Değirmenlidere, Şenkaya
| Değirmenlidere | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Değirmenlidere Değirmenlidere'nin Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 491 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Değirmenlidere, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Değirmeნlidere'nin eski adı Ağundiri'dir. Bu yer adının Gürcüce Agundziri'den (აგუნძირი) değişime uğradığı tahmin edilmektedir.[4] Türkçe kaynaklarda farklı biçimlerde geçer. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Ağundir (آغوندیر) ve 1950 genel nüfus sayımı sonuçlarında Avinder olarak geçer.[5][6]
Ağundir' köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir.
Ağundziri köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresinin Agundir (Агундиръ) adıyla kaydettiği köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 nüfus sayımında bu kazaya bağlı Zagderek nahiyesinin sekiz köyünden biriydi. Köyde kaydedilmiş olan 17 hanede, 45'i erkek ve 62'si kadın olmak üzere 107 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Kürt olarak kaydedilmiştir.[7]
Ağundir 1928 yılında Erzurum vilayeti içinde Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlıydı. 1935 yılında, "Ağonder" adıyla kaydedilmiş ve aynı idari konuma sahip köyde 302 kişi yaşıyordu.[8] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Ağonder köyü de bu ilçeye bağlandı. Farklı biçimlerde yazılan bu yer adı Türkçe olmadığı için 1959 yılında Değirmenlidere olarak değiştirildi.[9] Değirmenlidere köyünün nüfusu 1965 yılında 780 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 260 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 175 km, Şenkaya ilçe merkezine 44 km uzaklıktadır.[12] Mahalle, Şenkaya'nın kuzeydoğusunda olup, 
numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yolu kenarındadır.[13]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 491[1] |
| 2021 | 523[1] |
| 2020 | 489[1] |
| 2019 | 454[1] |
| 2018 | 495[1] |
| 2017 | 493[1] |
| 2016 | 486[1] |
| 2015 | 476[1] |
| 2014 | 531[1] |
| 2013 | 533[1] |
| 2012 | 557[2] |
| 2011 | 543[2] |
| 2010 | 546[2] |
| 2009 | 555[2] |
| 2008 | 579[2] |
| 2007 | 627[2] |
| 2000 | 726[2] |
| 1990 | 1.099[14] |
| 1985 | 1.154[15] |
| 1965 | 780[10] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Değirmenlidere Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Degirmenlidere, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 462. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ 1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1957, s. 174.
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, sıra no: 690. https://rusneb.ru/catalog/000199_000009_005403186/ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, sıra no: 690.
|url=değerini kontrol edin (yardım). 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022. Eksik ya da boş|başlık=(yardım) - ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 611". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ a b Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Değirmenlidere Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Google Maps". Google Maps. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.