Dallas

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Dallas, Teksas sayfasından yönlendirildi)
Dallas
City of Dallas
Dallas bayrağı
Bayrak
Dallas mührü
Mühür
Takma ad:
"Big D"
Dallas Kontluğu (County) içindeki Dallas konumu
Dallas Kontluğu (County) içindeki Dallas konumu
Amerika Birleşik Devletleri üzerinde Dallas
Dallas
Dallas
Dallas'ın ABD'deki konumu.
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Eyâlet Teksas
CountyDallas County
İdare
 • TürKonsey - Şehir menajeri
 • Belediye BaşkanıEric Johnson (R)
Yüzölçümü
 • Şehir999,3 km²
 • Su
117,4 km² (45,3 mil²)
Rakım131 m
Nüfus
 (2018[1])Nüfus Sayımı
 • Şehir1.345.000
 • Yoğunluk1201/km²
 • Metropol
6.954.330 (2.014 tah.)
Zaman dilimiUTC-06.00 (CST)
 • Yaz (YSU)UTC-05.00 (CDT)
Alan kodları469, 972

Dallas, ABD'nin dördüncü en kalabalık nüfuslu Dallas–Fort Worth metropolitan alanının en büyük şehri olup Teksas eyaletinde yer almaktadır. Şehir nüfus bakımından ABD'nin en büyük dokuzuncu, Teksas'ın ise Houston ve San Antonio'dan sonra üçüncü en büyük şehridir.[2][3] Şehir, tarihi boyunca petrol ve pamuk sanayisi ile çok sayıdaki demir yolu hattının geçtiği bir yerde olması sebebiyle öne çıkmıştır. 2010 yılı ABD Nüfus Sayımı'na göre Dallas'ın nüfusu 1.197.816 kişidir. ABD Sayım Bürosu'nun 2014 verilerine göre ise şehrin nüfusu 1.281.047 kişiye yükselmiştir.[1]

Şehir, 1 Temmuz 2014 itibarıyla 6.954.330 nüfusa sahip olan 12 county'lik Dallas–Fort Worth–Arlington metropolitan alanının ekonomik merkezi durumundadır. Bu alan 1 Temmuz 2013 - 1 Temmuz 2014 dönemi arasında gerçekleştirdiği 131.000 kişilik artışla Houston–The Woodlands–Sugar Land metropolitan alanından sonra ülkenin en çok büyüyen ikinci metropolitan alanıdır.[4] Şehrin ekonomisi ağırlıklı olarak bankacılık, ticaret, telekomünikasyon, bilgisayar teknolojileri, enerji, sağlık, tıbbi araştırmalar, ulaşım ve lojistiğe dayanır. Dallas, aralarında AT&T, Texas Instruments, Dean Foods, Southwest Airlines gibi Fortune 500 listesinde yer alan şirketlerin genel merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır.[5]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dallas civarına Avrupalı ülkelerden önce binlerce yıl çeşitli yerli kültürler hükmetti. İspanyol sömürgecilerin 16. yüzyılda bu bölgenin Nueva España Genel Valiliği'ne ait olduğunu iddia etmesinden önce Caddo halkı bölgeye iskân etmişti. Bölge için Fransız Sömürge İmparatorluğu da hak talebinde bulunsa da 1819 yılında Birleşik Devletler ve İspanya arasında imzalanan Adams–Onís Anlaşması ile bölge İspanya'ya bırakıldı.[6] İki yıl sonra Meksika'nın İspanya'dan bağımsızlığını elde etmesiyle bölge Coahuila y Tejas eyaletinin bir parçası hâline geldi. 1836'da ise Teksas Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olmasıyla bu devletin sınırları içinde kaldı.

1839'da John Neely Bryan adındaki bir tüccar, yerlilerle ticaret yapabilmek için bir ticaret merkezi ararken günümüzdeki Dallas civarını haritaladı. Bryan'dan sonra Dallas'a yerleşmeler başladı. 1845'te Teksas Cumhuriyeti'nin Birleşik Devletler'e dâhil edilmesiyle Dallas County kuruldu. 2 Şubat 1856'da da Dallas şehir oldu.

Demir yollarının inşa edilmesiyle 19. yüzyılın sonlarına doğru Dallas, ekonomi ve ticaret merkezi konumuna geldi. 20. yüzyılın başlarında petrolün bulunmasıyla sanayi şehri olan Dallas, birçok çevre bölge ve eyaletlerden nüfus göçü aldı.

Dallas tarihinin en önemli olaylarından biri 22 Kasım 1963'te yaşandı. Teksas gezisinin ikinci durağı için Dallas'a gelen 35. ABD Başkanı John F. Kennedy araba konvoyu esnasında Elm Street üzerindeki Dealey Plaza'yı geçerken başından vurularak öldürüldü.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Dallas, Birleşik Devletler'in güneyinde Kuzey Teksas bölgesinde bulunur. Dallas Kontluğu'nun merkezidir ve şehrin bazı kısımları komşu kontluklar olan Collin, Denton, Kaufman ve Rockwall'a sarkar. Aynı zamanda daha genel Dallas-Fort Worth metropleksinin beşte birini oluşturur.

Dallas'ın panoramik görünümü. Telif hakkı tarihi olarak 30 Ağustos 1912 gösterilmektedir, fotoğraf da muhtemelen aynı yıl çekilmiştir.

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Dallas metropolitan alanı sporda ön planda olan bir alandır. Alanın farklı dallarda beş büyük spor kulübü vardır. Bunlar; Dallas Cowboys, Dallas Mavericks, Texas Rangers, Dallas Stars ve FC Dallas'tır.

Kulüp Lig Spor Stad (kapasite) Katılım Kuruluş Başarılar
Dallas Cowboys NFL Amerikan futbolu AT&T Stadium (80.000) 88.043 1960 5 Super Bowl şampiyonluğu – 1971, 1977, 1992, 1993, 1995
Texas Rangers MLB Beyzbol Globe Life Park (48.100) 33.564 1972[7] --
Dallas Mavericks NBA Basketbol American Airlines Center (19.200) 19.950 1980 1 NBA şampiyonluğu – 2011
FC Dallas MLS Futbol Toyota Stadyumu (20.500) 16.816 1995 1 U.S. Open Cup şampiyonluğu – 1997
Dallas Stars NHL Hokey American Airlines Center (18.500) 14.658 1993[8] 1 Stanley Cup şampyonluğu – 1999
Dallas silüeti.

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Dallas 6 kardeş şehre ve 5 dostluk şehre sahiptir.[9]

Kardeş şehirleri:
Dostluk şehirleri:

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Population Estimates". Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015. 
  2. ^ "Texas Almanac | Texas State Historical Association | Facts, Profile & Rank". TexasAlmanac.com. 10 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  3. ^ "Largest 100 US cities". City Mayors. 17 Mayıs 2012. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  4. ^ Young, Michael E. (26 Mart 2015). "Houston area and Dallas-Fort Worth top nation's fastest-growth list". dallasnews.com. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2015. 
  5. ^ "Fortune 500". fortune.com. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2015. 
  6. ^ Bolton, Herbert E. (1914). Athanase de Mezieres and the Louisiana-Texas Frontier 1768–1780. Cleveland: Arthur H Clark Company. 
  7. ^ Rangers 1961'de Washington Senators adıyla kurulup, 1972'de Arlington'a taşındı.
  8. ^ Stars 1967'de Minnesota North Stars adıyla kurulup, 1993'te Dallas'a taşındı.
  9. ^ "Sister Cities". Dallas-ecodev.org. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010. 
  10. ^ "City of Brno Foreign Relations – Statutory city of Brno" (Çekçe). 2003 City of Brno. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2011.  |yayıncı= dış bağlantı (yardım)
  11. ^ "Taipei – International Sister Cities". Taipei City Council. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2013. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]