Devlet Koruma Kurumu
Államvédelmi Hatóság | |
 ÁVH logosu | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 2 Şubat 1945 |
| Kapanış tarihi | 7 Kasım 1956 |
| Türü | İstihbarat teşkilatı Gizli polis |
| Adres | Budapeşte, Macaristan |
| Personel sayısı | 30,000 (1953) |
Devlet Koruma Kurumu (Macarca: Államvédelmi Hatóság (ÁVH)), Macaristan Halk Cumhuriyeti'nin gizli servisiydi. 2 Şubat 1945 tarihinde Devlet Savunma Dairesi (Államvédelmi Osztálya, ÁVO) adıyla kurulmuş olup devlete muhalefet olarak kabul edilen herhangi bir faaliyeti bastırmaktan sorumluydu.
1953 Wallenberg göstermelik mahkeme girişimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Macar Yahudi cemaatinin lideri Miksa Domonkos ÁVH tarafından tutuklandı ve 1953'te sorguya götürüldü.[1] Ocak 1945'te Raoul Wallenberg'in ortadan kaybolmasının kozmopolit siyonistler tarafından gerçekleştirdiğini kanıtlamak için 1953'te Budapeşte'de bir göstermelik duruşma hazırlıkları başladı.[2] Raoul Wallenberg'in Yahudiler tarafından öldürülmesi fikri Macar İşçi Partisi ve Stalin'in Siyonist-Yahudi karşıtı kampanyasının bir parçasıydı.[3]
1956 Macaristan ayaklanması[değiştir | kaynağı değiştir]
23 Ekim 1956'daki Macaristan ayaklanmasında ÁVH birlikleri taş atan insanlara ateş açtıklarında olaylar sırasındaki ilk ölümlere neden oldu. O zaman, ÁVH hükûmet için güvenilir tek silahlı güçtü. Ayaklanma sırasında bazı ÁVH mensuplarına yönelik linçler de düzenlendi. Kádár Hükûmeti'nin Beyaz Kitabı 22 vakayı listelemektedir. 85 protestocunun öldürüldüğü Magyarovar Katliamı bu olaylardan en büyüğü olarak hatırlanır.
ÁVH, 7 Kasım 1956 tarihinde lağvedildi. Daha sonra János Kádár hükûmetinin teşkilatı yeniden kurmak yerine görevlerini İçişleri Bakanlığı'na devretmesi nedeniyle Macaristan resmi bir istihbarat servisi olmayan tek Varşova Paktı ülkesi olarak kaldı.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Interview with István Domonkos 23 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., son of Miksa Domonkos who died after the show trial preparations (Macarca)
- ^ József Szekeres: Saving the Ghettos of Budapest in January 1945, Pál Szalai "the Hungarian Schindler" 963-7323-14-7, Budapest 1997, Publisher: Budapest Archives, p. 74
- ^ Kenedi János: Egy kiállítás hiányzó képei 2 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Macarca)
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Devlet Koruma Kurumu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- The history of ÁVH(in Hungarian), from the website of the Public Historical Files of the Hungarian Secret Services
- Homepage Raoul Wallenberg Asso.fr
- An informative review in East Central Europe 6 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in English)
