeklilik dönemine kadar clubfoot için uyguladığı yöntemler tıp dünyasında hiçbir ses getirmemişti. O yıllara kadar Skolyoz ile ilgili çok çeşitli klinik ve laboratuvar çalışması yaptı. Ve bu çalışmalar ile omurga deformitelerin teşhisinde yeni bulgular ortaya kodu.[2] Aynı zamanda Ehlers–Danlos sendromundaki moleküler kusurlar ve diğer genetik eksiklikler ile ilgili katkılar sağladı. 70 yaşında yaş haddinden emekli olmak zorunda kaldığında kendisine Emeritus Profesör denildi. Emeklilik döneminde laboratuvarda fibroblast hücreleri tarafından üretilen yapısal bir protein olan elastin üzerine çalışmalar yaptı. Aynı dönemlerde Cooper, Douglas M. ve Frederick R. Dietz , Ponseti'nin 30 yıl öncesinde kadar tedavi ettiği Clubfoot hastalarının güncel durumlarını ve uyguladığı yöntemleri toparlayan bir çalışma yayımladılar.[3] Aynı dönemlerde üniversite Ponseti'den tekrar Clubfoot vakalarına bakmasını istedi. Sonrasında eşi tedavi yöntemleri ile ilgili kitap yazmasını önerdi fakat yazdığı kitabı ABD'de hiçbir yayımcı yayımlamayı kabul etmedi. Geçmiş yıllarda arkadaşlıkları sayesinde kitabını Oxford University Press tarafından yayımlandı.[4] O döneme kadar clubfoot tedavisinde tercih edilen en yaygın tedavi cerrahi yöntem idi. Kitabın yayımlanması sonrasında da yeteri kadar yöntem ilgi görmemişti.Bir arkadaşı kitabın bir özeti üniversitenin web sitesinde özetlemesini ve yayımlamasını istedi. Daha sonra altıncı çocuğu bu deformite ile doğan bir kişi internet sitesi vasıtasıyla Ponseti'ye ulaşıp çocuğunun tedavisini bu yöntemle yaptılar. 3 haftalık ilk etap tedavi sonucunda ayakta düzelmeyi gören hasta yakını kendi çabalarıyla kişisel bir web sitesi açarak cerrahi yöntemin gereksizliğini , ponseti metodunun üstünlüğünü anlatmaya başlar. Internet sayesinde bu web siteleri zamanla artarak tedavinin bilinirliğini artırmıştır.[1]

Ponseti Metodu[değiştir | kaynağı değiştir]

Dr. Ignacio V. Ponseti tarafından geliştirilmiş Clubfoot tedavisinde mümkün olduğu kadar cerrahi müdahaleyi reddeden bir tedavi yöntemidir.

Metot genel olarak bebeğin dünyada gelmesinden 1 ya da 2 hafta sonra başlar ve her hafta alçı değiştirilerek 5 ile 7 hafta arasında ayağının manipülasyonu şeklinde devam eder. Alçılar parmak uçu açıkta kalacak şekilde diz kapağının üstüne kadar yapılır. Sonrasında birçok vakada "aşilotomi" denilen ve genelde lokal anestezi ile yapılan aşil tendonunun hafif kesilmesi şeklinde bir operasyon gerçekleştirilmesi gerekir.Bu operasyon sonrasında ayak 2-3 haftalık bir alçıya alınır. Bu alçının da çıkarılması sonrasında ortez denilen ve iki ayakkabının ortasından demirle bağlı olduğu özel bir ayakkabı kullanılır.Ayakkabılar belirli bir açı ile giydirilir. Bu ayakkabı genelde ilk 3 ay boyunca günde 23 saat bebeğin ayağında kalır. 3 aylık dönem sonunda ise bu süre genelde gece-gündüz uykularında ve sonrasında ise sadece gece uykularında giyilecek şekilde 3-4 yaşlarına kadar kullanılır.

Ayakkabılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ponseti metodunda bebeklerin giydiği ayakkabılar genelde Türkiye'de ortez olarak adlandırılır. İngilizce de genellikle AFO olarak da geçer ve açılımı Ankle-Foot Orthosis'dir. Türkçeye birebir çevirisi ayak bileği-ayak ortezi şeklindedir. AFO aslında çok geniş bir tanımlamadır ve kullanım alanına göre farklı adlar almaktadır. Örneğin diz kapağının altına kadar gelen türüne GRAFO (Ground Reaction Ankle-Foot Orthesis), DTKAFO (Dynamic Torsional Knee Ankle Foot Orthosis), KAFO (knee-ankle-foot orthosis), HKAFO (hip-knee-ankle-foot orthosis ) vs.

Burada sayılan her bir tür cihazın kullanım amacı farklıdır ve doktor gözetimde/tavsiyesinde kullanılır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Universty of Iowa News Service". 4 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2014. 
  2. ^ 2004 Yılında Iowa Üniversitesinde yaptığı konuşma http://uiortho.com/index.php/additional-history-links-from-the-ioj/161-ponseti-speech.html 19 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Cooper, Douglas M. , Frederick R. Dietz (1995). "Treatment of idiopathic clubfoot. A thirty-year follow-up note". The Journal of Bone & Joint Surgery. 77 (10). ss. 1477-1489. PMID 7593056. 
  4. ^ Ignacio V. Ponseti, Congenital Clubfoot: Fundamentals of Treatment (Oxford, 1996)