İyon düzeni

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Julien David LeRoy'un 1758 tarihli Les ruines plus beaux des monuments de la Grèce adlı eserinde yer alan İyon düzenindeki sütun başları.
Paris'te bir çift iyonik sütun arasında metal ve cam kapı

İyon düzeni, sütun başlarının iki yana doğru volüt adı verilen yuvarlaklar yaparak bir kaide üzerine oturtulduğu, klasik mimarlıktaki üç düzenden biri. Adını, bu düzenin ilk kullanıldığı yer olan İyonya'dan almıştır.

Erehteyon Tapınağı, MÖ.5.yüzyıl, Atina

İlk olarak MÖ. 6. yüz yılın ortalalarında günümüz İzmir civarında bulunan İyonya'da kullanılmıştır. MÖ. 5. yüzyılda Yunanistan'da da uygulandığı görülmüştür. Arkaik Dönem'de (MÖ. 750-480) kullanım açısından oldukça popülerdi. Mimar Rhoikos tarafından MÖ. 570-560 civarında inşa edilen ve deprem nedeniyle yaklaşık 10 yıl ayakta kalabilen büyük İyon tapınaklarından Samos'taki Hera Tapınağı'nda da kullanılmıştır. Antik Dünya'nın Yedi Harikası'ndan biri kabul edilen Efes'teki Artemis Tapınağında'da görmek mümkündür. Saf iyon tarzı örneği olarak Atina Akropolü'ndeki Erehteyon verilebilir. [kaynak belirtilmeli]

Büyük İskender'in doğuda yaptığı fetihlerin ardıdan İyon düzenine Pakistan'da bulunan Taksila yakınlarındaki Jandial Tapınağı'nda da ve Hindistan'ın Patna kentinde görülmüştür.[kaynak belirtilmeli]

Augustus zamanında çalışan Mimar Vitruvius, Dor sütunlarının temel kısımları erkek bedeninin vücut oranlarından oluştuğunu ancak İyonik sütunların tasarımında kadın bedeninin "inceliğinden" ilham aldığını belirtmiştir.[kaynak belirtilmeli]

17. yüzyıldan itibaren İyonik tasarım oldukça beğenilen ve taklit edilen bir yaklaşım olmuştur. Bu taklitlerin ilkine Roma'daki Fortuna Virilis Tapınağı'nda ulaşmak mümkündür.