Çekya millî futbol takımı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Çek Cumhuriyeti millî futbol takımı sayfasından yönlendirildi)
Çek Cumhuriyeti
Forma/federasyon arması
Takma adNárodní tým
FederasyonÇekya Futbol Federasyonu
KonfederasyonUEFA (Avrupa)
Teknik direktörPavel Vrba
KaptanTomáš Rosický
En çok oynayanPetr Čech (124)
En çok gol atanJan Koller (55)
FIFA koduCZE
FIFA sırası
Mevcut40 azalış 1 (15 Şubat 2024)[1]
En yüksek2 (Eylül 1999; Ocak-Mayıs
2000; Nisan-Mayıs 2005;
Ocak- 17 Mayıs 2006)
En düşük67 (Mart 1994)
Elo sırası
Mevcut31
En yüksek1
En düşük36 (Kasım 2009)
İlk maç
 Türkiye 1 - 4 Çek Cumhuriyeti Çekya
(İstanbul, Türkiye; 23 Şubat 1994)
En farklı galibiyet
Çekya Çek Cumhuriyeti 8 - 1 Andorra Andorra
(Liberec, Çekya; 4 Haziran 2005)
Çekya Çek Cumhuriyeti 7 - 0 San Marino San Marino
(Liberec, Çekya; 7 Ekim 2006)
Çekya Çek Cumhuriyeti 7 - 0 San Marino San Marino
(Uherské Hradiště, Çekya; 9 Eylül 2009)
En farklı mağlubiyet
İsviçre İsviçre 3 - 0 Çek Cumhuriyeti Çekya
(Zürih, İsviçre; 20 Nisan 1994)
Dünya Kupası
Katılım9 (ilki 1934)
En iyi dereceİkinci, (1934, 1962)
Avrupa Futbol Şampiyonası
Katılım11 (ilki 1960)
En iyi dereceŞampiyon, (1976)
Konfederasyonlar Kupası
Katılım1 (ilki 1997)
En iyi derece3. (1997)

Çek Cumhuriyeti millî futbol takımı, Çekoslovakya'dan ayrılarak yeni bir devlet kuran Çekya'nın millî takımıdır.

Çekoslovakya millî futbol takımı 1934 ve 1962'de FIFA Dünya Kupası'nda final oynamış, 1976'da Avrupa Futbol Şampiyonası'nı kazanmıştır. Takım Çekoslovakya'dan ayrıldıktan sonra ilk maçını 1994 yılında Türkiye millî futbol takımı ile yapmıştır. Çek Cumhuriyeti millî takımı olarak 1996 yılındaki Avrupa Şampiyonası'nda final oynamış, 2004'teki şampiyonada ise yarı finalde elenmiştir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1993 yılında Doğu Bloğu'nun dağılmasının ardından Çekoslovakya, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak ikiye ayrılınca Çek Cumhuriyeti millî futbol takımı oluşturuldu. Dušan Uhrin yönetimindeki bu takım İngiltere'de düzenlenen 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Almanya, İtalya ve Rusya ile aynı grupta yer aldı. Pavel Nedvěd'li, Karel Poborský'li, Pavel Kuka'lı, Jiří Němec'li ve Miroslav Kadlec'li Çek Cumhuriyeti, grup maçlarına 2-0'lık Almanya yenilgisiyle başlamasına rağmen; İtalya'yı 2-1 yenip, 88. dakikada Šmicer'in golüyle Rusya maçında 3-3'lük beraberliği yakalayan Çek Cumhuriyeti, grubu İtalya ile aynı puanda bitirdi. İtalya'nın +1 averajla önde olmasına rağmen bu turnuvada sıralamayı iki takımın kendi arasında oynadığı maç belirlediğinden ötürü Çek Cumhuriyeti, grup ikincisi olup çeyrek finale yükseldi. Çeyrek finalde Portekiz'i Poborský'nin tek golüyle geçen Çek Cumhuriyeti, yarı finalde Fransa'yı normal süresi ve uzatmaları golsüz tamamlanan maçta, penaltılarla saf dışı bıraktı. Finalde, Almanya karşısında 59. dakikada Patrik Berger'in golüyle öne geçmesine rağmen 73. ve 95. dakikalarda Oliver Bierhoff'un attığı gollerle maçı altın gol uygulaması uyarınca kaybetti.

Çek Cumhuriyeti'nin Avrupa ikincisi olan kadrosu, 1997 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda ise üçüncülüğü elde etti. 1998 FIFA Dünya Kupası elemelerinde başarısız olan takımın teknik direktörü Dušan Uhrin gönderildikten sonra başa geçen Jozef Chovanec döneminde, elemelerde sadece 5 gol yiyerek katıldığı[2] 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Hollandave Fransa karşısında aldığı iki mağlubiyete karşılık sadece Danimarka karşısında kazanınca, grubu 3. sırada tamamlayarak kupadan elendi. Kasım 2001'deki 2002 FIFA Dünya Kupası elemeleri play-off maçında Belçika'ya kaybedilmesi üzerine görevden alınan Chovanec'in yerine göreve başlayan Karel Brückner yönetiminde yeniden yapılanmaya giden Çek Cumhuriyeti, Pavel Nedvěd, Jan Koller, Tomáš Rosický, Milan Baroš, Marek Jankulovski ve Tomáš Galásek gibi isimlerle 2002 ile 2003 yıllarında 19 maç devam eden bir yenilmezlik serisi yakaladı ve bu maçlarda 53 gol kaydetti. Bu seri, 31 Mart 2004'te İrlanda Cumhuriyeti ile oynanan hazırlık maçında bozuldu.[3] 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Hollanda, Almanya ve Letonya'yı yenerek grup lideri olarak çeyrek finale çıktıktan sonra Danimarka'yı 3-0'la geçti. Yarı finalde ise turnuvayı şampiyon olarak bitirecek olan Yunanistan karşısına çıkan Çek Cumhuriyeti, uzatmalara kalan maçın 105+1. dakikasında yediği golle, gümüş gol kuralı uyarınca maçı 1-0 kaybetti.[4]

2006 FIFA Dünya Kupası elemelerinde grubunu ikinci sırada bitiren Çek Cumhuriyeti, play-off maçında Norveç'i eleyerek Dünya Kupası'na katılma hakkı elde etti. İtalya, Gana ve ABD ile aynı grupta yer alan Çek Cumhuriyeti, ABD'yi 3-0 yenmesine rağmen; aldığı 2-0'lık Gana ve İtalya yenilgilerinden ötürü kupadan elendi. Bu kupanın bitmesiyle Pavel Nedvěd, Karel Poborský ve Vratislav Lokvenc millî takım kariyerine nokta koydu.[5]

İsviçre ve Avusturya ortak ortak olarak düzenlediği 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerinde İsviçre, Türkiye ve Portekiz'le paylaştığı grupta ev sahibini 1-0 yenip Portekiz'e 3-1 yenildikten sonra Türkiye ile oynayacağı maçta kazanan gruptan çıkıp çeyrek finali görecek olmasına rağmen beraberlik durumunda averaja bakılmayıp UEFA'nın koyduğu kurallara göre penaltılara gidilecekti. Çek Cumhuriyeti, Türkiye karşısında Koller ve Plašil'in golleriyle 62. dakikada skoru 2-0'a getirse de, Arda'nın 75. dakikada farkı bire indirmesi ve Nihat Kahveci'nin son üç dakikada iki gol kaydetmesiyle maçı 3-2 kaybetti.[6] Bu sonuç üzerine, 7 yıldan uzun bir süredir takımı çalıştıran Brückner görevinden istifa etti ve sonradan yerine Petr Rada getirildi.

2010 Dünya Kupası elemelerinde Slovakya, Slovenya, Kuzey İrlanda, Polonya ve San Marino ile aynı gruba düşen Çek Cumhuriyeti, Slovakya'nın birinci bitirdiği grupta, ikinci sırayı alan Slovenya'nın gerisinde kalarak üçüncü oldu ve elemeleri geçemedi. İlk maçlardaki istikrarsız performanstan dolayı, iç sahadaki 2-1'lik Slovakya mağlubiyetinin ardından, federasyon tarafından teknik direktör Petr Rada'nın görevine son verilirken 6 futbolcu da cezalandırıldı.[7] Bunun üzerine takımın başına geçici bir süreyle Ivan Hašek getirildi.[8] Ekim 2009'da elemeleri geçme ihtimalinin ortadan kalkmasıyla görevinden istifa eden Ivan Hašek'in[9] yerine Michal Bílek getirildi.

2012 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde İspanya'nın 8'de 8 yaparak 24 puanla ilk sırayı aldığı grupta 14 puan toplayarak İskoçya'nın 1 adım önünde yer alarak finallere katılma hakkı elde etti. Yunanistan, Rusya ve ev sahibi Polonya ile paylaştığı grupta 4-1'lik Rusya mağlubiyeti alan Çek Cumhuriyeti, Yunanistan'ı 2-1 mağlup edip ev sahibi Polonya karşısında Jiráček'in golüyle 1-0'lık galibiyet elde etti. Böylelikle, A Grubu'nda lider olarak çeyrek finale yükselen Çek Cumhuriyeti, Avrupa Şampiyonaları tarihinde ilk kez eksi gol averajıyla grup birincisi olan takım oldu.[10] Ancak, çeyrek finalde Portekiz, Cristiano Ronaldo'nun golüyle Çek Cumhuriyeti'ni turnuva dışına itti.

2014 Dünya Kupası elemelerinde İtalya, Bulgaristan, Ermenistan, Danimarka ve Malta ile yer aldığı grubu 10 maçta 4 galibiyet, 3 beraberlik ve 3 yenilgiyle 15 puan toplayıp üçüncü sırada bitiren Çek Cumhuriyeti, 22 puanlı İtalya'nın birinci, 16 puanlı Danimarka'nın da ikinci olduğu grubu 3. sırada tamamlayarak elemeleri geçemedi. Çeklerin 10 Eylül 2013 günü İtalya'ya 2-1 kaybettikleri maçın ardından teknik direktör Michal Bilek görevinden ayrıldı ve takımı son iki maçta Josef Pešice yönetti.

Kasım 2013'te takımın başına daha önce 2010 ile 2013 yılları arasında dört kez üst üste "Çekya'da Yılın Teknik Direktörü" seçilen Pavel Vrba getirildi.

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Hollanda, Türkiye, İzlanda, Letonya ve Kazakistan ile aynı grupta mücadele eden Çek Cumhuriyeti, grubu birinci sırada tamamlayarak 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılma hakkı elde etti.

Turnuva tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

     Şampiyon       İkincilik       Üçüncülük       Dördüncülük   artış Yükseldi  Sabit Aynı ligde kaldı  azalış Düştü     Finaller ev sahibi

FIFA Dünya Kupası tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

FIFA Dünya Kupası FIFA Dünya Kupası elemeleri
Yıl Tur Derece O G B M AG YG Eleme O G B M AG YG
 Çekoslovakya olarak  Çekoslovakya olarak
Uruguay 1930 Katılmadı - Katılmadı
İtalya 1934 Final 2. 4 3 0 1 9 6 1934 1 1 0 0 2 1
Fransa 1938 Çeyrek final 5 3 1 1 1 5 3 1938 2 1 1 0 7 1
Brezilya 1950 Katılmadı 1950 Katılmadı
İsviçre 1954 Grup aşaması 14 2 0 0 2 0 7 1954 4 3 1 0 5 1
İsveç 1958 Grup aşaması 9 4 1 1 2 9 6 1958 4 3 0 1 9 3
Şili 1962 Final 2. 6 3 1 2 7 7 1962 5 4 0 1 20 7
İngiltere 1966 Elemeleri geçemedi 1966 6 3 1 2 12 4
Meksika 1970 Grup aşaması 15 3 0 0 3 2 7 1970 7 5 1 1 16 7
Batı Almanya 1974 Elemeleri geçemedi 1974 4 2 1 1 9 3
Arjantin 1978 1978 4 2 0 2 4 6
İspanya 1982 Grup aşaması 19 3 0 2 1 2 4 1982 8 4 2 2 15 6
Meksika 1986 Elemeleri geçemedi 1986 8 3 2 3 11 12
İtalya 1990 Çeyrek final 6 5 3 0 2 10 5 1990 8 5 2 1 13 3
Amerika Birleşik Devletleri 1994 Elemeleri geçemedi 1994 10 4 5 1 21 9
 Çekya olarak  Çekya olarak
Fransa 1998 Elemeleri geçemedi 1998 10 5 1 4 16 6
Güney Kore Japonya 2002 Play-off'ta elendi 2002 12 6 2 4 20 10
Almanya 2006 Grup aşaması 20. 3 1 0 2 3 4 2006 14 11 0 3 37 12
Güney Afrika Cumhuriyeti 2010 Elemeleri geçemedi 2010 10 4 4 2 17 6
Brezilya 2014 2014 10 4 3 3 13 9
Rusya 2018 2018 10 4 3 3 17 10
Katar 2022 Play-off'ta elendi 2022 9 4 2 3 14 10
Amerika Birleşik DevletleriKanadaMeksika 2026 Belli değil 2026 0 0 0 0 0 0
FasİspanyaPortekiz 2030 Belli değil 2030 Belli değil
Suudi Arabistan 2034 2034
Toplam İkinci (2 kez) 9/22 33 12 5 16 47 49 Toplam 146 78 31 37 278 126

Avrupa Futbol Şampiyonası tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa Futbol Şampiyonası Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri
Yıl Tur Derece O G B M AG YG Eleme O G B M AG YG
 Çekoslovakya olarak  Çekoslovakya olarak
Fransa 1960 3.lük maçı 3. 2 1 0 1 2 3 1960 6 4 1 1 16 5
İspanya 1964 Elemeleri Geçemedi 1964 2 0 1 1 2 3
İtalya 1968 1968 6 3 1 2 8 4
Belçika 1972 1972 6 4 1 1 11 4
Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti 1976 Şampiyon 1. 2 1 1 0 5 3 1976 8 5 2 1 19 7
İtalya 1980 3.lük maçı 3. 4 1 2 1 5 4 1980 6 5 0 1 17 4
Fransa 1984 Elemeleri Geçemedi 1984 8 3 4 1 15 7
Batı Almanya 1988 1988 6 2 3 1 7 5
İsveç 1992 1992 8 5 0 3 12 9
 Çekya olarak  Çekya olarak
İngiltere 1996 Final 2. 6 2 2 2 7 8 1996 10 6 3 1 21 6
Belçika Hollanda 2000 Grup aşaması 10. 3 1 0 2 3 3 2000 10 10 0 0 26 5
Portekiz 2004 Yarı final 3. 5 4 0 1 10 5 2004 8 7 1 0 23 5
Avusturya İsviçre 2008 Grup aşaması 11. 3 1 0 2 4 6 2008 12 9 2 1 27 5
Polonya Ukrayna 2012 Çeyrek final 6. 4 2 0 2 4 6 2012 10 6 1 3 15 8
Fransa 2016 Grup aşaması 21. 3 0 1 2 2 5 2016 10 7 1 2 19 14
Avrupa Birliği 2020 Çeyrek final 6. 5 2 1 2 6 4 2020 8 5 0 3 13 11
Almanya 2024 Grup aşaması 0 0 0 0 0 0 2024 8 4 3 1 12 6
Birleşik Krallık İrlanda 2028 Belli değil 2028 Belli değil
İtalya Türkiye 2032 2032
Toplam Şampiyon (1 kez) 11/17 37 15 7 15 48 47 Toplam 132 85 24 23 263 108

UEFA Uluslar Ligi tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

UEFA Uluslar Ligi
Sezon Lig Gr O G B M AG YG Y / D GS
2018-19 B 1 4 2 0 2 4 4 Sabit 20.
2020-21 B 2 6 4 0 2 9 5 artış 19.
2022-23 A 2 6 1 1 4 5 13 azalış 14.
2024-25 B 1 0 0 0 0 0 0 BD BD
Toplam 16 7 1 8 18 22 14.

FIFA Konfederasyonlar Kupası[değiştir | kaynağı değiştir]

FIFA Konfederasyonlar Kupası
Yıl Tur Derece O G B Y AG YG
Suudi Arabistan 1992 Elemeleri geçemedi
Suudi Arabistan 1995
Suudi Arabistan 1997 Üçüncülük 3. 5 2 1 2 10 7
Meksika 1999 Elemeleri geçemedi
Güney Kore Japonya 2001
Fransa 2003
Almanya 2005
Güney Afrika Cumhuriyeti 2009
Brezilya 2013
Rusya 2017
Toplam Üçüncü (1 kez) 1/10 5 2 1 2 10 7

Teknik direktörler listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Çekya Dušan Uhrin (1994-1997)
Çekya Jozef Chovanec (1998-2001)
Çekya Karel Brückner (2001-2008)
Çekya Petr Rada (2008-2009)
Çekya František Straka (2009)
Çekya Ivan Hašek (2009)
Çekya Michal Bílek (2009-2013)
Çekya Josef Pešice (2013)
Çekya Pavel Vrba (2014-)

Takım Kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki oyuncular 20 Haziran 2023'te Karadağ ile yapılacak hazırlık maçına çağrıldı.

Mevki Futbolcu Doğum tarihi (yaş) Maç Gol Kulüp
1 1KL Tomáš Vaclík 29 Mart 1989 (34 yaşında) 54 0 Free agent
16 1KL Tomáš Koubek 26 Ağustos 1992 (31 yaşında) 12 0 Almanya FC Augsburg
23 1KL Jiří Pavlenka 14 Nisan 1992 (31 yaşında) 19 0 Almanya Werder Bremen

2 2DF David Zima 8 Kasım 2000 (23 yaşında) 16 0 İtalya Torino
3 2DF Patrizio Stronati 17 Kasım 1994 (29 yaşında) 3 1 Macaristan Puskás Akadémia
4 2DF Jakub Brabec 6 Ağustos 1992 (31 yaşında) 36 2 Yunanistan Aris Thessaloniki
6 2DF Jaroslav Zelený 20 Ağustos 1992 (31 yaşında) 8 0 Çekya Sparta Praha
19 2DF Jakub Jugas 5 Mayıs 1992 (31 yaşında) 3 0 Polonya Cracovia

8 3OS Michal Sadílek 31 Mayıs 1999 (24 yaşında) 16 1 Hollanda Twente
12 3OS Jaromír Zmrhal 2 Ağustos 1993 (30 yaşında) 23 1 Slovakya Slovan Bratislava
13 3OS David Douděra 31 Mayıs 1998 (25 yaşında) 2 0 Çekya Slavia Praha
14 3OS Lukáš Provod 23 Ekim 1996 (27 yaşında) 10 2 Çekya Slavia Praha
18 3OS Lukáš Sadílek 23 Mayıs 1996 (27 yaşında) 2 0 Çekya Sparta Praha
22 3OS Tomáš Souček (Kaptan) 27 Şubat 1995 (29 yaşında) 60 9 İngiltere West Ham United

9 4FV Adam Hložek 25 Temmuz 2002 (21 yaşında) 23 2 Almanya Bayer Leverkusen
10 4FV Mojmír Chytil 29 Nisan 1999 (24 yaşında) 6 4 Çekya Slavia Prgue
17 4FV Václav Černý 17 Ekim 1997 (26 yaşında) 11 4 Almanya VfL Wolfsburg
20 4FV Jan Matoušek 9 Mayıs 1998 (25 yaşında) 2 0 Çekya Bohemians Praha 1905
  Şu anda aktif futbolculuk hayatı devam edenler

En fazla gol atanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Güncelleme: 26 Mart 2013
Sıra Oyuncu Oynadığı yıllar Gol Maç Gol/Maç
1 Jan Koller 1999 - 2009 55 91 0.6
2 Milan Baroš 2001 - 2012 41 93 0.44
3 Vladimír Šmicer 1993 - 2005 27 81 0.33
4 Pavel Kuka 1994 - 2001 22 63 0.35
Tomáš Rosický 2000 - 2024 22 100 0.22
6 Patrik Berger 1994 - 2001 18 44 0.41
Pavel Nedvěd 1994 - 2006 18 91 0.2
8 Vratislav Lokvenc 1995 - 2006 14 74 0.19
9 Marek Jankulovski 2000 - 2009 11 77 0.92
10 Tomáš Necid 2008 - 2024 9 32 0.28
11 Karel Poborský 1994 - 2006 8 118 0.07
Michal Kadlec 2007 - 2024 8 60 0.13
David Lafata 2006 - 2024 8 36 0.22
  Şu anda aktif futbolculuk hayatı devam edenler

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "The FIFA/Coca-Cola World Ranking". FIFA. 15 Şubat 2024. Erişim tarihi: 15 Şubat 2024. 
  2. ^ Warshaw, Andrew (9 Haziran 2000). "Berger absence may be crucial". The Telegraph. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2014. 
  3. ^ "Českou sérii bez prohry ukončili Irové". Mladá fronta DNES (Çekçe). 31 Mart 2004. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2012. 
  4. ^ "Greece 1-0 Czech Rep". BBC Sport. 1 Temmuz 2004. 15 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2013. 
  5. ^ "V reprezentaci zřejmě skončím, říká Lokvenc". sport.cz (Çekçe). 5 Eylül 2006. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2014. 
  6. ^ Sanghera, Mandeep (15 Haziran 2008). "Turkey 3–2 Czech R & Switzerland 2–0 Portugal". BBC Sport. 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2012. 
  7. ^ Novák, Jaromír; Novák, Miloslav (8 Nisan 2009). "Trenér Rada u reprezentace skončil, výkonný výbor vyřadil i šest hráčů". Mladá fronta DNES (Çekçe). 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2012. 
  8. ^ Novák, Jaromír (7 Temmuz 2009). "Fotbalovou reprezentaci povede jako trenér Hašek, radit mu bude Brückner". Mladá fronta DNES (Çekçe). 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2012. 
  9. ^ "V roli trenéra národního mužstva končím, řekl Hašek hráčům i novinářům". Mladá fronta DNES (Çekçe). 14 Ekim 2009. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2012. 
  10. ^ Bensch, Bob (16 Haziran 2012). "Czech Republic, Greece First to Reach Euro 2012 Quarterfinals". Bloomberg News. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2013. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]