Boston Maratonu bombalı saldırısı

Koordinatlar: 42°20′59.2″K 71°04′44.1″B / 42.349778°K 71.078917°B / 42.349778; -71.078917
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Boston Maratonu bombalı saldırısı
İlk patlamanın hemen sonrası
Harita
BölgeBoylston Caddesi, Copley Meydanı'nın batısı, Boston, Massachusetts, ABD
Koordinatlar42°20′59.2″K 71°04′44.1″B / 42.349778°K 71.078917°B / 42.349778; -71.078917
Tarih15 Nisan 2013
14:49 (ET)
Saldırı türü
Bombalı saldırı
Ölü5[not 1]
Yaralı200'den fazla[not 2]
ŞüphelilerTamerlan Tsarnaev (ölü)
Cevher Tsarnaev (yakalandı)

Boston Maratonu bombalı saldırısı, ABD'nin Boston kentinde her yıl düzenlenen Boston Maratonu'nun bitiş noktasında, 15 Nisan 2013 tarihinde yerel saatler 14.49'u gösterirken gerçekleşen, 3 kişinin ölümü ve 200'den fazla kişinin yaralanması ile sonuçlanan bombalı bir saldırıdır.[1][2] Saldırıdan 3 gün sonra olaydan sorumlu olduğu sanılan 2 kişinin fotoğrafları FBI tarafından civardaki kameralardan tespit edilerek medyada yayınlanmış, bunun üzerine kaçmaya çalışan zanlılar 18 Nisan gecesi Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde görevli bir polisi öldürmüşlerdir. Zanlıları takibe alan polis görevlileriyle zanlılar arasında gerçekleşen ve sabahın erken saatlerine kadar süren bir silahlı bir çatışma sonucu Çeçen asıllı Tamerlan Tsarnaev ağır yaralı olarak ele geçirilmiş ve kısa bir süre sonra hastanede ölmüştür. Kardeşi Cevher Tsarnaev ise çatışma sırasında kaçarak bir süre izini kaybettirmiş ama Boston'un banliyölerinden biri olan Watertown semtinde gece geç saatlare kadar süren bir insan avı sonucu yaralı olarak ele geçirilmiştir. Bu insan avı sırasında 19 Nisan 2013 günü boyunca Boston ve civarı bölgelerde toplu taşımacılık araçları, iş yerleri, okullar ve üniversiteler de dahil olmak üzere birçok kuruluş kapatılmış ve şehirde oturan insanlardan evden dışarı çıkmamaları ve kapılarını kilitli tutmaları istenmiştir.[3][4][5]

Patlamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bitiş çizgisi, ilk patlamadan 54 dakika önce

Patlamalar 15 Nisan 2013 tarihinde (Pazartesi günü), Massachusetts eyaletinin en büyük kenti olan Boston'da her yıl kutlanmakta olan Vatanseverler Bayramı sırasında meydana geldi. Geleneksel olarak her yıl bu bayram gününde koşulan Boston Maratonu o gün herhangi bir saldırının gerçekleşeceği ile ilgili hiçbir belirti olmadan başladı.[6] Güvenlik görevlileri bölgeyi patlamalardan önce iki kere taramış; bu taramalardan sonuncusu patlamalardan sadece 1 saat önce gerçekleşmişti. İzleyicilerin bölgeye giriş ile çıkışı ve eşya getirip götürmesinde hiçbir sınırlama bulunmuyordu.[7]

Patlama maraton güzergahı üzerinde (koyu mavi) ve bitiş çizgisine yakın bir noktada (sarı) gerçekleşmiştir. İlk patlama ikinci patlamaya göre bitiş çizgisine daha yakındı.

14:49 ET'de (18:49 UTC), iki bomba Boylston Caddesi üzerinde Copley Meydanı yakınında, birbirinden yaklaşık olarak 180 metre mesafedeki iki noktada patlamıştır.[8] Patlamalar bitiş çizgisinin hemen öncesinde gerçekleşmiştir.[6] İlk bomba Boylston Caddesi 671–673 kapı numaralı Marathon Sports spor mağazasının hemen önünde 14:49:43 EDT'de;[9] ikincisi ise bir sokak batıda gene Boylston Caddesi üzerinde 755 kapı numaralı bir mevkiide 14:49:57 EDT'de patlamıştır.[10][11]

Bombalar; patlayıcı maddelerden, metal parçalarından ve yuvarlama elemanlarından oluşmakla beraber ev yapımıydı ve siyah naylon torbalarla sırt çantalarına konulmuştu.[12][13][14] Bombalar "düdüklü tencere patlayıcısı" olarak tarif edilmiştir ve yapımında "Fagor" marka bir tencere kullanıldığı düşünülmektedir.[15] Diğer bombanın yapımında ise yapımı belirsiz bir metal kap kullanılmıştır. İki patlama arasında 13 saniye bulunmaktadır. Patlamalar yakındaki binaların camlarını kırmış olsa da bu binalara yapısal bir zarar vermemiştir.[11][16]

Birinci patlama sırasında bitişteki saat 04:09:43'i göstermekteydi.[17] Bombalar birinci yarışı bitirdikten yaklaşık olarak 2 saat sonra patladı.[11] Bu sırada ise maratonda yarışı bitirmemiş 5700 koşucu bulunmaktaydı.[18] Bazı yarışçılar 14:57'ye, patlamalardan 8 dakika sonrasına kadar bitiş çizgisini geçmeye çalıştı.[19]

Kurbanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bombalamalarda toplamda 3 kişi ölmüş ve 200'den fazla kişi de yaralanmıştır. Bombaların yere yerleştirilmesinden dolayı yaralananların çoğu vücutlarının alt bölgelerinden ve bacak kesimlerinden yara almışlardır.[20] Tıbbi müdahale gerektiren yaralar şarapnel yaraları, kulak zarı patlaması, uzuv kopmaları ve sakatlanmalar gibi savaş yaralarına benziyordu. Boston Medical Center'daki travma cerrahisi şefi bu durumla ilgili olarak şu sözleri söylemiştir: "Biz ortopedi cerrahı olarak uzuvlarından sakatlanan hastaları tedavi etmeye alışığız ama 16 tanesini birden tedavi etmek olağanüstü bir durum. Ayrıca genelde patlama yaralarıyla karşılaşmayız."[21]

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Patlama bölgesi, ilk patlamadan hemen sonra

Patlama sırasında ölenlerin tümü maratonu izlemeye gelmiş olan izleyicilerden oluşmaktaydı. Koşuculardan ölen olmamıştır. Ölenlerin kimlikleri şöyledir: Boston yakınındaki Medford semtinde oturan 29 yaşındaki restoran müdürü Krystle M. Campbell;[22] Boston Üniversitesi'de lisansüsütü eğitimi yapmakta olan 23 yaşındaki Çin vatandaşı Lü Lingzi (Basitleştirilmiş Çince: 吕令子; Geleneksel Çince: 呂令子; pinyin: Lǚ Lìngzǐ[23][24]);[25][26] ve Boston'un Dorchester semtinde oturan 8 yaşındaki bir erkek çocuğu Martin Richard.[27] Ayrıca zanlıların yakalanmadan hemen önce öldürdükleri 26 yaşındaki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü kampüs polisi Sean Collier de saldırının kurbanları arasındadır.

Yaralılar[değiştir | kaynağı değiştir]

10 yerel hastanede 170'ten fazla insan tedavi edilmiştir. İkisi çocuk olmak üzere, yaralıların en az 15 tanesi 16 Nisan tarihinde kritik durumda bulunmaktaydı.[9]

Birçok yaralı alt bacak yaralanmaları ve şarapnellere maruz kalmışmıştır. Bu durum, patlayıcıların yere yakın bir yere yerleştirildiğini göstermektedir.[28] Bazı yaralıların kulak zarları yırtılmıştır.[28] En az 13 kişinin bacaklarının kesilmesine (ampütasyon) mecbur kalınmıştır.[6][9][12][29][30] Doktorlar yaralıların vücutlarından "yuvarlanma elemanı tipi" metal bilyalar ile 1 ile 2.5 santimetre boyunda marangoz çivileri çıkardıklarını belirtmiştir.[31] Ayrıca patlama bölgesinde yerlerde de benzer nesneler bulunmuştur.[32] Doktorlara göre, bombaların yere yakın olması, yaraların gövde ve kafa yerine daha çok bacak ve ayak bölgelerinde olmasına neden olmuş; ve yaraların ölümcüllüğünü azaltmıştır.[21]

Patlamalardan 3 gün sonraki insan avında ise MBTA (Massachusetts Bay Transportation Authority=Massachusetts Körfez Ulaşım Birimi) polis memuru 33 yaşındaki Richard Donohue, Jr., zanlılarla girişilen silahlı çatışmada kritik bir biçimde yaralanmıştır.[33]

İlk müdahaleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Patlamadan sonra müdahale eden ilk yardım görevlileri

Kurtarma ekipleri, tıbbi elemanlar, görgü tanıkları ve koşucular olayın hemen sonrasında yaralılara yardım etmeye çalıştı.[34][35]

Maraton patlama anından hemen sonra durdurulmuştur. Polis, koşularını henüz tamamlamamış olan koşucuları bitiş çizgisinden uzağa, Boston Commons ve Kenmore Caddesi'ne yönlendirmiştir.[6] Yakınlardaki Lenox Oteli ise tahliye edilmiştir.[6] Polis patlama bölgesi çevresindeki 15 sokaklık bir bölgeyi yaya ve araç trafiğine kapamış; bu bölge 16 Nisan günü 12 sokağa indirilmiştir.[16][36] Bölgede bulunan Massachusetts National Guard (Massachusetts Milli Askeri Kuvvetler) askerleri de yerel yetkililere yardım için katılmıştır.[6] Bomba imha ekipleri bölgeyi aramıştır.[9] Birçok görgü tanıkları patlamalardan kaçış sırasında çantalarını terkederek kaçmiş; bu çantaların içinde başka bomba olması ihtimali gözönünde bulundurulmuştur. Boston emniyet müdürü Edward F. Davis vatandaşlara sokaklardan uzak durmalarını tavsiye etmiştir.[16]

Polis ve diğer ilk yardım ekipleri olay yerinde

Her ne kadar bölgede terkedilmiş paketlerde başka bombaların olabileceği düşünülmüşse de başka bombalar bulunmamıştır. 15 Nisan'da ise, Boston Bomba İmha Timi Boylston Caddesi'ndeki 600 numaralı blokta bulunan bir paketi kontrollü olarak imha edeceğini açıklamıştır.[37] Bazı haber kaynakları ilk başta daha çok bombanın bulunduğunu belirtmiştir.[6][38][39][40][41][42][43][44]

Güvenlik tedbiri olarak, Federal Havacılık Kurulu (FAA) Boston hava sahasını geçici olarak uçuşa kapatmıştır.[45] Bazı Massachusetts ulaşım seferleri durdurulmuş,[11] eyaletteki diğer bazı şehirler ve komşu eyaletlerin polis kuvvetleri harekete geçirilmiştir.[46] Amerika Birleşik Devletleri Başsavcısı Eric Holder bakanlığın tüm kaynaklarının patlamaların soruşturması için yönlendirileceğini belirtmiştir.[6] Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri yerel yetkililere yardım için kendi bomba imha timleri de patlama bölgesine göndermiştir.[47]

Massachusetts Acil Durum Kontrol Dairesi vatandaşlara tanıdıklarıyla sesli arama yerine SMS mesajları ile haberleşmelerini tavsiye etmiş, buna gerekçe olarak da kalabalık telefon hatları gösterilmiştir.[11] Boston'taki cep telefonu hatları yoğun trafiğe maruz kalmasına rağmen işlek kalmıştır. Bazı yerel medya kuruluşları ise yanlış olarak cep telefonu hattının çöktüğünü iddia etmiştir.[48]

Amerikan Kızılhaçı yaralanan koşucuların tanıdık ve aile üyelerinin durumlarıyla ilgili bilgilere ulaşmalarına yardım etmiştir.[49][50] Boston Emniyet Müdürlüğü ise tanıdıkları ve akrabalarını merak eden insanlar için bilgi alabilecekleri bir yardım hattı kurmuştur.[51] Google Person Finder ise kayıp kişilerin aratılabileceği servisini Boston Marathon Explosions adı altında açmıştır.[52]

Patlamaya yakın bölgedeki birkaç otelin kapanması nedeniyle barınmasız kalan turistlere Boston'daki yerli halkın evlerini açtıkları öğrenilmiştir.[53]

Soruşturma[değiştir | kaynağı değiştir]

Hazmat çalışanları bölgenin yakınlarında

Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu (ATF), CIA, and Milli Terörizmle Mücadele Teşkilatı (National Counterterrorism Centre) ile birlikte saldırı hakkında soruşturma açan FBI,[54] bombalamaları "terörist bir eylem" olarak değerlendirmiştir. Şu ana kadar ise sadece iki zanlının kimliği tespit edilebilmiştir.[39][55]

Amerika Birleşik Devletleri hükûmet yetkilileri saldırılardan önce herhangi bir istihbarat veya ihbarın mevcut olmadığını açıklamıştır. ABD Temsilciler Meclisi istihbarat alt komisyonu üyesi Peter King, bu durumla ilgili olarak: "Geçen hafta, ABD'de güncelliğimi koruyan tehditlerle ilgili çok gizli brifinglerde bulundum ama bununla ilgili en küçük bir iz bile yoktu." demecini vermiştir[56]

Richard DesLauriers, FBI'ın yerel büro şefi, medyaya demeç verirken

Bombalamaların gerçekleştiği günün akşamı, saat 18:00'de düzenenlen basın konferansında, Boston emniyet müdürü Edward F. Davis gazetecilere henüz kimsenin gözaltında olmadığını açıkladı.[57] Zanlı olarak değerlendirilmemekle birlikte, aralarında patlama bölgesinde görülen Suudi kökenli bir kişi bulunan birkaç kişi sorgulanmış ve bazıları gözaltına alınmıştır.[58][59] 16 Nisan sabahı, emniyet görevlileri Boston yakınındaki Revere semtinde patlamadaki şarapnelden yaralanmış Suudi bir kişinin evinde arama yapmıştır.[39][60] CNN evinde arama yapılan kişinin saldırıyla hiçbir bağlantısının olmadığının anlaşıldığını ve ismi açıklanmayan bir yetkili de bu kişinin "sadece yanlış zamanda yanlış yerde olduğunun anlaşıldığını" belirtmiştir.[61]

FBI, bu düdüklü tencere parçasının patlayıcıların birinin yapımında kullanıldığını belirtmiştir.

Soruşturma sırasında bilgisine başvurulan bir kişi, patlayıcılardan en az birinin daha büyük bir zarar verebilmesi için düdüklü tencereye yerleştirilmiş metal parçaları, çiviler ve yuvarlama elemanları ile desteklendiğini ve bir sırt çantasına konulduğunu öne sürmüştür.[61] Tencerenin kapağı yakınlardaki bir çatıda bulunmuştır.[62] Soruşturmacılar ayrıca bombanın tetikleme cihazında kullanıldığı sanılan elektronik devrelerin kalıntılarını bulmuşlardır.[63] Barut da muhtemelen patlayıcı cihazlarda kullanılmıştı.[64]

Zanlılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Zanlıların saptanması[değiştir | kaynağı değiştir]

18 Nisan günü yerel saatle 17:20'de yapılan basın toplantısında FBI zanlıların fotoğraflarını ve olay bölgesindeki kameralardan elde edilen video görüntülerini basına açıklamıştır. Görüntülerde zanlıların olay yerinde ve olay saatlerinde sırtlarında çantalar taşıyarak amaçlı bir şekilde birbirlerini izleyerek yürüdükleri görülmektedir. Yetkililer halktan bu kişilerin kimliklerini saptamak için yardım istemiştir. Yetkililer ayrıca İnternet ve sosyal medyada yanlış kişilerin hedef alınmasına engel olmak istediklerini belirtmişlerdir. Bu görüntülerin basına aktarılması zanlıların kimliklerinin anlaşılmasında büyük bir rol oynamıştır.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'de öldürülen polis[değiştir | kaynağı değiştir]

Görüntülerin basına açıklanmasından kısa bir süre sonra yerel saatle 22:48'de zanlılar Massachusetts Teknoloji Enstitüsü kampüsünde görev yapan 27 yaşındaki güvenlik görevlisi Sean Collier'i vurarak öldürmüşlerdir. Collier Massachusetts General Hospital hastanesine götürülmüş ancak kurtarılamamıştır.

Gaspedilen araç[değiştir | kaynağı değiştir]

İki zanlı daha sonra Boston'un Brighton semtinde bir Mercedes marka bir SUV aracı gaspederek aracın sürücüsünü rehin almışlardır. Aracın sürücüsünün banka kartını kullanarak 800 dolar para çeken zanlılar bir benzin istasyonunda benzin alırken aracın sürücüsü kaçmayı başarmıştır. Kaçan sürücünün polise haber vermesi sonucu güvenlik kuvvetleri aracı takibe almışlardır.

İnsan avı ve yakalanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Soruşturma[değiştir | kaynağı değiştir]

Popüler kültüre etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Saldırıyı ve sonrasındaki soruşturma sürecini konu alan, yönetmenliğini Peter Berg'ün üstlendiği Kara Gün (Patriots Day) adlı film, 2016'da yayımlandı.[65] Saldırıdan yaralı olarak kurtulan Jeff Bauman'ın saldırı sonrasındaki hayatını konu alan David Gordon Green'in yönetmenliğini üstlendiği Pes Etme (Stronger) ise 2017'de vizyona girdi.[66]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Amerika'daki maratonda patlama meydana geldi". Milliyet Gazetesi. 15 Nisan 2013. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ Straw, Joseph ‘Joe’; Ford, Bev; McShane, Lawrence ‘Larry’ (17 Nisan 2013). "Boston Marathon bombing investigators searching photos, videos for clues". The Daily News (İngilizce). 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  3. ^ Seelye, Katharine Q; Cooper, Michael; Rashbaum, William K (19 Nisan 2013). "Boston bomb suspect is captured after standoff". The New York Times (İngilizce). 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  4. ^ Pressman, Aaron; Simon, Stephanie (19 Nisan 2013). "Boston Marathon bombing suspect captured: police" (İngilizce). Reuters. 6 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  5. ^ Memmott, Mark; Peralta, Eyder (19 Nisan 2013). "'The Hunt Is Over:' Police Apprehend Marathon Bombing Suspect" (İngilizce). NPR. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  6. ^ a b c d e f g h Levs, Josh; Plott, Monte (16 Nisan 2013). "Terrorism strikes Boston Marathon as bombs kill 3, wound scores" (İngilizce). CNN. 15 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  7. ^ "Police: Bomb Sweep One Hour Before Attack". The New York Times. 16 Nisan 2013. 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  8. ^ "How far apart were the two Boston marathon bombing sites?". 17 Nisan 2013. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  9. ^ a b c d Abel, David; Silva, Steve; Finucane, Martin (15 Nisan 2013). "Explosions rock Boston Marathon finish line; dozens injured". The Boston Globe (İngilizce) (online bas.). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  10. ^ "Investigators recover circuit board believed used to detonate Boston Marathon blasts". The Boston Globe (İngilizce) (online bas.). 16 Nisan 2013. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  11. ^ a b c d e McClam, Erin (15 Nisan 2013). "Explosions rock finish of Boston Marathon; 2 killed and at least 23 hurt, police say". News (İngilizce). NBC. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  12. ^ a b Sherwell, Philip; Swain, John (15 Nisan 2013). "Boston Marathon explosions: two dead, 23 injured as 'bombs' hit race finish line". The Daily Telegraph (İngilizce). Birleşik Krallık. 21 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  13. ^ Maresca, Cara. "Patriots' Day: Waco, Oklahoma City, Columbine, and now Boston" (İngilizce). MSNBC. 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  14. ^ "Investigators trace pressure cooker bomb" (İngilizce). WCVB. 17 Nisan 2013. Erişim tarihi: 18 Nisan 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  15. ^ "Bomba düdüklü tencereye konulmuş". NTVMSNBC. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  16. ^ a b c "Boston Marathon Blasts Kill 3 and Maim Dozens" (İngilizce). New York Times. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  17. ^ "Explosions at Boston Marathon Injure Dozens". National Post (İngilizce). 15 Nisan 2013. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  18. ^ Malone, Scott; Pressman, Aaron. "Triumph turns to terror as blasts hit Boston Marathon". The Guardian (İngilizce). 23 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  19. ^ Benjamin, Amalie (15 Nisan 2013). "Events force BAA to alter course at Marathon". Boston Globe (İngilizce). 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  20. ^ "Physical Düdüklü tencereden çıktı!". Habertürk. 17 Nisan 2013. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2013. 
  21. ^ a b Kolata, Gina (17 Nisan 2013). "Doctors Saved Lives, if Not Legs - Physical Legacy of Bomb Blasts Could Be Cruel for Boston Marathon Victims". The New York Times (İngilizce). 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2013. 
  22. ^ Lavidor-Berman, Adrienne (16 Nisan 2013). "Bombings at the Boston Marathon". The Boston Globe. 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  23. ^ "奥巴马:我们为吕令子的中国家人祈祷 22 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Sohu. 19 Nisan 2013'te erişildi. (Çince)
  24. ^ "【波士頓爆炸】第3名死者: 中國公民呂令子" [Boston explosion 3 dead: Chinese citizen Lu Lingzi]. Phoenix Television, Apple Daily. 17 Nisan 2013. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  25. ^ Buckley, Chris (17 Nisan 2013). "China Mourns the Death of a Student in Boston Blast". The New York Times (İngilizce). 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013.  A bilingual English-Chinese version 22 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. is available.
  26. ^ "Memorial honors Boston victims". News (photo gallery) (İngilizce). Yahoo!. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. 
  27. ^ Fantz, Ashley (17 Nisan 2013). "Death of terror's tiniest victim called 'surreal,' 'tragic'". CNN. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  28. ^ a b "FBI takes over investigation, seeking suspects, motives in Boston bombings" (İngilizce). Central Florida News 13. 16 Nisan 2013. 8 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  29. ^ Goldstein, Sasha (15 Nisan 2013). "Boston Marathon explosions kill two, injure dozens; Two more devices found and are being dismantled". Daily News (İngilizce). NY. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  30. ^ "Officials: 144 injured, 3 dead, as two huge blasts rock Boston Marathon finish line". The Boston Herald. 16 Nisan 2013. 11 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  31. ^ Kantor, Ira (16 Nisan 2013). "Docs describe nails, BBs viciously blasted into Marathon patients". Boston Herald (İngilizce). 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  32. ^ McLaughlin, Tim; Herbst-Bayliss, Svea (17 Nisan 2013). "Boston bomb suspect spotted on video, no arrest made". Reuters (İngilizce). 8 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  33. ^ Associated Press (19 Nisan 2013). "Identified: Sean Collier killed in MIT shootout, Richard Donohue injured". Canada.com (İngilizce). Postmedia. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. 
  34. ^ Florio, Michael ‘Mike’ (15 Nisan 2013). "Joe Andruzzi handles Boston Marathon attack the way Joe Andruzzi would". Sports (İngilizce). NBC. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  35. ^ Greene, William ‘Bill’ (16 Nisan 2013). "Former Patriots offensive lineman Joe Andruzzi carried an injured woman away from the scene". Boston Globe (İngilizce). 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  36. ^ McLaughlin, Tim (16 Nisan 2013). "A shaken Boston mostly gets back to work; 12-block crime scene". Reuters (İngilizce). 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. 
  37. ^ "Police will have controlled explosion on 600 block on Boylston Street, a block beyond the finish line". Boston.com (İngilizce). 15 Nisan 2013. 22 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  38. ^ "Mass. gov: No unexploded bombs at Boston Marathon" (İngilizce). Boston. 22 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  39. ^ a b c Winter, Jana. "At least 2 dead, dozens injured after huge explosions rock Boston Marathon". News (İngilizce). Fox. 16 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  40. ^ Levitz, Jennifer; Helliker, Kevin; Germano, Sara (16 Nisan 2013). "Two Explosions at Boston Marathon Finish Line". The Wall Street Journal (İngilizce) (online bas.). 16 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  41. ^ Hines, Ken (15 Nisan 2013). "US Official: 2 Additional Explosive Devices Found Near Boston Marathon". 6 on your side (İngilizce). ABC. 22 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  42. ^ Williams, Peter ‘Pete’ (15 Nisan 2013). "How many explosive devices, and where?". News Special Report (İngilizce). Washington, D.C.: NBC. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  43. ^ Clark Estes, Adam (15 Nisan 2013). "Explosions at Boston Marathon Kill 3 — Now, a 'Potential Terrorist Investigation'". The Atlantic Wire (İngilizce). 16 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  44. ^ "Two and only two devices were found". News (İngilizce). Fox. 16 Nisan 2013. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. 
  45. ^ "3/2050 NOTAM Details" (İngilizce). Federal Havacılık Kurulu. 15 Nisan 2013. 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  46. ^ Dickey, Christopher (15 Nisan 2013). "Many Cities on Alert After Boston Bombing". The Daily Beast (İngilizce). 17 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  47. ^ Baldor, Lolita C (15 Nisan 2013). "Navy bomb unit sent to Boston". Associated Press (İngilizce). 15 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  48. ^ Sullivan, Eileen (15 Nisan 2013). "Cellphone use heavy, but still operating in Boston". Associated Press (İngilizce). 15 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  49. ^ "Live Updates: Explosions at Boston Marathon". The Washington Times (live stream from scene) (İngilizce). 15 Nisan 2013. 17 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  50. ^ "American Red Cross Statement on Boston Marathon Explosions" (İngilizce). American Red Cross. 16 Nisan 2013. 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  51. ^ "Boston Marathon Explosions: Third Blast" (İngilizce). Sky News. 15 Nisan 2013. 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  52. ^ "Boston Marathon Explosions". Person Finder (İngilizce). Google. 15 Nisan 2013. 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2013. 
  53. ^ "Explosions near finish of Boston marathon" (İngilizce). CNN. 16 Nisan 2013. 20 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. 
  54. ^ Hosenball, Mark; Herbst-Bayliss, Svea (16 Nisan 2013). "Investigators scour video, photos for Boston Marathon bomb clues". GlobalPost (İngilizce). Thomson Reuters. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  55. ^ "FBI Posts Images of Pair Suspected in Boston Attack", The NY Times (İngilizce), 20 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Nisan 2013 .
  56. ^ "Live updates: Obama calls Boston bombings a 'heinous, cowardly' act of terror". LA Times (İngilizce). 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  57. ^ Hunter, Walker (16 Nisan 2013). "Boston Police Commissioner: 'There Is No Suspect In Custody'" (İngilizce). Talking Points Memo. 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  58. ^ Sison, Bree. "Injured Saudi man not a suspect in Boston attacks" (İngilizce). CBS News. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  59. ^ Nelson, Steven. "Boston Police: 'We Are Questioning Many People'". U.S. News & World Report. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  60. ^ "Large police presence in Revere connected to Boston bombing". WFXT. 16 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  61. ^ a b Smith, Matt. "FBI will try to rebuild Boston bombs". CNN. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  62. ^ Ellement, John; Brian Ballou (17 Nisan 2013). "Boston Medical Center reports five-year-old boy in critical condition, 23 victims treated from Boston Marathon bombings". The Boston Globe. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  63. ^ "FBI seeks images in Boston Marathon bomb probe; new details emerge on explosives". CBS News. 16 Nisan 2013. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  64. ^ Lister, Tim (17 Nisan 2013). "Boston Marathon bombs similar to 'lone wolf' devices, experts say". CNN. 20 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  65. ^ Slane, Kevin (15 Aralık 2016). "The 'Patriots Day' red carpet was filled with celebrities, survivors, and heroes" (İngilizce). Boston.com. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2020. 
  66. ^ Fleming, Mike (25 Temmuz 2017). "Toronto Film Festival 2017 Unveils Strong Slate". Deadline Hollywood (İngilizce). 22 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2020. 

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Bu sayı; patlamalarda olan 3 kişi ile birlikte 18 Nisan'daki çatışmada ölen bir polis memurunu ve 19 Nisan'da ölen bir zanlıyı da içermektedir.
  2. ^ Bu sayı patlamalarda yaralanan 200'yü aşkın kişi ile birlikte çatışmada yaralanan bir polis memurunu da içermektedir.