Aleksandra Kollontay

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aleksandra Mihayilovna Kollontay
Владимир Ильич Ульянов (Ленин)
Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Koruma Halk Komiseri
Görev süresi
1917-1918
Kişisel bilgiler
Doğum 22 Nisan 1870(1870-04-22)
Saint-petersburg, Rus İmparatorluğu
Ölüm 9 Nisan 1952 (79 yaşında)
Moskova, Rusya SFSC'si, Sovyetler Birliği
Defin yeri Novodeviçi Mezarlığı, Moskova
Milliyeti Rus
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1925–1952)
Diğer siyasi
bağlantıları
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (1899–1906)
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Menşevik) (1906–1915)
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik) (1915–1918)
Rusya Komünist Partisi (Bolşevikler) (1918–1925)
Mesleği Siyasetçi

Aleksandra Mihayilovna Kollontay (Rusça: Алекса́ндра Миха́йловна Коллонта́й), (31 Mart 1872, Sankt-Peterburg - 9 Mart 1952), Rus komünist siyasetçi ve diplomat, Sovyet hükümetindeki ilk kadın bakan.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kent soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmesine karşın, ailesinin beklentilerinin tersine, emekçi kesimle ilgilenerek Marx ve Engels'in yapıtlarını okumaya başladı. Kollontay 20 yaşındayken evlendi. Evliliği pek benimsemeyen Alexandra 1893 yılında eşinden ayrılarak Zürih'e ekonomi eğitimi görmeye gitti.

1906'da Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisinin (RSDİP) Menşevik kanadında yer aldı. Alman komünist kadın Rosa Luxemburg'dan etkilenerek Rusya'ya dönen Kollontay "sınıf mücadelesi" üzerine görüşlerini yayımladı. Yazılarının tepki görmesi üzerine Almanya'ya sürgüne giderek sosyalizm üzerine çalışmalar yaptı. 1915 yılında RSDİP'in Bolşevik kanadına geçti.

1917'de Bolşeviklerin iktidarı alması üzerine tekrar Rusya'ya dönerek Sovyet hükûmetinde yer alan tek kadın olarak ağırlıkla kadınlarla ilgili çalışmalar yaptı. Kadınların da erkekler gibi cinsel özgürlük yaşayabileceğini savunduğu tezler sadece sosyalist bir toplumda cinsel ahlakın gelişeceği düşüncelerinde netleşmişti.

1920'de İşçi Muhalefeti adlı muhalif kanatta yer aldı. Sovyet hükûmetindeki bakanlık görevinde de tepkiler alınca, 1926’da Meksika’da, 1927’den 1930’a kadar Norveç’te ve 1930’dan 1945’e kadar çeşitli büyükelçilik görevlerine atandı.

1933’te kadınlar arasındaki çalışmaları için Lenin Nişanı, 1942 ve 1945 yıllarında da diplomatik çalışmaları için İşçi Sınıfı Kızıl Sancağı ödülleri aldı. 1945 yılından sonra SSCB Dış İşleri Bakanlığı danışmanlığı görevinde birçok eser yazdı.

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Lenin Nişanı (1933)[1]
  • Kızıl Emek Ödülü (1945)[1]
  • Norveç Kraliyet Aziz Olaf Nişanı (O dönem Norveç'teki en yüksek nişan)[2][3]

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • The social basis of the woman's question, 1909.
  • Towards a history of the working woman's movement in Russia, 1920.
  • "Tezisy o kommunisticheskoi morali v oblasti brachnykh otnoshenii" (Theses on Communist Morality in the Sphere of Marital Relations), Kommunistka, No. 12-13, Mayıs 1921, s. 28–34.
  • Letopis mojei zizni (Anıları), 1946.
  • Hetkiä elämästäni (Fince), Progress Publishers, 1990, ISBN 951-615-706-8.

Hakkındaki filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1939 yılına ait Ninotchka adlı filmde 1930'lu yıllarda alışagelenin dışında fikirleri olan bir Sovyet diplomatı olarak Kollontay'ı Greta Garbo canlandırmıştır.[4]
  • Kollontay 1994 yılında çekilen bir belgesel televizyon filmine konu olmuştur. A Wave of Passion: The Life of Alexandra Kollontai adlı bu filmde Kollontay'ı Glenda Jackson seslendirmiştir.[5]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "АЛЕКСАНДРА КОЛЛОНТАЙ — СОВЕТСКИЙ ПОСОЛ". a-z.ru. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  2. ^ "The Nobel Peace Prize: Revelations from the Soviet Past". 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  3. ^ "kollontai Order of St. Olaf - Google Search". www.google.com. 21 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  4. ^ "IMDB'de Ninotchka". 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2024. 
  5. ^ "IMDB'de A Wave of Passion: The Life of Alexandra Kollontai". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2024.