Bayağı kiraz kuşu
| Bayağı Kirazkuşu | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Emberiza hortulana
Linnaeus, 1758 |
Bayağı Kirazkuşu (Emberiza hortulana), Kirazkuşugiller (Emberizidae) familyasına ait bir ötücü kuş türü. Günümüzde bazı araştırmacılar tarafından İspinozgiller (Fringillidae) familyasında sınıflandırılmıştır. Ayrıca çinte,[1][2] bayağı çinte,[1] ortolan,[2][3][4] kirazkuşu[4][5][6] olarak da adlandırılır. Bu kuşun genel adı Fransızcadır. Kuşun bilimsel adı, Latince'de hortulanus, "bahçıvan kuşu" anlamına gelir. (Bu kelime de "hortus" kelimesinden türemiştir. "hortus", "bahçe" demektir.)
Avrupa ülkelerinin birçoğunda ve Batı Asya'da yerel bir kuştur. Sonbaharda tropikal Afrika'ya göçer ve Nisan sonu ya da Mayıs başında geri döner. Dağılımı üreme alanıyla paralellik gösterir ve oldukça yereldir. Bunun için de türün dağılımının saptanması oldukça zordur. Fransa'da bağları tercih ettiği söylenmektedir. Fakat kesinlikle asmalardan beslenmez. Ve diğer ülkelerde de eşit olarak üzüm bağlarında bulunup bulunmadığı meçhuldür. İskandinavya'nın kuzey uçlarına ve Kutup Dairesi'nin ötesine kadar uzanır. Mısır tarlalarına ve komşu tarlalara dadanır. Britanya Adaları'nda ilkbaharda ve özellikle sonbaharda nadir görünür.
Bayağı Kirazkuşu 16 cm uzunluğunda ve 20-25 g ağırlığındadır. Görünüş ve alışkanlık olarak Sarı Kirazkuşu'na çok benzer. Fakat tür olarak parlak renklerden yoksundur; örneğin Bayağı Kirazkuşu'nun kafası parlak sarı yerine yeşilimsi gridir. Erkeğin oldukça tekdüze şarkısı Sarı Kirazkuşu'nunkine benzer.
Bayağı kirazkuşu yuvaları yerde ya da yere yakın yerlerde bulunur. Birçok kirazkuşunda olduğu gibi yumurtalarda nadiren çizgili işaretler görülür.
Doğal rejimini tohumlar oluşturur. Fakat yavrularını beslerken kanatlı böcekler ve diğer böcekleri de yer.
Koruma[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu türün sayısı en az on Avrupa ülkesinde azalmaktadır. Buna rağmen türün toplam popülasyonu 400,000-600,000 çift olarak tahmin edilmektedir.
Fransa'da 1960-1980 yılları arasında 17 bölümde yok olmuşlar, diğer 7 bölümdeyse sayıları oldukça azalmıştır. 1992 yılındaki tahmini Fransa popülasyonu 15,000 çifttir.
Bu hızlı gerilemenin nedenleri doğal ortamlarının tahrip edilmesi, yuvalama alanlarının azalması ve tarım arazilerindeki değişiklikler olarak gösterilmektedir. Avcılık (özellikle Landes bölgesinde) yılda 50,000 kuşun yok olmasının sorumlusudur. (Bu sayı Almanya, Belçika ve Hollanda'nın Bayağı Kirazkuşu popülasyonunun 10 katıdır.)
Bu tür Avrupa'da korunan türler arasındadır ve Fransa'da satışı yasadışıdır. Fakat Gaskonya bölgesinde yaz sonunda semirdiği zaman hala yakalanmaktadır. Bu uygulama politik olarak hassastır ve en önemli sebeplerinden biri de "Avcılar ve Balıkçılar" gibi grupların yöresel başarılarıdır.
Eylül 2007'de Fransız hükûmeti en sonunda türün zorlayıcı kanunlarla korunmasının ve bu kanunların 8 yıl süresince kanun kitaplarında yer almasının planlandığını duyurdu.
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "çinte". AnaBritannica. 6. İstanbul: Ana Yayıncılık. 1986. ss. 481-482.
- ^ a b Çakmak, Merete (2005). Anadolu Kuş Adları Sözlüğü:İngilizce-Türkçe-Latince. İstanbul: Kitap Yayınevi. s. 74. ISBN 975-6051-03-5.
- ^ Karol, Sevinç (1963). Zooloji Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ^ a b Karol, Sevinç (1998). Biyoloji Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ^ Bülent Gözcelioğlu (2002). "Türkiye Tür Listeleri Sınıf:Aves (Kuşlar)". TÜBİTAK. 29 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012.
- ^ Guy M. Kirwan (2008). The Birds of Turkey. Londra: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081-0475-0.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Virtual Birds'de Bayağı kiraz kuşu kuşunun kuş sesi bulunur. |