Aleksandra Kollontay

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aleksandra Mihayilovna Kollontay
Владимир Ильич Ульянов (Ленин)
Kişisel bilgiler
Doğum 22 Nisan 1870(1870-04-22)
Saint-petersburg, Rus İmparatorluğu
Ölüm 9 Nisan 1952 (79 yaşında)
Moskova, Rusya SFSC'si, Sovyetler Birliği
Defin yeri Novodeviçi Mezarlığı, Moskova
Milliyeti Rus
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1925–1952)
Diğer siyasi
bağlantıları
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (1899–1906)
Rusya Sosyal-Demokrat İşçi Partisi (Menşevik) (1906–1915)
Rusya Sosyal-Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik) (1915–1918)
Rus Komünist Partisi (Bolşevikler) (1918–1925)
Mesleği Siyasetçi

Aleksandra Mihayilovna Kollontay (Rusça: Алекса́ндра Миха́йловна Коллонта́й), (31 Mart 1872, Sankt-Peterburg - 9 Mart 1952), Rus komünist diplomat, Sovyetler Birliği Norveç Elçisi (1926), Sovyet hükümetindeki ilk kadın bakan.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kentsoylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmesine karşın, ailesinin beklentilerinin tersine emekçi kesimle ilgilenerek Marx ve Engels yapıtları okumaya başladı. Kollontay, 20 yaşındayken evlendi. Evliliği fazla benimsemeyen Alexandra, 1893 yılında eşinden ayrılarak Zürih'e ekonomi eğitimi görmeye gitti. 1906'da Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Menşevik kolunda etkinlik gösterdi. Alman komünist kadın Rosa Luxemburg'dan etkilenerek Rusya'ya dönen Kollontay, yazdığı "sınıf mücadelesi" üzerine görüşlerini yayımladı. Yazılarının tepki görmesi üzerine Almanya'ya (sürgüne) giderek sosyalizm üzerine çalışmalar yaptı. 1915 yılında Bolşeviklere katıldı. 1917'de tekrar Rusya'ya dönerek hükûmette yer alan tek kadın olarak, kadınlarla ilgili ağırlıklı çalışmalar yaptı. Kadınların da erkekler gibi cinsel özgürlük yaşayabileceği üzerine savunduğu tezler, sadece sosyalist bir toplumda cinsel ahlakın gelişeceği düşüncelerinde netleşmişti. İşçi Muhalefeti adlı muhalif kanatta yer aldı. Sovyet hükûmetindeki bakanlık görevinde de tepkiler alınca, 1926’da Meksika’da 1927’den 1930’a kadar Norveç’te ve 1930’dan 1945’e kadar büyük elçilik görevleri verildi. 1933’te kadınlar arasındaki çalışmaları için Lenin Nişanı ile 1942 ve 1945 yıllarında da diplomatik çalışmaları için İşçi Sınıfı Kızıl Sancağı ödülleri aldı. 1945 yılından sonra SSCB Dışişleri Bakanlığı danışmanlığı görevinde birçok eser yazdı.

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Lenin Nişanı (1933)[1]
  • Kızıl Emek Ödülü (1945)[1]
  • Norveç Kraliyet Aziz Olaf Nişanı (O dönem Norveç'teki en yüksek nişan)[2][3]

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • The social basis of the woman question 1909
  • Towards a history of the working woman's movement in Russia 1920
  • "Tezisy o kommunisticheskoi morali v oblasti brachnykh otnoshenii" (Theses on Communist Morality in the Sphere of Marital Relations), Kommunistka No 12-13 (May) 1921, pp. 28–34
  • Letopis mojei zizni (Anıları) 1946
  • Fince basılan eseri Hetkiä elämästäni, Progress Publishers 1990 ISBN 951-615-706-8

Hakkındaki filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Kollontay 1994 yılında çekilen televizyon filmine konu olmuştur, A Wave of Passion: The Life of Alexandra Kollontai," Kollontay'ı Glenda Jackson seslendirmiştir.
  • Ninotchka isimli filmde 1930'lu yıllarda alışagelenin dışında fikirleri olan Sovyet diplomatını Greta Garbo canlandırır.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "АЛЕКСАНДРА КОЛЛОНТАЙ — СОВЕТСКИЙ ПОСОЛ". a-z.ru. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  2. ^ "The Nobel Peace Prize: Revelations from the Soviet Past". 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  3. ^ "kollontai Order of St. Olaf - Google Search". www.google.com. 21 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.