Balıklı, Arhavi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Balıklı
Harita
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Artvin üzerinde Balıklı
Balıklı
Balıklı
Balıklı'nın Artvin'deki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlArtvin
İlçeArhavi
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Rakım764 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam101
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0466
İl plaka kodu08
Posta kodu08290

Balıklı, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Köyde geleneksel Omatxore Şenliği düzenlenmektedir.[3]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Bugün Balıklı ve Ulukent adını taşıyan yerleşmelerin ortak eski adı, Pilargeti'dir. Balıklı köyü Yukarı Pilargeti, Ulukent köyü ise Aşağı Pilargeti olarak bilinmektedir. Bu yer adı Gürcüce kaynaklarda da Pilargeti (ფილარგეთი) olarak geçer.[4][5]

Pilargeti adının Pelergivati / Pilergivati'den değişime uğradığı tahmin edilmektedir. Pelergivati, "leylek" anlamına gelen Lazca "pelergivi"den türemiştir ve "leylekli / leylek yeri" anlamına gelir. Bu durumda Ardeşen ilçesinde bugün Akkaya adını taşıyan köyün eski adı olan Pilergivati / Pelergivati ile Pilargeti, aynı kökten gelen yer adlarıdır.[6][7]

Pilargeti'nin bulunduğu bölge, antik çağda Kolheti Krallığı'nın bir parçasıydı. Osmanlılar bu bölgeyi, 1461 yılında Trabzon İmparatorluğu'nu ortadan kaldırdıktan sonra ele geçirdi. Arhavi, Osmanlı döneminde Lazistan olarak adlandırılan bölgede bulunuyordu. Pilargeti'nin yer aldığı Arhavi, erken Osmanlı kayıtlarında Trabzon sancağına bağlı Arhavi kazası olarak geçer. Arhavi kazası, 1486 tahriri sırasında Arhavi-Laz nahiyesinden, 16. yüzyılda ise, Arhavi-Laz, Gonio, Vilayet-i İskele ve Vilayet-i Bağobit nahiyelerinden oluşuyordu.[8]

Pilargeti, 1835 tarihli Arhavi Nüfus Defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Pilarget / Pilarket" (پلاركت) olarak geçer. 1928 yılında Pilargeti, Rize vilayetinin Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlıydı. Bu sırada Rize vilayetinin Hopa kazasına bağlı Arhavi nahiyesinin köylerinden biriydi.[9][10] 1935 genel nüfus sayımında ise, Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Hopa kazasına bağlı Arhavi nahiyesinin bir köyü olarak geçer. Bu tespite göre köyün nüfusu 714 kişiden oluşuyordu.[11]

Bugünkü adıyla Balıklı köyü, Pilargeti'nin mahalleleri olan Emenyat, Bağva ve Bardi 1956 yılında birleştirilmesi sonucunda kuruldu.[12] Nitekim 1955 genel nüfus sayımında Pilarget adı altında tek bir köy kaydedilmiştir. Bu tarihte Pilarget, Arhavi kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 939 kişiden oluşuyordu. 1960 genel nüfus sayımında ise, Pilarget adı sadece Ulukent köyünün eski adı olarak verilmiştir. Balıklı köyü ise, eski adı verilmeden geçer. Bu sayımda Balıklı köyünün nüfusu 506 kişi, "Ulukent (Pilarket)" biçiminde yazılmış olan Ulukent'in nüfusu ise, 536 kişi olarak tespit edilmiştir.[13][14]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Balıklı köyü, Artvin il mekezine 96 km, Arhavi ilçe merkezine 20 km uzaklıktadır.[15] Köy Gültepe, Güneyce ve Kozluca mahallelerinde oluşmaktadır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre köy nüfus verileri
2020 101[2]
2019 93[2]
2018 106[2]
2017 128[2]
2016 130[2]
2015 135[2]
2014 140[2]
2013 148[2]
2012 134[2]
2011 137[2]
2010 69[2]
2009 60[2]
2008 68[2]
2007 70[2]
2000 228[15]
1990 408[15]
1985 537[15]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Balıklı, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Arhavi Balıklı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  3. ^ "Geleneksel Omatxore Şenliği 21 Ağustos'ta". arhavizyon.com. 2 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  4. ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 65, 71, 259, 272, ISBN 978-605-5708-85-6.
  5. ^ "Bakur Gogohia, Doğu Lazistan Tarihi ve Kişi Ad-Soyadları (Gürüce: აღმოსავლეთ ლაზეთის ისტორია და გვარსახელები), Tiflis, 2019, s. 171," (PDF). 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021. 
  6. ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 65-66, ISBN 978-605-5708-85-6.
  7. ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 73, ISBN 9786055753634.
  8. ^ "Kenan Aydın, "Arhavi Kazasında İskân ve Nüfus (1583-1681/1682)" - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2021 Bahar (34), s. 203". 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021. 
  9. ^ "1165 no.lu Arhavi Nüfus Defteri". 1835. 
  10. ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
  11. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 310" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021. 
  12. ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 272, ISBN 978-605-5708-85-6.
  13. ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 143.
  14. ^ "1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 73" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021. 
  15. ^ a b c d "Balıklı Köyü". YerelNet.org.tr. 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]