Celâlzâde Mustafa Çelebi
Celâlzâde Mustafa Çelebi (d. Tosya - ö. 1567; İstanbul), Osmanlı Devleti döneminde yaşamış olan Türk devlet adamı, tarihçi. I. Süleyman'ın padişahlık yaptığı zamanlarda, devletin önemli tarihçileri arasında gösterilen Mustafa Çelebi, Tosyalı Kadı Celâl'in oğludur.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Tosya'da dünyaya gelen Mustafa Çelebi, ilk öğrenimini burada yaptıktan sonra tahsilini İstanbul'da tamamladı.[1] Genç yaşında devlette çalışmaya başladı ve 1519 yılında Divan Kâtibi oldu. 1534'teki Irakeyn Seferi'nde, Nişancı Seydi Bey'in ölümü üzerine Nişancılık pozisyonuna getirildi. 1557'ye kadar görevi sürdüren Celâlzâde Mustafa Çelebi, dönemin sadrazamı Damat Rüstem Paşa'nın ısrarıyla görevinden ayrıldı ve "Müteferrika başılık" rütbesinin sahibi oldu.
1566'daki Zigetvar Muharebesi esnasında hayatını kaybeden Nişancı Eğri Abdizâde Mehmet Bey'in ardından ikinci kez Nişancı olarak tayin edildi. Padişah Süleyman'ın muharebedeki vefatı üzerine yerine gelen II. Selim döneminde, yaklaşık 13 ay boyunca görevini sürdürdü. 1567 yılında, 75 ila 80 yaşlarında yaşamını yitirdi.[2] Cenazesi, Eyyûb Sultan Nişancası'nda yaptırdığı caminin bahçesine, kardeşi Celâlzâde Salih Çelebi'nin mezarının yakınına defnedildi.[2]
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Celâlzâde Mustafa Çelebi'nin aşağıdaki eserlerinin yanında Nişânî mahlasını kullanarak yazdığı bir Dîvân'ı da bulunmaktadır.[3]
- Tabakâtü'l-Memâlik ve Derecâtü'l-Mesâlik, I. Süleyman ve I. Selim dönemlerini anlatır.
- Me'aricü'n-Nübüvve, Horasanlı Mu'inü'l-Miskin'in peygamberler tarihiyle ilgili eserinin Türkçeye tercümesidir.
- Mevâhibü'l-Hallâk fî Merâtibi'l-Ahlâk, İslâm ahlâkı hakkındadır.
- Enîsü's-Selâtîn ve Celîsü'l-Havâkîn, 54 bölümden meydana gelmektedir.
- Selimnâme, I. Selim'in din ve devlete olan hizmetlerini anlatmaktadır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Celâlzâde Mustafa Çelebi (Şubat 2011). Kanunî'nin Tarihçisinden Muhteşem Çağ. İstanbul: Kariyer Yayıncılık. ISBN 978-9944-300-59-9.