4K çözünürlük

Vikipedi, özgür ansiklopedi
4K çözünürlüğe sahip örnek bir film

4K çözünürlüğü çoğunlukla dijital filmlerde ve bilgisayar grafiklerinde kullanılan bir çözünürlük formatıdır. 4K'da yatay çözünürlük yaklaşık 4.000 pikseldir.[1] Yatay çözünürlük açıklanan oran aynı zamanda 720p ve 1080p dikey sayısını temsil eder.

Tarihçesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sinematografik amaçlar için piyasada bulunan ilk 4K kamera, 2003 yılında piyasaya sürülen Dalsa Origin'di.[2][3] 4K teknoloji, Kaliforniya Üniversitesi, San Diego, CALIT2, Keio Üniversitesi, Deniz Yüksek Lisans Okulu ve 2004 yılında IGrid ve CineGrid gibi mekanlarda çeşitli gösteriler gerçekleştiren dünyadaki üniversitelerdeki çeşitli araştırma grupları tarafından geliştirilmiştir.[4]

Formatlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dijital film[değiştir | kaynağı değiştir]

Dijital film en-boy oranı piksel çözünürlük oranına göre değişir. Dijital filmlerdeki ilk yüksek çözünürlük standartlarından biri 4K'dır. Özellikle bilgisayar oyunlarının gelişmesinde 4K standardının büyük katkısı olmuştur.

Dijital film standartları
Standart Çözünürlük Çerçeve oranı Piksel
Tam diyafram 4K 4096 × 3112 1.32:1 12,746,752
Yüksek oran 4K 3656 × 2664 1.37:1 9,739,584
Dijital sinema 4K 4096 × 1714 2.39:1 7,020,544
Digital sinema 4K 3996 × 2160 1.85:1 8,631,360
Post-prodüksiyon dijital çalışma standartları
Standart Çözünürlük Çerçeve oranı En-boy oranı Piksel
Tam diyafram 4K 4096 × 3112 4:3 1:1 12,746,752
Yüksek oran 4K 3656 × 2664 1.37:1 1:1 9,739,584

PC formatları[değiştir | kaynağı değiştir]

UHD[değiştir | kaynağı değiştir]

Ultra High Definition (UHD), 3840 x 2160 piksel ve üzeri çözünürlüğe verilen addır.[5] Bir UHD monitör, bir Full-HD monitörün dört katı çözünürlük sağlar. Yatay çözünürlük piksel sayısı (3840) nedeniyle sinematik 4K standardıyla karıştırılarak "4K" ile eşanlamlı kullanılır.[6] UHD'nin 4K, 5K, 8K ve 10K türevleri PC monitörlerinde kullanılmaktadır.

1080p / FHD

(1920x1080)

1440p / QHD

(2560x1440)

2160p / UHD (4K)

(4096X2160)

4320p / UHD (8K)

(7680x4320)

YouTube formatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Temmuz 2010'da YouTube 4K formatındaki videoların yüklenmesine kısıtlı olsa da izin vermiştir.[7] YouTube'a yüklenen 4K videolar belirli oranlarda yapılan kısıtlamalar nedeniyle YouTube formatı olarak adlandırılabilir.

4K monitör ve projektör cihazları listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki monitör ve projektörler 4K çözünürlüğü destekler

Üretici Aygıt türü Model Çözünürlük Diyagonal DPI Çıkış tarihi Tavsiye edilen fiyat
Barco Monitör
Projektör
LC-5621 3840x2160
4096x2160
4096x2160
4096x2400
4096x2160
4096x2160
4096x2160
56 inch
23m'ye kadar
32m'ye kadar
NA 
23m'ye kadar
23m'ye kadar
32m'ye kadar
78
Değişken
Değişken
Değişken
Değişken
Değişken
Değişken
Nis 2007
Mar 2011
Mar 2011
Kas 2010
Haz 2011
Haz 2011
Haz 2011
NA
Eizo Nanao Monitör DuraVision FDH3601 4096x2160 36.4 inch 127.2 pixel/inch NA 34,844 USD
Sharp, Eyevis Monitör EYE-LCD6400-4K 4096x2160 64 inch 72.4 pixel/inch NA 53,000 USD
Toshiba Monitör (Televizyon);
3D (Autostereoscopic)
Regza 55X3 3840x2160 55 inch 80.1 pixel/inch Ara 2011 (Japonya) 11,730 USD
Christie Projektör D4K35 4096x2160 30.5m'ye kadar Değişken NA NA
Sony Projektör VPL-VW1000ES 4096x2160 Değişken Değişken Ara 2011 25,000 USD
Sony Monitör (Televizyon);
3D (3D Gözlük)
XBR-84X900 3840x2160 84 inch NA Eyl 2012 25,000 USD
Panasonic Monitör (Televizyon);
3D (3D Gözlük)
TH-152UX1 4096x2160 152 inch 30.5 pixel/inch Tem 2010 500,000 USD
TVLogic Monitör LUM-56W 3840x2160 56 inch 78.4 pixel/inch NA NA

Türkiye'de 4K Yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

2023 sonu itibarıyla Türkiye'de ultra yüksek çözünürlüklü televizyon (UHD) yayını yapan tek kanal TRT 4K'dır.

4 Ekim 2015’te 4K UHD televizyon yayıncılığında bir ilk yaşanmış, Türkiye ve Avrupa’da ilk kez bir futbol maçı (Fenerbahçe-Ajax) TRT 4K kanalında yayınlanmıştır.[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Goulekas, Karen (2001). Visual Effects in a Digital World. Morgan Kaufmann. s. 587. ISBN 9780080520711. 4K resolution: A general term referring to any digital image containing an X resolution of approximately 4096 pixels. 
  2. ^ Frost, Jacqueline B (2009). Cinematography for Directors: A Guide for Creative Collaboration. Michael Wiese Productions. s. 199. ISBN 978-1-61593019-7. 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2014. 
  3. ^ "Dalsa Origin was the very first commercially obtainable 4K Resolution". epfilms. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016. 
  4. ^ Ramsey, Doug (24 Ağustos 2009). "Film Premiere in Cyberspace Links Brazil, U.S. and Japan". 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2018. 
  5. ^ "HDTV Solutions News - Jun 24 2014 - CEA Updates Characteristics for Ultra High-Definition Displays". www.hdtvsolutions.com. 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  6. ^ "Full HD Monitors". 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  7. ^ Jukic, Stephanie. "4K & Ultra HD Resolution". 4K.com. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2014. YouTube has had a 4K channel running since as early as 2010 and other developments are definitely on the horizon, especially in countries or regions with excellent internet connectivity that goes above the normal speeds available to most people. 
  8. ^ "Tarihçemiz - TRT Kurumsal". www.trt.net.tr. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.