İbrahim Sediyani

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İbrahim Sediyani
Doğumİbrahim Sediyani
Karakoçan, Elazığ, Türkiye Türkiye
MeslekYazar, Gazeteci, Şair
İkametAlmanya,
VatandaşlıkTürkiye
TürAraştırma
Resmî site

İbrahim Sediyani (d. 15 Mart 1972, Karakoçan, Elazığ), gazeteci, yazar, şair, seyyah ve doğa aktivisti. Almanya’da yaşıyor, Türkiye vatandaşı, Kürt. Bekâr, iki çocuk babası. Kürtçe edebiyatın ilk çizgi çocuk kahramanı olan cici kız “Guldexwin”in yazarı.[1][2][3][4][5][6] Türkiye’de asimilasyon politikaları sonucu isimleri zorla değiştirilen yerleşim birimlerinin eski gerçek isimlerini ilk kez araştırıp bir araya toplayan ve bu alanda “Cumhuriyet tarihinde ortaya konan ilk eser” özelliği taşıyan “Adını Arayan Coğrafya” kitabının yazarı.[7][8][9] Kaleme aldığı “Seyahatname” İran’da Farsça’ya, Doğu Türkistan’da Uygurca’ya çevrilen, gezileri hakkında Almanya, İsviçre, Lihtenştayn, Makedonya, İran ve Doğu Türkistan medyasında haber ve makaleler yazılan seyyah.[10][11][12] Türkçe, Kürtçe ve Almanca şiirlerden oluşan şiir kitabı bulunan şair.[13][14] Malcolm X hayranı olduğu için oğlunun ismini Malcolm koyan, Avrupalı filozofların kitaplarında Hitler’e karşı mücadele eden Yahudi kadın edebiyatçı Hannah Arendt’e benzettiği edebiyatçı.[15][16][17]

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğum yeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Elazığ’ın Karakoçan ilçesine bağlı Okçular (Oxçîyan) köyünün Gelincik (Sédiyan) mezrâsında doğdu.

Eğitim hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk ve ortaokulu Karakoçan’daki Atatürk İlkokulu ve Almanya’nın Bavyera (Bayern) eyaletinin Aşağı Frankonya (Unterfranken) iline bağlı Aschaffenburg ilçesinin Laufach köyündeki Volksschule Laufach’ta, liseyi Karakoçan’daki Karakoçan Lisesi, İstanbul’daki Prof. Faik Somer Lisesi, Bingöl’ün Solhan ilçesindeki Solhan Lisesi ve İstanbul’daki Beyoğlu Hasköy Lisesi’nde, üniversiteyi Diyarbakır’daki Dicle Üniversitesi ve Eskişehir’deki Anadolu Üniversitesi’nde, Almanca dil enstitüsünü Almanya’nın Hessen eyaletinin Frankfurt a. M. şehrindeki Johann Wolfgang von Goethe Enstitüsü’nde okudu.[18]

Yazarlık geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

Gazetecilik ve yazarlık hayatı boyunca sırasıyla Tevhid Dergisi (1992), Yeryüzü Dergisi (1992), Hira Dergisi (1993 - 94), Yeni Yeryüzü Dergisi (1995), Sebat Dergisi (1996 - 98), Selam Gazetesi (1999), Haksöz Sitesi Zaman Gazetesi (2006), Samanyolu TV (2006), Sabah Gazetesi (2006 - 07), Ceylan Pınarı Sitesi (2007 - 12), Türkiye Gazetesi (2007 - 10), Post Gazetesi (2007 - 10), TGRT Haber Televizyonu (2007 - 09), İhlas Haber Ajansı (2007 - 09), FOX Türk Televizyonu (2008 - 09), Ufkumuz Sitesi (2011 - 15), Dünyaya Yenisöz Gazetesi (2011), TR 1 Televizyonu (2011), FoodReport Dergisi (2011 - 12), Siirt’ten Öte Sitesi (2012 - 13), Kürt Tarihi Dergisi (2013 - 14), Yeni Şafak Gazetesi (2013), Değirmen Dergisi (2013), Bilge Adamlar Dergisi (2014) ve Taraf Gazetesi (2014 - 15)’nde yazdı.

İbrahim Sediyani, henüz genç bir üniversite öğrencisi olduğu yıllarda 2 yıl boyunca Doğu, Güneydoğu, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerini ilçe ilçe gezerek Türkiye’de ismi değiştirilmiş yerleşim birimlerinin ve köylerin eski isimlerini araştıran ve binlerce köyün eski gerçek isimlerini ilk kez bir çalışmada toplayan kişidir. Bu emeğin ürünü olan “Adını Arayan Coğrafya” adlı kitabı, Cumhuriyet tarihinde bu alanda yapılmış ilk çalışma özelliği taşımaktadır.[19][20][21][22][23][24]

Özellikle dünya ülkelerini gezerek, kendi geliştirdiği yazım sanatı ve üslûbuyla kaleme aldığı gezi yazılarıyla tanınan Sediyani, Alman medyası ve kamuoyu tarafından “Karl May des Orients” (Doğu’nun Karl May’ı) sıfatıyla anılmakta, Türkiye kamuoyunda “Çağdaş Evliya Çelebi” ve “Modern Seyyah” lakaplarıyla çağrılmakta, Kürt kamuoyunda ise “Kürtler’in Evliya Çelebi’si” ve “Kürtler’in Malcolm X’i” olarak anılmaktadır. İbrahim Sediyani’nin yaptığı geziler ve yazdığı gezi yazıları hakkında Almanya, İsviçre, Lihtenştayn, Makedonya, Yunanistan, Kıbrıs, İran ve Doğu Türkistan medyasında haber ve makaleler yazıldı; Sediyani bu gezi yazılarından dolayı Lihtenştayn Prensliği Turizm Bakanlığı, Avusturya Vorarlberg Eyaleti Turizm Bakanlığı ve Çek Cumhuriyeti Marianske Lazne Belediyesi’nden teşekkür mektupları aldı. Seyahatnameleri İran’da Farsça’ya, Doğu Türkistan’da Uygurca’ya çevrildi. Alman filozofların kitaplarında Hitler’e karşı mücadele eden Yahudî kadın aktivist ve edebiyatçı Hannah Arendt’e benzettiği İbrahim Sediyani’nin edebiyat alanındaki çalışmaları ve kaleme aldığı seyahatnameler, Türkiye’deki bazı okullarda öğrencilere ders olarak okutuldu.[25]

Kaleme aldığı “Seyahatname” için şimdiye dek dünya üzerinde 26 ülke gezdi. 2005 yılında Hacc’a gitti. Pakistan’ın Keşmir bölgesinde meydana gelen ve 87 bin kişinin hayatını kaybettiği korkunç depremden sonra 2006 yılında sahip olduğu bütün parasını bankadan çekerek ve kendisiyle birlikte iki bavul dolusu çocuk ayakkabısı da götürerek tek başına Pakistan’a, deprem bölgesine gitti. Götürdüğü parayla orada bir kamyon dolusu yatak, yorgan, battaniye, nevresim yükleyerek Keşmir’e götürdü ve depremzedelere dağıttı. Bütün bunları hiçbir kurum ve kuruluşa bağlı olmadan, tamamen kendi bireysel inisiyatifiyle gerçekleştirdi.[26](26)

İbrahim Sediyani’nin çok ilginç bir özelliği de, 60 yıllık Anadolu’dan Avrupa’ya göç tarihinde, Almanya’daki bütün camileri ziyaret etmiş ve kapısının önünde ayakkabısını çıkarmış tek gurbetçi olmasıdır. “Camilerimiz” adlı bu ilginç çalışması, Türkiye Gazetesi’nin Avrupa baskısında bölüm bölüm yayınlandı.

2010 yılında Gazze’ye insanî yardım götüren Mavi Marmara gemisindeki gazetecilerden biri olan İbrahim Sediyani, İsrail hapishanelerinde yattı.[27][28][29]

Türkiye’de asimilasyon politikaları sonucu isimleri değiştirilen yerleşim birimlerinin Kürtçe, Arapça, Ermenîce, Gürcüce, Lazca, Rumca ve Çerkezce olan eski gerçek isimlerini geri alabilmek için 25 yıldır hiç bıkmadan ve yorulmadan mücadele eden İbrahim Sediyani, son olarak 2011 başında “Bütün İsimlerimizi Geri İstiyoruz” adlı bir girişim başlatıp “Masa-yı Esma” (İsimler Masası) kurdu. Van İnsan – Der, Hakkâri Özgür Yaşam Derneği, Norşin Akabe – Der ve Erciş Şafak – Der adlı dört derneğin çatısı altında başlattığı ve Ufkumuz sitesinin evsahipliği yaptığı “Bütün İsimlerimizi Geri İstiyoruz” girişiminin sözcülüğünü yapmaktadır.[30][31][32][33]

İbrahim Sediyani’nin bir özelliği de, 2012 sonunda Myanmar (Burma) egemenliği altındaki Arakan topraklarında Müslüman Rohingya halkına karşı gerçekleştirilen ve 1640 Rohingya Müslüman’ın hunharca katledildiği son katliâmın canlı şahidi olması ve bu korkunç katliamı Türkiye’ye ve dünyaya ilk duyuran gazeteci olmasıdır.[34][35][36][37][38][39]

Sediyani’nin diğer bir ilginç özelliği de, “Kürt edebiyatının ilk çizgi çocuk kahramanı” olan cici kız “Guldexwîn”in yazarı olmasıdır. Küçük bir köylü kızının yaramazlıklarını anlatan, “Kürtler’in Heidi’si” denilen ve Kürtçe kaleme alınan “Guldexwîn”, çocuklara doğa sevgisi ve çevre bilinci kazandırma amacıyla hazırlanan bir çalışmadır.[40][41][42][43]

Adalet ve eşitlik, insan hakları ve özgürlükler için çeşitli platform ve çatılarda verilen mücadelelere gönül ve omuz veren İbrahim Sediyani, Özgür Yazarlar Birliği (ÖYB) Üyesi, “Bütün İsimlerimizi Geri İstiyoruz” Girişimi Kurucusu ve Sözcüsü, Weltweiter Einsatz für Arme (WEFA) İnsanî Yardım Gönüllüsü, Greenpeace Çevre ve Ekoloji Koruma Örgütü Aktivisti, “Sessiz Kalmamak Gerek” Girişimi Üyesi, Uluslararası Siyasi Yorumcular Birliği Üyesi, Filistin Onur Vatandaşı, “Gazze Şeref Madalyası” Sahibi, İran – Türkiye Dostluk Grubu Üyesi, Özgür Özbekistan Dostları Platformu Kurucu Üyesi, Hak, Adalet ve Hürriyet için Kürdistan İslamî Hareketi (AZADÎ) Kurucu Üyesi, Özedönüş Platformu Üyesi ve Uluslararası Türkistanlılar Dayanışma Derneği (Türkistan – Der) İstişare Heyeti Üyesi.

Almanya’da yaşayan ve Malcolm X hayranı olan yazarın Malcolm adında bir oğlu ve Elif Yaren adında bir kızı vardır.

“Adını Arayan Coğrafya” adlı araştırma kitabı, “Gülistan” adlı şiir kitabı, “Guldexwîn” adlı çocuk kitabı, “Bütün Yönleriyle Şeyh Said Kıyamı” (2 cilt) adlı araştırma kitabı, “Sözlerim Var Sevgiye Dair” adlı deneme kitabı ve “Siyah Devrim” adlı düşünce kitabı bulunuyor.[44][45]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

● Adını Arayan Coğrafya, araştırma, 318 sayfa, Özedönüş Yayınları, İstanbul 2009, ISBN 978-605-4296-00-2

● Gülistan, şiir, 79 sayfa, Ekin Yayınları, İstanbul 2012, ISBN 978-975-8507-83-2

● Guldexwîn, çocuk kitabı, Kürtçe, 63 sayfa, Weşanên Dîwan, İstanbul 2013, ISBN 978-605-63853-1-5

● Bütün Yönleriyle Şeyh Said Kıyamı, araştırma, 2 cilt, 748 sayfa, Şura Yayınları, İstanbul 2014, ISBN 978-605-63062-3-5

● Sözlerim Var Sevgiye Dair, deneme, 132 sayfa, Parafiks Yayınları, Edirne 2015, ISBN 978-605-9036-21-4

● Siyah Devrim, düşünce, 382 sayfa, Parafiks Yayınları, Edirne 2015, ISBN 978-605-9036-37-5

Seyahatnameleri[değiştir | kaynağı değiştir]

● “Muzaffer” Bir Komutan Gibi “Âbâd” Fethetmenin Yolu, “İslam” İle “Âbâd” Olmaktan Geçer, 2006, Pakistan ve Keşmir gezisi, 1 bölüm + 2 makale

● Dünyada En Çok Merak Edilen Ülke: Mısır, 2006, Mısır gezisi, 1 bölüm + 8 makale [46]

● Bir Günde 4 Ülke ve Alpler’in Eteklerinde 4 Gün, 2008, Almanya, Avusturya, Lihtenştayn ve İsviçre gezisi, 5 bölüm + 5 makale[47]

● Alpler’in En Başından En Sonuna ve En Tepesinden En Aşağısına, 2008, Almanya, Avusturya ve İtalya gezisi, 5 bölüm + 3 makale[48]

● Doğu ile Batı Arasında Sınırlar Kalkınca, 2008, Almanya ve Çek Cumhuriyeti gezisi, 5 bölüm + 2 makale [49]

● Su: Akarsa Nehir, Düşerse Şelâle, Durursa Göl Olur, 2009 - 10, Almanya, Avusturya, İsviçre ve Fransa gezisi, 25 bölüm + 8 makale [50]

● Suya Yazılan Tarih, 2010, Mavi Marmara hadisesi, 3 bölüm + 21 makale

● Balkanlar’ın En Kilitli Kapısından İçeri, 2010 - 11, Arnavutluk ve Makedonya gezisi, 21 bölüm + 11 makale [51]

● Yaseminler Gülümsüyordu Ellerimiz Kavuştuğunda, 2011 - 14, İran gezisi, 70 bölüm [52]

● Masai Ülkesinde Mülteci Kamplarına Serdim Seccademi, 2011 - 14, Kenya gezisi, 68 bölüm [53]

● Bir Yanım Su, Bir Yanım Ateş; Aç Bana Kucağını Bangladeş, 2012 - 15, Bangladeş ve Rohingya gezisi, 50 bölüm[54]

Şiirleri[değiştir | kaynağı değiştir]

“Gülistan” adlı şiir kitabı bulunan İbrahim Sediyani, 3 ayrı dilde (Türkçe, Kürtçe, Almanca) şiirler yazan bir şairdir. Şiir yazmaya ilkokul 3. sınıfta, henüz 9 yaşındayken başladı. Almanca yazıyordu. Almanya’da, Bavyera eyaletinin Aschaffenburg şehrine bağlı Laufach köyünde yaşıyorlardı ve burada ilkokul öğrencisiydi. İlk şiirleri Almancadır.[55]

Sonra ailece memlekete döndüler. Ortaokul ve liseyi Türkiye’de okudu. Şiire ara vermedi. Fakat artık Almanca yazmıyordu. Türkçe ve bazen de Kürtçe yazıyordu. Şiirlerinin sadece dili değil, içeriği ve rengi de değişmişti. Ortaokul ve lise boyunca yazdığı şiirler, aşk şiirleridir.

Lise döneminde İslamî düşünce yapısı ile tanışınca ve yavaş yavaş siyasi bilinç de kazanmaya başlayınca, kişiliğinde ve yaşantısında ciddî bir değişiklik meydana geldi. Bu, haliyle şiirlerine de yansıdı. Kişiliği ve yaşantısı tamamen değişti ancak şiirlerinden o “aşk” ve “hüzün” duygusunu, şiirlerine anlam katan o “rûh”u asla söküp atmadı.

Çok erken yaşlarda şiir yazmaya başladığı halde şiirlerini çok geç yayınlatmaya başlamıştır. Şiirlerini çeşitli platformlarda ve yayın organlarında yayınlatmaya başladığından itibaren olağanın üzerinde bir ilgiyle karşılandı. 2008 yılında “Seni Sevmek” ve 2009 yılında “Ağladıkça Yeşile Çalar Gözlerin” adlı şiirleri ses sanatçısı Yusuf Can tarafından seslendirilip okununca kısa sürede dilden dile dolaşan şiirler halini aldılar.[56][57] Kendisinin de yolcuları arasında bulunduğu 31 Mayıs 2010 tarihindeki Mavi Marmara için kaleme aldığı “Mavi Düşler” adlı şiiri Kardeşlik Grubu tarafından bestelendi ve adeta Gazze insanî yardım seferinin marşı hâline geldi.[58]

İran’ın başkenti Tahran’da bulunan Tahran Sanat Enstitüsü tarafından İran’a davet edildi ve 20 Eylül 2011 tarihinde Tahran Şiir Gecesi’nde sahne aldı. Tahran Edebiyat Parkı içindeki Şiir Bahçesi’nde düzenlenen ve Abbas Bratîpur, Abdurrahîm Saidî Rad, Ali Dawudî, Ali Muallim Damğanî, Cevad Zehtab, Mehdi Muzafferî Sawecî, Muhammed Hûseyn Caferyan, Muhammed Remedanî Ferxanî gibi İran’ın ünlü şairlerinin sahne aldığı gecede İbrahim Sediyani, sahne alan tek yabancı şairdi.[59]

9 Mart 2012 tarihinde “Gülistan” adlı şiir kitabı yayınlandı. Kitap, 17’si Türkçe, 6’sı Kürtçe, 1’i Almanca, 1’i de 6 dilde (Türkçe, Kürtçe, Almanca, İngilizce, Arapça, Farsça) olmak üzere toplam 25 şiirden oluşuyor.

13 Nisan 2014 tarihinde İstanbul’un Üsküdar semtinde düzenlenen Üsküdar Şiir Gecesi’nde sahne aldı. Yine geceye yurt dışından davet edilen tek şairdi.[60]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  24. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  25. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  30. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  37. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  38. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  39. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  40. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  43. ^ "TechBlitz - Technology and Gadget News". TechBlitz. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  44. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  45. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  46. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  47. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  48. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  49. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  50. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  51. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  52. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  53. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  54. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  55. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  56. ^ "İbrahim Sediyani Seni Sevmek (Okuyan- Yusuf Can).mp4". 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024 – www.youtube.com vasıtasıyla. 
  57. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  58. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  59. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  60. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]