Basketbol Süper Ligi
 | |
| Kuruluş | 3 Aralık 1966[1] |
|---|---|
| Ülke |  Türkiye |
| Konfederasyon | FIBA Avrupa[2] |
| Takım sayısı | 16 |
| Alt lig | Türkiye Basketbol Ligi |
| Diğer kupa(lar) | Türkiye Kupası Cumhurbaşkanlığı Kupası |
| Uluslararası kupa(lar) | EuroLeague EuroCup Basketbol Şampiyonlar Ligi FIBA Europe Cup |
| Son şampiyon | Anadolu Efes (16. şampiyonluğu) |
| En başarılı takım | Anadolu Efes (16 kez) |
| TV yayıncısı | beIN Sports |
| Resmî site | bsl.org.tr |
 2023-24 Basketbol Süper Ligi | |
Basketbol Süper Ligi sponsorluk adıyla Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi, 1966 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kurulan ve Türkiye'deki en üst düzey profesyonel basketbol ligi. Aynı zamanda ULEB'e göre Avrupa'nın en zorlu 3. ligidir.[3] 16 takımla oynanan ligde kurulduğu sezondan günümüze kadar toplam 85 takım mücadele etme hakkı elde etmiştir. Ligde resmi müsabaka kadrosunda 5 yabancı basketbolcu kontenjanı kuralı uygulanmaktadır.[4] Ayrıca takımlar istediği kadar yabancı basketbolcu ile sözleşme imzalayabilirler.
1966-67 sezonunda Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi adı ile kurulan ligin ilk şampiyonluğunu Altınordu kazandı.[5] Son şampiyonluğu ise 2022-23 sezonunda Anadolu Efes kazandı.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
13 Aralık 1966 tarihine kadar İstanbul, İzmir ve Ankara bölgelerinde yürütülen basketbol çalışmaları daha sonra bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi'ne dönüştü. 1968-69 sezonundan itibaren Türkiye Basketbol Federasyonu, Deplasmanlı İkinci Ligi kurdu. Ayrıca 70'li yıllarda bazı özel kuruluşların da basketbol takımları oluşturmaları ile Türk basketbolu canlanma dönemine girdi. 1977 yılında Fransa'da yapılan "Avrupa Yıldızlar Basketbol Şampiyonası"nda Türkiye, Avrupa Şampiyonluğu'nu kazandı.[6]
1946 yılından itibaren İstanbul, Ankara ve İzmir bölgelerine dayanan basketbol faaliyeti, mahalli lig maçlarıyla bu bölgelerin lig birincileri arasında oynanan Türkiye Basketbol Şampiyonası'na katılması ile ulusal düzeyde yapılıyordu. 1966-1967 yılından sonra Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Basketbol Şampiyonası yerine 12476 sayılı yönetmelik kararı ile Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi oluşturuldu.[6][8]
Sponsorluk ve yayın hakları[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye Basketbol Federasyonu ile Arçelik AŞ arasında 4 Ekim 2006 tarihinde imzalanan anlaşmaya göre Türkiye Birinci Erkekler Basketbol Ligi'nin ismi 2007-08 sezonundan itibaren 4 yıllığına Beko Basketbol Ligi olarak değiştirilmiştir.[7] Bu anlaşma 2013-14 sezonu sonuna kadar sürmüş ve 6 sezon ligler Beko adı ile birlikte anılmıştır. 2013-14 sezonu sonunda Beko firması basketbol ligine verdiği isim sponsorluğunu devam ettirmeyeceğini açıklamıştır.[9] 2014-15 sezonu ile birlikte Erkekler 1. Basketbol Ligi "Türkiye Basketbol Ligi" olarak adlandırılmış ve yeni sezon "Türkiye Basketbol Ligi" adı ile 11 Ekim 2014 tarihinde başlamıştır. 22 Aralık 2014 tarihinde Kahve Diyarı ile 1 yıllık sponsorluk anlaşması yapılmıştır.[10] 2015 yılı itibarıyla önce Spor Toto ile isim sponsorluğu için anlaşılmış, sonra da ligin federasyon nezdindeki ismi Basketbol Süper Ligi olarak değiştirilmiştir. Böylelikle ligin yeni ismi ise Spor Toto Basketbol Süper Ligi olmuştur. 2019 yılı itibarıyla ING ile isim sponsorluğu için anlaşılmış, böylelikle ligin yeni ismi de ING Basketbol Süper Ligi olmuştur. 2022-2023 sezonu öncesi ING ile isim sponsorluğu anlaşması sona ermiş ve Türkiye Sigorta ile 3 yıllığına isim sponsorluğunda anlaşılarak ligin yeni ismi Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi olmuştur.
Digiturk, 14 Ağustos 2008 tarihinde Türkiye Basketbol Federasyonu'nun açmış olduğu ve NTV Spor ile D-Smart'ın da katıldığı tüm maçların yayın hakları ihalesini 13.500.000$ bedelle kazanarak, 2008-09 sezonundan günümüze kadar tüm sezon maçlarını yayınlama hakkına sahip olan Digiturk, Türkiye Basketbol Ligi maç yayınlarını LigTV 2 ve LigTV 3 kanallarından sürdürmüştür.[11][12] 24 Aralık 2014 tarihinde imzalanan anlaşma ile 2015-16 sezonundan itibaren geçerli olmak üzere 3 sezon boyunca Digiturk ve NTV Spor'dan yayınlanmıştır.[13] 5 Temmuz 2018 tarihinde ise Türk Telekom, yayın hakları ihalesini kazanarak 2018-19 sezonundan itibaren 3 sezon boyunca Basketbol Süper Ligi maçlarının yayın haklarını almıştır ve Tivibu Spor kanalından izleyicileriyle buluşturmuştur.[14] 2020-21 ve 2021-22 sezonlarında bazı karşılaşmalar ayrıca TRT Spor'dan da yayınlanmıştır. 2022-23 sezonu itibarıyla 3 yıl süreyle ligin yayıncı kuruluşu beIN Sports olmuştur.
Statü[değiştir | kaynağı değiştir]
Ligde 16 takım lig mücadelesi yaptıktan sonra lig şampiyonu play off mücadelesi sonrası belli olur.[16]
Normal lig karşılaşmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Normal lig karşılamaları, 16 takım arasında, her takımın biri kendi sahasında diğeri rakip takımın sahasında olmak üzere deplasmanlı, iki devreli ve lig usulü oynanır.
Bu müsabakalar sonrası yapılan puan sıralamasına göre;
- İlk sekiz sırayı alan takımlar Play-off maçlarını oynamaya hak kazanırlar.
- 9. ile 14. sıra arasında yer alan takımlar sezonu tamamlamış olurlar.
- 15. ve 16. olarak son iki sırayı alan takımlar bir sezon sonra Türkiye Basketbol Ligi'nde yer alırlar.[16]
Çeyrek ve yarı final müsabakaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Play-off'un tüm turlarında takımların ligde oynamış oldukları maç sonuçları aşağıdaki gibi dikkate alınır.
Çeyrek final müsabakaları kazanılmış 2 maç üzerinden oynanır ve bu turlarda ilk maç normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 2. maç rakip sahada ve 3. maçın gerekmesi halinde ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır. Yarı final müsabakaları kazanılmış 3 maç üzerinden oynanır ve bu turlarda ilk iki maç normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 3. ve 4. maçlar rakip sahada ve 5. maçın gerekmesi halinde ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.
Final[değiştir | kaynağı değiştir]
Final müsabakaları kazanılmış 3 maç üzerinden oynanır. İlk iki maç, normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 3. maç rakip sahada oynanır. Gerekmesi halinde 4. maç rakip sahada, 5. maç yine ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.
Final müsabakaları sonunda rakibi karşısında 3. galibiyetini alan takım sezonu Basketbol Süper Ligi şampiyonu olarak tamamlar.
Medya[değiştir | kaynağı değiştir]
BSL yayıncılık haklarını 2022-23 sezonu itibarıyla 3 yıl süreyle Digiturk platformu bünyesinde bulunan beIN Sports elinde bulundurmaktadır. Normal sezon ve play-off maçlarının tamamı aynı kanal üzerinden izleyiciye ulaşmaktadır.
Ligin aynı zamanda bsl.org.tr adresinde yayın yapmakta olan resmî web sayfası bulunmaktadır. Site üzerinden maç sonuçları ve istatistikleri, takım bilgileri, puan durumu gibi bilgilere erişim sağlanmaktadır.
Organizasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
Avrupa Kupaları[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk kez 1958 sezonunda Modaspor'un[17] katıldığı Avrupa Kupaları'na toplam 36 Türk takımı katılmıştır. 1992-93 sezonunda 2 numaralı kupa olan Saporta Kupası'nda final oynayan ama kazanamayan Anadolu Efes, 1995-96 sezonunda 3 numaralı kupa olan Koraç Kupası'nı kazanarak ilk büyük başarıyı kaydetmiştir. 1999-00 ve 2000-01 sezonlarında da üst üste iki kez EuroLeague'de final four oynayarak bu kupada da bir ilki gerçekleştiren Anadolu Efes'in ardından 2000'li yıllarda Türk basketbolu Avrupa'da ardı ardına başarılar alarak çıkışa geçmiştir. 2011-12 sezonunda 3 numaralı kupa olan EuroChallenge'ı Beşiktaş kazanmış, 2015-16 sezonunda da 2 numaralı kupa olan EuroCup'ta Galatasaray Şampiyon olarak o zamana kadarki en büyük Avrupa başarısını yakalamıştır. Fakat bir yıl sonra 2016-17 sezonunda Fenerbahçe Avrupa'nın 1 numaralı ve en büyük organizasyonu olan EuroLeague'de Şampiyon olarak bir ilki gerçekleştirmiştir. Son olarak 2017-18 2 numaralı kupa olan EuroCup'ta Darüşşafaka Şampiyon olmuştur. Ayrıca Fenerbahçe, beş kez arka arkaya Final Four (2015, 2016, 2017, 2018, 2019) katılımı gerçekleştiren tek Türk basketbol takımıdır.
Türk basketbolu 2018-19 sezonunda EuroLeague'de final-four'a ilk kez 2 takımla katılma başarısı gösterdi. Fenerbahçe dördüncü olurken, Anadolu Efes ilk kez final oynama başarısı göstermesine rağmen kazanamayarak ikinci oldu. Anadolu Efes 2020-21 EuroLeague'i şampiyon olarak tamamladı ve bu başarıya ulaşan ikinci Türk takımı oldu.
All Star[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından ilk kez 2004 yılında organize edildi. Organizasyon'da Türkiye Basketbol Ligi'nde oynayan Türk ve Yabancı oyuncular, taraftarlar tarafından internet üzerinden seçilerek Türk Karması ve Yabancı Karması olarak karşılıklı gösteri amaçlı basketbol maçı yaparlar. Ayrıca TBL oyuncuları arasında Üç sayı yarışması, Smaç yarışması ve Yetenek yarışması gerçekleştirilir. Organizasyon başladığı yıldan itibaren İstanbul'da bulunan Abdi İpekçi Arena'nda gerçekleştirildi.[18][19]
2004, 2005 ve 2006 yıllarında Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile organize edilirken, 2006 yılında Beko Elektronik'in lige sponsor olması ile birlikte 2007-2014 yıllarında Beko All Star adı ile düzenlenmiştir.[7][20] 2015 yılında tekrar Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile anılmıştır.
2016 yılında ise organizasyon, ligin yeni sponsoru ile birlikte anılarak Spor Toto All Star adını almıştır.
2023-24 Sezonu Takımları[değiştir | kaynağı değiştir]
| 2023-24 Basketbol Erkekler Süper Ligi Takımları | |||||||
| Sıra | İl | İlçe | Takım | Salon | Kapasite [21] | 2022-23 sonu | 2023-24 sonu |
| 1 | İstanbul | Bahçelievler | Anadolu Efes | Sinan Erdem Spor Salonu | 16.500 | Şampiyon | |
| 2 | İzmir | Karşıyaka | Pınar Karşıyaka | M.K.Atatürk Karşıyaka S.S. | 4.800 | Lig 2/16 | |
| 3 | Ankara | Yenimahalle | Türk Telekom | Ankara Spor Salonu | 9.984 | Lig 3/16 | |
| 4 | İstanbul | Ataşehir | Fenerbahçe | Ülker Spor Salonu | 12.687 | Lig 3/16 | |
| 5 | Bursa | Nilüfer | Bursaspor | Tofaş Spor Salonu | 7.500 | Lig 5/16 | |
| 6 | İstanbul | Sarıyer | Darüşşafaka | Ayhan Şahenk Spor Salonu | 3.509 | Lig 6/16 | |
| 7 | Bursa | Osmangazi | Tofaş | Tofaş Spor Salonu | 7.500 | Lig 7/16 | |
| 8 | İstanbul | Beyoğlu | Galatasaray | Sinan Erdem Spor Salonu | 16.500 | Lig 8/16 | |
| 9 | İstanbul | Başakşehir | Bahçeşehir Koleji | Ülker Spor Salonu | 12.687 | Lig 9/16 | |
| 10 | İstanbul | Büyükçekmece | Büyükçekmece Basketbol | Gazanfer Bilge Spor Salonu | 2.500 | Lig 10/16 | |
| 11 | Manisa | Yunusemre | Manisa BŞB | Muradiye Spor Salonu | 3.500 | Lig 11/16 | |
| 12 | İzmir | Aliağa | Aliağa Petkimspor | ENKA Spor Salonu | 2.500 | Lig 12/16 | |
| 13 | Denizli | Merkezefendi | Merkezefendi Belediyesi. | Pamukkale Üni. Spor S. | 3.490 | Lig 13/16 | |
| 14 | İstanbul | Beşiktaş | Beşiktaş | Akatlar Spor Kompleksi | 2.890 | Lig 14/16 | |
| 15 | Muğla | Bodrum | Çağdaş Bodrumspor | Binnaz Karakaya S.Salonu | 450 | TBL'den çıktı | |
| 16 | Samsun | Canik | Samsunspor | Mustafa Dağıstanlı Spor Salonu | 1.669 | TBL'den çıktı | |
Lig şampiyonları[değiştir | kaynağı değiştir]
Sezonlara göre şampiyonluklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Son 10 sezonun şampiyonları:
Şampiyon takımlar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Kulüp | Şampiyonluk | İkincilik | Şampiyonluk kazanılan yıllar |
|---|---|---|---|
| Anadolu Efes | 1979, 1983, 1984, 1992, 1993, 1994, 1996, 1997, 2002, 2003, 2004, 2005, 2009, 2019, 2021, 2023 | ||
| Fenerbahçe | 1991, 2007, 2008, 2010, 2011, 2014, 2016, 2017, 2018, 2022 | ||
| Eczacıbaşı | 1976, 1977, 1978, 1980, 1981, 1982, 1988, 1989 | ||
| Galatasaray | 1969, 1985, 1986, 1990, 2013 | ||
| İTÜ | 1968, 1970, 1971, 1972, 1973 | ||
| Ülkerspor | 1995, 1998, 2001, 2006 | ||
| Beşiktaş | 1975, 2012 | ||
| Tofaş | 1999, 2000 | ||
| Pınar Karşıyaka | 1987, 2015 | ||
| Altınordu | 1967 | ||
| Muhafızgücü | 1974 |
