20. yüzyıl

yüzyıllar

19. yüzyıl | 20. yüzyıl | 21. yüzyıl
1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910
1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920
1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930
1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940
1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950
1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960
1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970
1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980
1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

20. yüzyıl, Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1901'de başlayıp 31 Aralık 2000'de sona eren yüzyıldır. İkinci binyılın onuncu ve son yüzyılıdır.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

1900[değiştir | kaynağı değiştir]

Sigmund Freud'un Rüyalar ve Yorumları adlı kitabı yayımlandı.
Mısır'da ilk tren Kahire - Hartum demiryolu tamamlandı ve ilk tren yolculuğu gerçekleştirildi.
Amerikalı Dwight Filly Davis, Davis kupası tenis turnuvasını başlattı.
Tarihe Boxer Ayaklanması olarak geçen, Çin'deki bütün yabancıları ülkeden çıkarmayı amaçlayan ve devletçe de desteklenen köylü ayaklanması başladı. Elçiler, aileleri, elçilik görevlileri ve yüzlerce Hristiyan, elçilik binaları ve Pekin'deki katolik katedralinde mahsur kaldı. Ayaklanma 7 Eylül 1901'de sona erdi.
Dünyanın ilk metrosu Paris'te hizmete girdi.

1901[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk okyanus aşırı radyo yayını yapıldı.
Hubeert Cecil Booth, elektrik süpürgesini icat etti.
Pablo Picasso'nun eserleri ilk defa sergilendi.
Amerika Birleşik Devletleri'nin 25. Başkanı William McKinley, Leon Czolgosz adlı bir terörist tarafından öldürüldü.
İsveç Kralı ve Norveç Parlamentosu Nobel Komitesi ilk Nobel Ödüllerini dağıttı. Kızılhaç'ın kurucusu İsviçreli Jean Henry Dunant'a Nobel Barış Ödülü verildi.

1902[değiştir | kaynağı değiştir]

Boer İsyanı bitti. İngilizler Güney Afrikalıların isyanını bastırdı. Komutanlar hapse mahkûm edildi.
Türk şair Nâzım Hikmet doğdu.
Martinik'te Pele Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.
Bağımsızlık Hareketi Sinn Fein kuruldu.
Real Madrid Futbol Kulübü Kuruldu.

1903[değiştir | kaynağı değiştir]

Wright Kardeşler uçağı icat etti.
İstanbul depreminde 2000 kişi öldü.
Panama, Amerika Birleşik Devletleri'nin desteğiyle Kolombiya'dan bağımsızlığını ilan etti.
Uranyumun radyoaktivite etkisi bulundu.
Beşiktaş kuruldu

1904[değiştir | kaynağı değiştir]

Rus-Japon Savaşı başladı. Bu savaşta Rus Çarlığı yenildi.
Francis Younghusband komutasındaki İngiliz kuvvetleri, Tibet'in başkenti Lhasa'yı ele geçirdi.
Bağdat Demiryolu'nun Konya, Ereğli - Malatya, Bulgurlu arasındaki ilk bölümü işletmeye açıldı.
New York metrosu ilk seferini yaptı.
İskoç elektrik uzmanı John Ambrose Fleming, Birleşik Krallık'ta diyot lambayı tanıtmıştır.

1905[değiştir | kaynağı değiştir]

Albert Einstein görelilik kuramını açıkladı.
Rus Devrimi patlak verdi.
Chelsea FC kuruldu.
Norveç, İsveç'ten bağımsızlığını ilan etti.
Galatasaray SK kuruldu

1906[değiştir | kaynağı değiştir]

San Fransisco ili, 7.7 büyüklüğünde 50 saniye süren deprem ve onu izleyen yangınlarla yerle bir oldu. 28 bin bina yıkıldı, yaklaşık 500 kişi öldü, 100 bin kişi evsiz kaldı.
SOS uluslararası acil yardım sinyali olarak kabul edildi.
Dünyadaki ilk uzun metrajlı filmi olan "The Story of the Kelly Gang" gösterime girdi.
Rus Çarı demokratları yanına alarak, komünistlerle baş edebilmek için meşrutiyet ilan etti.
Osmanlı Devleti'nde özgürlükçü hareketler yeniden hızlandı. Selanik'te Osmanlı Hürriyet Cemiyeti kuruldu.

1907[değiştir | kaynağı değiştir]

Auguste ve Louis Lumiére renkli fotoğrafçılığı geliştirdi.
Paul Cornu helikopteri icat etti.
Yeni Zelanda, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti.
Amerika Birleşik Devletleri merkezli uluslararası bankacılık krizi başladı. Bu kriz esnasında yüzlerce Amerikan bankası battı.
Osmanlı Hürriyet Cemiyeti, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile birleşti.
Fenerbahçe SK kuruldu.

1908[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Meşrutiyet ilan edildi. Osmanlı'da Meclis yeniden açıldı.
Çin'de 2 yaşındaki Puyi tahta çıktı.
Kadın sporcular ilk kez Olimpiyat Oyunları'na katıldılar.
Sicilya'nın Messina kentindeki depremde 555 kişi yaşamını yitirdi.

1909[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'da 31 Mart Ayaklanması başladı.
Osmanlı Devleti'nde azınlıklardan alınan ve askerlik bedeli olan cizye kaldırıldı.
Amerika Birleşik Devletleri'nin, Washington ve Kaliforniya eyaletleri zekâ engelli, sağır ya da körlerin zorla kısırlaştırılmasını öngeren öjenik yasayı kabul etti.
Fransa, ilk radyoloji uzmanlarını toplum hizmetine sunmuştur.

1910[değiştir | kaynağı değiştir]

MKE Ankaragücü spor kulübü kuruldu.
Halley kuyruklu yıldızı Dünya'nın yakınından geçti. (önceki: 1835; sonraki: 1986)
Meclis-i Mebûsan binası olarak kullanılan Çırağan Sarayı yandı.
Corinthians, Brezilya futbol kulübü kuruldu.

1911[değiştir | kaynağı değiştir]

Trablusgarp Savaşı başladı.
Roald Amundsen Güney kutbuna varan ilk insan oldu.
Çin Devrimi'yle Qing Hanedanı'na son verilir.
Meksika'da 1877'den beri iktidarda olan Porfirio Dias devrilerek yerine Frane Cisco Madero geçti.

1912[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Balkan Savaşı başlar.
Trablusgarp,Uşi Antlaşması ile İtalyanlara verildi.
Titanik bir buzdağına çarparak battı.
Çin Cumhuriyeti resmî olarak kuruldu.
Karadağ, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti.Böylece Birinci Balkan Savaşı başladı.

1913[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Balkan Savaşı başladı.
Ford Model T'nin seri üretimine başlandı.
Paslanmaz çelik ilk olarak Sheffield, İngiltere'de icat edildi.
II. Balkan Savaşı'ndan sonra, Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasında Atina Antlaşması imzalandı.
Panama Kanalı'ndan ilk gemi geçiş yaptı.

1914[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Dünya Savaşı başladı.
İlk trafik ışığı Cleveland, Ohio'da kullanıldı.
İngiliz donanmasının izlemesinden kaçan Almanların, Goeben ve Bresleau adlı zırhlıları, Çanakkale Boğazı'ndan geçerek, Türkiye'ye sığındı.Bu gemiler satın alınmış gösterilip, Türk bayrağı çekildi.Adları Yavuz ve Midilli olarak değiştirilmelerine rağmen gemilerin yönetimi Alman denizcilerde kaldı.
Osmanlı Devleti, itilaf devletlerine (Birleşik Krallık, Rusya, Fransa) resmen savaş ilan etti.
Sarıkamış Harekatı başladı.

1915[değiştir | kaynağı değiştir]

Isıya dayanıklı cam icat edildi.
New York ile San Fransisco arasında ilk telefon görüşmesi yapıldı.
Avezzano'da (İtalya) meydana gelen depremde 29.800 kişi öldü.
Zeplinlerin kullanıldığı ilk hava saldırısı Alman İmparatorluğu tarafından Birleşik Krallık'ta yapıldı.
Çanakkale cephesinde Kara Muharebeleri başladı.

1916[değiştir | kaynağı değiştir]

Tank, ilk kez I. Dünya Savaşı'nda kullanıldı.
I. Dünya Savaşı'nda belirleyici rol oynayan Verdun (Fransa) çatışmaları başladı. Verdun'u saldıran Almanlara karşı savunan Fransa 362 bin, Almanya ise 336 bin kayıp verirken, 1917'de Fransızlar, Verdun'u Alman işgalinden tümüyle kurtardı.
Bitlis, Muş, Van ve Hakkâri Ruslar tarafından işgal edildi.
Hicaz, bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrıldı.

1917[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekim Devrimi başladı. Rusya'da sosyalistler yönetime el koydu. Çar ve Romanov Hanedanı kurşuna dizilerek öldürüldü. 300 yıllık Romanov hanedanı sona erdi.
Finlandiya Rusya'dan bağımsızlığını ilan etti.

1918[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Dünya Savaşı bitti. İtilaf Devletleri savaşı kazanırken İttifak Devletleri çok ağır bir yenilgiye uğradı.
Alman denizaltısı U 19, HMS Calgarian'ı Kuzey İrlanda'da Rathlin Adası açıklarında batırdı
Sovyet Rusya'nın başkentı Petrograd'dan Moskova'ya aktarıldı.
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu.
Bahçe, Islahiye, Hassa, Mamure ve Osmaniye, Fransızlar tarafından işgal edildi.

1919[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Kurtuluş Savaşı başladı.
Almanya'da gerçekleşen ihtilal sonucu Weimar Cumhuriyeti kuruldu.
Tıp Bayramı ve Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin kuruluş yıldönümü. Hikmet Boran önderliğinde, tıp camiasının emperyalist güçlerin karşısına resmen çıkışı nedeniyle bugün Tıp Bayramı olarak kutlanmaktadır.
Sivas Kongresi başladı.