Aydın (balina)

Aydın, 1992 yılında Türkiye'nin Sinop kıyılarını ziyaret edip halkın kalbini fethetmiş olan bir beyaz balina. Aydın'ın talihi kısa süre içinde sadece Türkiye'de değil, tüm dünyada medyaya yansıyıp, pek çok insanı meşgul eden bir konu olmuştur.

Aydın ile ilk karşılaşanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

25 Ocak 1992 günü, Gerze’nin Gürzüvet (Yenikent) mevkiinde, ilk Mehmet İzmirli görmüştü onu ve - yunus dese, yunus değil – kocaman, sırtında yüzgeci olmayan beyaz bir balıkla burun buruna gelince çok korkmuştu. Ağlarını bırakıp kaçarak kıyıya varmış, balıkçılara gördüğü canavarı anlatmıştı.

Belediye Başkanı Doktor Durmuş Çetin’e de haber verilmiş; Balıkçı Rıza Eyice, yanına balıkçı “Yat Kemal’i (Kemal Özdemir) ve Yılmaz Akçaoğlu’nu da alarak motorla bu koca beyaz balığın yanına gitmişlerdi. İdemli’de (Kuruçay’da) yanına varınca, yemesi için tirsi balığı ata ata kıyıya kadar takip ettirmişler ve Gerze Limanı’na sokmuşlardı.

İnsanlardan ürkmeyen, onların verdikleri balıkları havada taklalar atarak yakalayan bu sevimli balinaya Gerze Limanı’nda yaşayan, herkesin sevdiği ’Aydın’ adlı zeká engelli şişman birinin adı verilmişti.

Geliş Hikayesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Aydın; Ukrayna’nın Sivastopol Limanı’ndan gelmiş Beluga türü (Delphinapterus leucas) beyaz balinaydı. Beluga, Rusça’da beyaz anlamına gelen “Bielo”dan gelmektedir. Rus Büyükelçiliği’nin açıklamasına göre, Rus Bilimler Akademisi’ne bağlı “Hayvanlar Evolüsyon ve Morfolojisi Enstitüsü”nün araştırma havuzundan kaçmıştı. Asıl adı Tishka’ydi ve sekiz yaşındaydı. İngilizlere göre de, canlı “mayın taşıyıcısı” olarak yetiştirildiği Kazachi Koyu’ndaki askeri tesisten firar etmişti; oradaki rütbesi de “Çavuş”tu.

Sivastopol’e, Rusya ile Japonya arasından, Kuzey Buz Denizi’ndeki Bering Boğazı’ndan getirilmişti. 19 Eylül 1991’de; muazzam bir yağış ve sel sonrasında dolfinaryumun (yunusevinin) parçalanmış kafesinden kurtularak, yine Beluga türü başka bir balina Karadeniz’de özgür kalmıştı. Arkadaşı büyük ihtimalle yolda ölmüş, ondan hiç haber alınamamıştı. Büyük firar sonucunda yalnız kalan Aydın ise neler yaptığı belirsiz aylardan sonra, 275 Mil güneydeki Gerze kıyılarına ulaşmıştı.^[1] Ukrayna, balinanın geri verilmesini istiyordu. İngiltere Prensi Charles, balinanın hür yaşaması için kampanyaya katıldı. Paul McCartney, Gerze’de konser verme hazırlığına başladı. Ama mahkeme Aydın’ın Ukrayna’ya iadesine karar verdi.^[2]

İkinci gelişi ve vedası[değiştir | kaynağı değiştir]

Aydın, yakalanmasından 8 gün sonra teslim edildiği Ukraynalıların elinden kaçarak yeniden Gerze’ye geldi. Bir gün burada kalan Aydın, ortadan kayboldu. Aylar sonra Aydın, 18 Temmuz’da Gerze’de yapılan festival günü ortaya çıktı. Yazar Yalçın Bayer o günü şöyle anlatılıyor; " Festival töreni sırasında limana giren Aydın, hünerlerini sergileyerek halka bayram havası yaşattı. Rıhtım boyunca yavaş yavaş ilerleyerek tüm Gerzelilerin kendisine dokunmasına izin verdi. Bu, belki de Aydın’ın Gerze’ye vedasıydı."^[2]

Ancak o günden sonra bir daha Aydın’ın izine rastlanmadı.