Abotsi

Abotsi (Gürcüce აბოცი Abotsi ya da აშოცი Aşotsi), Gürcistan’ın tarihteki coğrafik bölgelerden biridir. Aşağı Kartli'nin batı ucunda yer almıştır. Gürcü geleneksel tarihi Abotsi’yi eski çağlardan beri Kartli Krallığı'nın bir parçası sayar.

M.Ö. II. yüzyılda güçlenen Ermenistan Krallığı, Kartli Krallığının başka bölgeleriyle birlikte Abotsi’yi de ele geçirdi. IV. yüzyılda Kartli kralı Miriani'nin (მირიანი) oğlu Bakar (ბაქარ) Abotsi’yi Ermenilerden geri aldı. Ama Ermeniler kısa süre sonra bölgeyi yeniden ele geçirdiler. Abotsi, ancak VII. yüzyıldan sonra Gürcistan topraklarına katıldı. VIII. yüzyılın ortalarında bu bölge, Trialeti (თრიალეთი) ve Taşiri (ტაშირი) iliyle birlikte Aşağı Kartli Pitiahşiliği'ne (pitiahşi:kralın yönetim işlerindeki yardımcısı) bağlıydı.

IX. yüzyılda Bagratlılar hanedanından Guaram Mampali, Abotsi’yi karısının kardeşi olan Ermeni Pakraduni Hanedanlığından I. Aşot'a bıraktı. Bu tarihten sonra Abotsi, Taşir-Dzorageti (Ermenice Տաշիր-Ձորագետի, Gürcüce ტაშირ-ძორაგეტი) Ermeni Krallığı sınırları içinde kaldı. XII. yüzyılda Kurucu Davit, diğer bölgelerle birlikte Abotsi’yi Gürcistan sınırlarına kattı. Aşağı Kartli’nin diğer bölgeleri Kura Havzası’nda bulunmasına karşın, Abotsi Aras Havzası’nda yer alıyordu. Bu bölge dağlarla çevriliydi. Türkmen kabilelerinin güçlendiği dönemde Abotsi’nin adı Kaykul (ყაიყული) olarak değişti. Kaykul’un doğu sınırında Taşiri ve Bambaki (ბამბაკი) vardı. Kuzeyinde ise Çıldır eyaleti yer alıyordu. Batısında ise Kars eyaleti bulunuyordu. Güneyde Erivan Hanlığı sınır oluşturuyordu.

1801’de Kartli-Kaheti 'de Rus yönetimin kurulmasından sonra Kaykul, Gürcistan valiliğinin Lore (ლორე) ilçesine bağlandı. 1849’da Erivan valiliği kurulunca, Kaykul’u bu valiliğin sınırlarına kattılar. Abotsi, bugün Ermenistan sınırları içinde yer almaktadır.

Ayrıca bakınız

• Gürcistan Kıpçakları