At-Başı
| At-Başı Aт-Бaшы | |
|---|---|
Aт-Бaши | |
 | |
| Ülke |  Kırgızistan |
| Oblast (Vilayet) | Narin |
| İlçe | At-Başı İlçesi |
| İdare | |
| • Tür | rayon |
| Rakım | 2046 m |
| Nüfus (2008) | |
| • Toplam | 14.806 |
| Zaman dilimi | +5 |
| • Yaz (YSU) | UTC |
| Alan kodu | +996 3561 |
At-Başı, (Kırgızca: Aт-Бaсһй) Kırgızistan'nın Narin İlinde, yaklaşık Narin şehrinin 35 km güneybatısında, Torugart Geçitine giden karayolu üzerinde At-Başı İlçesi'nin merkezi bir kasabadır.
İsim kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]
Orta Çağ döneminde, yer adları sonunda, "sulama ağının başlangıcı (kaynağı)" anlamına gelen -başı eki, Semerkand'da ki Sıkaya-başı pazarı adında olduğu gibi kullanılırdı.[2] Gerçi, Türk dilindeki -başı kelimesi çok daha eskidir ve Türk Kağanlığı döneminde de var olmuştur.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
At-Başı, 8. - 14. yüzyıldan kalan yerleşim yerlerinin üzerinde kuruludur. Çuy Vadisinde Bolşevikler'den kaçıp gelen mülteciler tarafından 1919 yılında At-Başı yakınında kurulan Kara-Suu köyünde, 10. veya 12. yüzyıldan kaldığı tahmin edilen küçük bir kale'ye ait 5 metre yükseklikte sur Koshoy Korgon harabeleri vardır. Kırgız, Destan kahramanı Manas, arkadaşı Koshoy (Manas'ın komutanlarından biri, sonraları Koskoy Batur adı verilmiş)'u buraya gömdüğü varsayılır.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
At-Başı sıradağları Çatır Gölünün güneyine doğru uzanır. Doğudan gelen At-Başı Nehri kuzeybatıya doğru akıp, Dostuk köyü yakınında Narin Nehri ile birleşir. Ayrıca, Çatır Gölü ile Torugart Geçiti'nin güneyinde ve Koshoy Korgon harabelerinin kuzeyinde, At-Başı İlçesi sınırları içinde Narin şehrine 125 km. ve Hudut kapısı Torugart Geçitine 80 km. uzaklıkta, 3530 metre yükseklikte Orta Çağ mimari anıtlarından Taş Rabat adında bir kervansaray bulunur. Narin ile Torugart Geçiti arasında Narin şehrinin 24 km. güneyinde At-Başı sıradağları doruğunda, Kızıl-Bel Geçiti konumlanır. Ak-Beyit Geçiti, güneyde At-Başı sıradağları sonunda - dış konrol karakolundan 4 km Torugart Geçiti karayolunda- sınır bölgesini giriştedir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Koshoy Korgon harabeleri
- Kara-Suu köyü
- Manas Destanı
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ At-Bashy, Kyrgyzstan Page 22 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Mohammad Khadr, Deux actes de waqf d'un Qarahanide a'Asie Central with an introduction by Claude Cahen, in: IA, 1967, tome CCLV, p. 305-334.