Carl Wieman

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Carl E. Wieman sayfasından yönlendirildi)
Carl Edwin Wieman
Wieman (solda), Eric Cornell ile Colorado Üniversitesi kampüsünde
Doğum26 Mart 1951 (73 yaşında)
Corvallis, ABD
MilliyetAmerikalı
Mezun olduğu okul(lar)(MIT) Massachusetts Institute of Technology
Stanford University
ÖdüllerKral Faysal Uluslararası Bilim Ödülü (1997)
Lorentz Madalyası (1998)
Benjamin Franklin Madalyası (2000)
Nobel Fizik Ödülü (2001)
Oersted Madalyası (2007)
Kariyeri
DalıFizik
Çalıştığı kurumlarKolombiya Üniversitesi

Carl Edwin Wieman (d. 26 Mart 1951), 1995 yılında Eric Allin Cornell ile ilk doğru Bose-Einstein Yoğuşmasını ürettiği için 2001 Nobel Fizik Ödülünü kazanan, günümüzde Colombia Üniversitesinde profesörlük yapan[1] Amerikalı fizikçidir.

Biyografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

26 Mart 1951, Amerika, Oregon'un küçük bir kasabası olan Corvallis'de "N. Orr" ve "Alison Wieman" çiftinin beş çocuğunun dördüncüsü olarak dünyaya gelmiştir. Wieman, 1984 yılında "Sarah Gilbert" ile evlenmiştir.[2] Annesi ve babası üniversite mezunu ailelerden gelen Wieman'ın dedesi ilahiyat fakültesinde profesördür. Ailesi eğitime çok önem verir. Dört kardeşi de başarılı kariyerler çizmiştir; birisi başarılı bir nükleer fizikçi, diğeri üst düzey bir yazılım mühendisi ve diğer ikisi doktora yapmıştır.[3]

Eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Küçük bir kasabada büyüyen Wieman zorluklarla geçen bir çocukluk dönemi geçirmiştir. Kitap okumayı çok seven ve kütüphaneden çıkmayan bir öğrencidir. Diğer aileler gibi evlerinde televizyon olmadığı için boş zamanlarını kitap okuyarak geçirmesinin kendisini geliştirdiğini ifade etmektedir.[3]

Lise döneminde tutkulu bir satranç oyuncusu olan Wieman, Oregon'da ve diğer eyaletlerde pek çok turnuvaya katılır. Lise notları çok yüksek olmasa da (MIT) Massachusetts Enstitüsü'nde lisans eğitimine kabul edilir ve başlar. Üniversite döneminde tenise ve Squashe yönelir, turnuvalara katılır fakat 19 yaşında sakatlandığı için emekli olur. Yüksek lisansını Dan Kleppner'ın grubunda MIT'te başlatan Wieman sonra Stanford Üniversitesi'ne geçerek doktorasını oradan almıştır.

Eğitim & Öğretim Kronolojisi
Lise Corvallis Lisesi, Corvallis, 
Üniversite  Teknoloji Lisans, Massachusetts Enstitüsü (1973)
Üniversitesi  Doktora, Stanford Üniversitesi (1977)
Öğretim Üyesi  Fizik, Michigan Üniversitesi (1979-1984)
Öğretim Üyesi  Fizik, Colorado Üniversitesi,Boulder (1984-1987)
Profesör  Fizik, Boulder, Colorado Üniversitesi (1987-2007)
Profesör British Columbia Üniversitesi(2007 -)

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1977-1979 yılları arasında Michigan Üniversitesi'nde "Bill Williams"ın grubunda araştırma görevlisi olarak çalışır.[4] 1979-1984 tarihleri arasında yine aynı üniversitede fizik dalında profesör yardımcısı olur. 1984-1987 tarihleri arasında Colorado Üniversitesinde öğretim üyeliği yapar. Aynı üniversitede 1987-2007 yılları arasında profesör olarak görev alır. 2007'den günümüze ise British Columbia Üniversitesi'nde profesördür.

1985'ten günümüze "Joint Institute for Laboratory Astrophysics" Joint Enstitüsü Astrofizik Laboratuvarı (JILA)'nda araştırmalarına devam etmektedir. 1993-1995 yıllarında JILA'nın başkanlığını yapmıştır. 1997 yılında Chicago Üniversitesi Bilim Dalı fahri doktora unvanı almıştır. 1999 yılında Oxford Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmıştır.[4]

Ödül ve başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Başkan George W. Bush, 2001 Nobel Prize ödülü sahipleri ile 27 Kasım 2001. Dr Eric Allin Cornell, Fizik 2001 Nobel Ödülü; Dr Wolfgang Ketterle, Fizik 2001 Nobel Ödülü; Dr William Standish Knowles, 2001 Nobel Ödülü Soldan Sağa Dr George Akerlof, İktisadi Bilimler 2001 yılında Nobel Ödülü olarak Kimya; Dr Michael Spence, İktisadi Bilimler 2001 yılında Nobel Ödülü; Dr Joseph Stiglitz, Ekonomik Bilimler 2001 yılında Nobel Ödülü; Dr Carl Wieman, Fizik 2001 Nobel Ödülü
Eğitim & Öğretim Kronolojisi
Guggenheim Üyeliği  1990
Lorentz Madalyası  1998 (Eric A. Cornell ile)
Nobel Fizik Ödülü  2001 ( Eric A. Cornell ve Wolfgang Ketterle ile)
Oersted Madalyası  2007
Amerikan Bilim Ve Sanat Akademisi Üyesi  1998
Amerikan Fizik Öğretmenleri Kurumu Üyesi 1990
Amerikan Fizik Vakfı 1990
Ulusal Bilimler Akademisi 1995

Nobel Fizik Ödülü[değiştir | kaynağı değiştir]

Carl E. Wieman, Amerikalı Eric A. Cornell ve Alman Wolfgang Ketterle, buldukları maddenin yeni haliyle (daha hızlı ve küçük elektronik bileşenler üretilmesine yol açabilecek ultra-soğuk gaz) 2001 Nobel Fizik Ödülü'nün sahibi olmuştur. Üç bilim adamının paylaştığı para ödülü 943 bin dolardı.[5]

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin yaptığı açıklamada, bilim adamlarının, "Bose-Einstein yoğuşması" olarak adlandırılan maddenin yeni halini keşfetmeleriyle hassas ölçümler ve nanoteknoloji gibi alanlara devrimci uygulamalar kazandıracağı belirtilmiştir.[6] Eric Cornell ve Carl Wieman, 2000 rubidyum atomunu mutlak sıfır'ın (-273.15 °C) yalnızca bir derecenin milyarda birkaçı yakınına kadar soğutarak bir BEC oluşturmayı başarmışlardır.[7]

Bose-Einstein Yoğuşmasını (BEY) elde etmeye çalışmak fizik dünyasında büyük bir ilgi odağıdır. Bu konuda ilk adım Einstein'ın fikrini kanıtlamaya yönelik olmuştur. Fakat bu konunun asıl önemi, Kuvantum Mekaniğinin tuhaf dünyasından makroskopik dünyaya pencere açmasından ileri gelir. Bose-Einstein yoğuşması Kuantum mekaniğinde bazı paradoksların çözülmesine ışık tutmuştur.[8] Bununla birlikte uygulanan lazer soğutması tekniğinin kolay ve ucuz olması MIT araştırmacıları, Wieman ve Cornell,nın hidrojeni bu yönde bir teknik kullanarak yoğunlaştırmak amacına itmiştir.

Bazı kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ http://cwsei.ubc.ca/ 9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Colombia Üni.
  2. ^ [1] 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Carl E. Wieman Biy.İng. 07 Mart 2012 erişim
  3. ^ a b [2] 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Carl E. Wieman Otob. İng. 07 Mart 2012 erişim
  4. ^ a b [3] 12 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Carl E. Wieman Biy.İng. 07 Mart 2012 erişim
  5. ^ No:5 Bilkent Dergisi (Türkçe) — PDF 8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "Nobel Fizik Ödülü'nü 3 kişi paylaştı Ntv (Türkçe) —". 24 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012. 
  7. ^ Tübitak (Türkçe) — erişim :08 Mart 2012 PDF 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ MAYIS‘ 2002 FMO BÜLTEN (Türkçe) — erişim :08 Mart 2012 PDF 17 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_Wieman&oldid=32503092" sayfasından alınmıştır