Beriberi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Beriberi hastalığı sayfasından yönlendirildi)
Beriberi
Beriberi hastası
UzmanlıkEndokrinoloji Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Beriberi tiyamin (B1 vitamini) eksikliğine bağlı bir sinir sistemi hastalığıdır. Beriberi hastalığı belli başlı üç şekilde görülür; çocuk beriberisi, yaş beriberi, kuru beriberi.

Beriberi hastalığında beyin dokusu, şekerin varlığı halinde, yavaş gelişen bir işlemle oksijenden yararlanmaktadır. Karbonhidratların oksitlenmesindeki bu ağırlığı tiamin hızlandırır. Tiamin bütün canlı hücrelerde bir miktar bulunur. Bu nedenle hemen hemen bütün besinlerde vardır. Yağda eriyemediğinden tereyağından hayvansal ya da bitkisel yağlardan elde edilemez. Değirmenlerde gerek buğdayın, gerekse pirincin öğütülmesi tiaminin büyük çapta kaybolmasına yol açmaktadır. Beyaz buğday unundan yapılmış olan ekmek yenilmesi, batı ülkelerinde bile zaman zaman beriberi vakalarının görülmesine yol açmaktadır. Yapay tiamin çok ucuzdur; bazı ülkelerde değirmenciler beyaz una bu maddeyi katmak zorundadırlar. Normal bir hayat yaşayan bir erişkinin günde 1,3 mg kadar tiamin alması gerekir.

Islak ve kuru olmak üzere, başlıca iki tipi vardır. Islak tipte, kalp kası gevşemekte ve hastada zafiyet ve ödem (dokulara fazla su sızmasından ötürü, bacaklar ve karında meydana gelen şişlikler) ortaya çıkmaktadır. Kuru tipte ise, başlıca yıkım, organlara giden sinirlerde olup, hastada yürüme bozuklukları ortaya çıkar. Christiaan Eijkman cezaevinde bulunan mahkûmları tedavi ederken avluda bulunan tavukların paralitik ve sinirsel bozuklar gösterdiklerini fark etti. Tavukların bir kısmını bütün, yani kabukları ayıklanmamış pirinçle, bir kısmını yalnız pirinç kabuğu ve embriyonu temizlenmiş pirinç ile besledi ve yaptığı deneyler sonrasında hastalığın B1 vitamini eksikliğinden ötürü oluştuğunu ilk kez fark eden kişi oldu. Beri-beri, B1 vitamini (tiyamin) eksikliğine bağlıdır ve vitaminin kaynağı olan kabuk bölümü çıkarılmış pirinç yiyenlerde görülmesinden ötürü de Japonya gibi pirinç tüketimi yoğun olan ülkelerde görülme oranı daha fazladır. Ayrıca, aşırı içki içen ve gastriti olan kişilerde de, hem vitamin emilimi bozulmakta, hem de iştah kesildiğinden, gerekli vitamin alınamamaktadır.Beriberi hastalığı olan kişilerden görme bozuklukları ortaya çıkar ve saçları, kaşları, kirpikleri, tüyleri tamamen beyazlaşır.

Kan beyin bariyerinin zayıflaması büyük bir etkendir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sınıflandırma
Dış kaynaklar