Bahçeli, Yusufeli
| Bahçeli | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Bahçeli Bahçeli'nin Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1276 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 114 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Bahçeli, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Eski adı Kisporeti'dir. Gürcüce bir yer adı olan Kisporeti (ქისპორეთი) Türkçeye Kisporot olarak girmiştir.[3][4]
Kisporeti, erken ve geç Orta Çağlarda Gürcü devletleri sınırları içinde kalıyordu. Osmanlılar köyü 16. yüzyılın ilk yarısında, bu devletlerden biri olan Samtshe Atabeyliği'inden ele geçirdi.
1574 tarihli Osmanlı tahrir defterine göre, Tortum sancağının Pertekrek nahiyesine bağlı olan köyde 18 hane yaşıyordu. Nüfusun tamamı Hristiyan olarak kaydedilmişti. Bir değirmenin bulunduğu Kisporot'ta buğday, arpa, üzüm ve yonca tarımı ile arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Osmanlı idaresinin 1835 yılında yaptığı nüfusu tespitine göre, Kiskim sancağının bir köyü olan Kisporeti'de 38 hanede 127 erkek yaşıyordu. Osmanlı idaresi geleneksel olarak sadece erkek nüfus tespit ediyordu. Bundan dolayı köyün toplam nüfusunu bulmak için bir o kadar da kadın nüfusu eklemek gerekir. Bunun sonucunda köyün nüfusunun 252 kişiden oluştuğu ve hane başına ortalama 6,6 kişi düştüğü ortaya çıkar. Kisporeti, 1848 yılında Erzurum eyaletinin Pertekrek kazsına bağlıydı. Bu tarihte köyün nüfusu 20 hanede yaşayan 100 kişiden oluşuyordu.[3]
Kisporeti, 20. yüzyılın ilk yarısındaki genel nüfus sayımı sonuçlarında "Kisporut" adıyla kaydedilmiştir. 1960 genel nüfus sayımında adının "Avcılı (Kisperit)" olarak geçmesi, 1959 yılında köyün adının "yabancı kökten geldiği" için Avcılı olarak değiştirildiğini göstermektedir.[5] 1980 genel nüfusu sayımında ise köyün adı "Bahçeli (Avcılı-Kisport)" olarak yazılmıştır. 1975-1980 arasında Avcılı yerine köye Bahçeli adı verildiği bu kayıttan anlaşılmaktadır.[6]
Bahçeli köyünde varlığı bilinen tek tarihsel yapı Kisporeti Kalesi'dir. Köyün 2,4 km kuzeydoğusunda, Barhal Deresi'nin sağ kıyısında, yüksek bir kayanın üzerinde, kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Erken Orta Çağ'dan kaldığı tahmin edilen kaleyi (17.10 x 14.60 m), daha sonra Osmanlılar da kullanmıştır. Kisporeti Kalesi'nin güneybatı köşesinde kareye yakın bir planda (3.32x3.10 m) bir kulesi vardır. Kalenin duvarları büyük ölçüde günümüze ulaşmıştır.[7][8]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Bahçeli, Artvin il merkezine 115 km, Yusufeli ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır.[9]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 114[2] |
| 2019 | 113[2] |
| 2018 | 98[2] |
| 2017 | 87[2] |
| 2016 | 81[2] |
| 2015 | 80[2] |
| 2014 | 88[2] |
| 2013 | 107[2] |
| 2012 | 119[2] |
| 2011 | 110[2] |
| 2010 | 106[2] |
| 2009 | 100[2] |
| 2008 | 105[2] |
| 2007 | 108[2] |
| 2000 | 202[9] |
| 1990 | 490[9] |
| 1985 | 482[9] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Bahceli, Turkey Page". Fallingrain.com. 29 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Yusufeli Bahçeli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 315, ISBN 9786058624818.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 281, ISBN 9789941478178.
- ^ "1960 Gelen Nüfus Sayımı, Ankara, 1963" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ Buba Kudava, Tao Klarceti: Tarihi ve Kültürel Anıtlar (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 281.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 316, ISBN 9786058624818.
- ^ a b c d "Bahçeli Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.