İbrahim Seydo Aydoğan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İbrahim Seydo Aydoğan (d. 1976), Kürt yazar, eleştirmen, çevirmen ve araştırmacı.

1976 yılında Kızıltepe'de (Mardin) doğdu. 1997'de Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Lisansı alan Aydoğan, İstanbul Sultanahmet Anadolu Ticaret Meslek Lisesinde üç yıla yakın bir süre öğretmenlik mesleğinde bulundu. 2001 yılında istifa edip Fransa'ya yerleşen İbrahim Seydo Aydoğan, 1990'li yılların sonunda öğretmenliğin yanı sıra, aynı zamanda Kürt dergi ve gazetelere de yazılar ve şiirler yazarak ve Mezopotamya Kültür Merkezinde "şevbiherkên toreyî" (Edebiyat Akşamları) ismiyle Kürt Edebiyatı ile ilgili konferanslar da düzenleyerek ismini duyurmuştu.

Fransa'ya yerleştikten sonra, 2003 senesinde Paris Sorbonne Üniversitesinde Fransız Edebiyatı alanında master diploması alan İbrahim Seydo, akabinde Rouen Üniversitesinde de Dilbilimi alanında ve Kürt Dilindeki zaman, kompleks cümleler ve zaman uyumlarinin kürt romanlarındaki yansıması üzerine 2006 senesinde doktora tezini savundu. Aynı yıl Fransa Yüksek Ögrenim Kurulu (CNU) tarafından Dilbilimi alanında, ertesi yıl da Kürt Dili ve Edebiyati alanında Yardımcı Doçenlik unvanına layık görüldü. Aydogan, 2007 yılından beri Langzo (Langues'o) diye de bilinen INALCO Üniversitesi (Fransızca Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Enstitüsünün kısa hali) Kürdoloji bölümünde çalışmakta ve 2018'den 2021'e kadar aynı bölümün başkanligini yapmistir. Kürdoloji bölümünde, Kürtçe Grameri, Kürtçe edebi metin incelemeleri, Basın ve Edebiyat, Kürt Edebiyati ve Kürt Romanı derslerini vermektedir. 2012'den 2015 yılına kadar Fransa Yükseköğrenim Kurulu üyeligini de yapan Aydogan'ın Kürt dili ve edebiyatı alanında Fransızca, Türkçe, İngilizce ve Kürtçe sayısız makale ve incelemeleri yayınlanmıştır.

İbrahim Seydo Youtube üzerinden de seyredilebilen Dersa Kurdî adlı ilk görsel Kürtçe öğrenme metodunun da sahibidir. Aynı zamanda Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı isimli romanının Kürtçe çevirisine de katılmış olan Aydoğan, 2013 yılında Pamuk'un "Saf ve Düşünceli Romancı" isimli roman sanatı üzerine olan eserini; 2014 yılında da öğrencileri Musa Ekici, Sara Anter ve Rana Anter ile beraber, uygulamalı bir çeviri çalışması olarak, Milan Kundera'nn "L'ignorance" (Bilmemek) isimli romanını da Fransızcadan Kürtçeye çevirmiştir. 2010 ve 2011 yıllarında Hakkari Üniversitesince düzenlenen Kürdoloji Konferanslarına Bilim Kurulu Başkanlığı yapmış ve Konferans tebliglerinin yayınlandığı kitaplara da editörlük yapmıştır. 1992 yılında faili meçhul cinayetler dalgası sırasında bir cinayete kurban giden ağabeyi Seydo'nun ismini alan yazarın aynı isimle bir de oğlu vardır.

Kürtçe yayınlanmış eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Reş û Spî (roman, Doz yayınları, İstanbul, 1999)
  • Leyla Fîgaro (roman, Mîr yayınları, İstanbul, 2003)
  • Hezkiriya Xwedê (öykü, Belkî yayınları, Diyarbakır, 2005)
  • Ziman û Wêjeya Kurdî, (sorumlu edîtör, Konferans tebligleri, Hakkari Üniversitesi, 2010)
  • Kurdolojî, (sorumlu editör, Konferans tebligleri, Hakkari Üniversitesi, 2011)
  • Guman-1: Zimanê Kurdî (Dilbilimi incelemeleri, Lîs Yayınları, Diyarbakır, 2013)
  • Guman-2: Wêjeya Kurdî û Romana Kurdî (Kürt Edebiyati ve Kürt Romani, Rûpel Yayınları, İstanbul, 2014)