Ahmed bin Tolun

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ahmed bin Tolun
أحمد بن طولون
Tolunoğlu Hükümdarı
Hüküm süresi15 Eylül 868 - 10 Mayıs 884
Önce gelenAzjur al-Turki (Mısır'da Abbasi halifeliği Valisi olarak)
Amajur al-Turki (Suriye'de Abbasi halifeliği Valisi olarak)
Sonra gelenHumareveyh
Doğum20 Eylül 835
Bağdat
Ölüm10 May 884 (48 yaşında)
Al-Qata'i
HanedanTolunoğulları
BabasıTolun

Ahmed bin Tolun (Arapça: أحمد بن طولون), 868-905 yılları arasında Mısır ve Suriye'yi yöneten Tolunoğulları hanedanının kurucusuydu. Aslen bir Türk köle askeri olan İbn Tulun, 868'de Abbasi valisinin vekili olarak Mısır’a geldi.[1] Mısır valisi oldu. Nüfuzunu Filistin ve Suriye’ye kadar genişletti. Ülkesinde imar faaliyetlerinde bulunup lüzumlu askerî tedbirleri alarak kuvvetli bir ordu kurdu. Abbasiler, Irak’taki zenci esirlerle meşgul olurken 868 yılında bağımsızlığını ilan etti.

Ahmed bin Tolun, Mısır maliyesinde ıslahat yaptı. Mısır ahalisini darlıktan kurtarması sebebiyle çok sevildi. Kısa zamanda Şam, Halep, Antakya şehirleriyle birlikte Suriye’yi idaresine aldı. Adana ve Tarsus bölgesini de ülkesine bağladı. Ahmed bin Tolun’un 884’te vefatıyla, yerine oğlu Humareveyh geçti.

Birincil Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Birkaç Orta Çağ yazarı Ahmed bin Tulun hakkında yazmıştır. İki ana kaynak, 10. yüzyıldan kalma iki yazar olan İbn el-Daya ve el-Belevi'nin iki biyografisidir. Her ikisine de Sırat Ahmed bin Tulun denir ve el-Balavi'nin çalışmaları çok daha kapsamlı olmasına rağmen büyük ölçüde İbn el-Daya'ya dayanır. İbn el-Daya ayrıca Tolunoğulları dönemi Mısır toplumundan anekdotlar içeren bir kitap (Kitab el-mukafa'a) yazdı. Daha fazla bilgi, eserleri Mısır'daki yönetiminin ilk yıllarını kapsayan İbn Tulun'un çağdaşı coğrafyacı ve gezgin Yakubî'den ve daha sonraki Mısırlı yazarlardan, özellikle 15. yüzyıl tarihçileri İbn Duqmaq ve el-Makrizi'den geliyor. Tolunoğulları devletinin tarihi hakkında yazmak için daha önceki çeşitli kaynaklardan yararlandı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2019.