Aşık oyunu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aşık atmaca oynayan Tıva Türklerinden çocuklar
Tıva Türkçesinde kajık denilen aşık kemikleri ile şeker
Kırgız Türklerinin balalarının stadyumda eğlenerek aşık oynamaları.Narın, Kırgızistan.
Oyun için şehirde bir anıt. , Kırgızistan.
Jetigen, Kazak Türkleri milli müzik enstrümanı, üzerinde asık (aşık kemiği) kullanılmıştır.

Aşık oyunu, koyunların ve keçilerin arka bacaklarında bulunan dört yüzlü kemikle oynanan bir oyun. Kadim çağlardan günümüze gelene kadar Türkistan ve Türkiye başta olmak üzere Türklerin yayıldığı tüm coğrafi bölgelerde bu oyuna rastlamak mümkündür.

Adlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Dünyasının millî oyunu olan aşık oyununa Türkiye'de aşık atmaca, aşık oyunu denmektedir. Güney Sibirya'daki Tıva Türkleri ise kajık oyunu demektedirler.[1][2][3]

Oynanışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşık kemiğinin yüzleri cuk (ya da çik), tok, allı ve kazak olarak adlandırılır. Aşık oyunlarından birisi zıdalı'dır.[4] Aşık kemikleri her oyuncudan eşit sayıda, yerde zıda adı verilen bir dairenin ortasına tek sıra halinde dizilir (allı ya da kazak olarak adlandırılan yüzeyleri yere gelecek şekilde dik olarak) Daha sonra oyuncular ellerinde bulunan ve genellikle daha iri ve/veya içi kurşunla doldurulmuş enek adı verilen aşıklarını daire içinde bulunan diğer aşıklara vurarak daire dışına çıkarmaya çalışırlar. Dışarı çıkan aşık atışı yapan oyuncunun olur. Dışarı çıkaramama ya da ıska geçme durumlarında oyun sırası diğer oyuncuya geçer. İlk atış daire dışından oyuncuların belirlediği bir mesafeden yapılır. Daha sonraki vuruşlarda sırası gelen oyuncu daire kenarından atış yapar. Eğer daire kenarından yaptığı atışla daire içindeki aşıklardan bir veya daha fazlasını daire dışına çıkarırsa oyuncu atış sonrası eneğin kaldığı yerden oyuna devam eder. Enek genellikle daire içinde diğer aşıklara yakın konumda kaldığından oyuncu sonraki atışlarda daha avantajlıdır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  3. ^ http://shyn.ru/?q=%C2%AB%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BA%C2%BB_%E2%80%94_%D1%87%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%83%D2%A3_%D0%BC%D3%A9%D3%A9%D1%80%D0%B5%D0%B9%D0%B8[yalın URL]
  4. ^ *asiloynanir.com. "Aşık Nasıl Oynanır ?". 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012.  (Türkçe) (13 Şubat 2012).