Beyzbol

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Baseball sayfasından yönlendirildi)
Beyzbol
Atlanta Braves'in Washington Nationals ile yaptığı maçta aldığı ıska
BirlikDünya Beyzbol ve Softbol Konfederasyonu
İlk oynanış18. yüzyıl ortaları ya da önceleri, İngiltere veya Flamenya (erken formu)
4 Haziran 1838, Beachville, Ontario[1] (yazılı kurallara göre ilk kez oynandığı tarih ve yer)
Özellikleri
KategoriSopa-ve-top
EkipmanBeyzbol
Beyzbol sopası
Beyzbol eldiveni
AlanSaha
Olimpiyatlar1912, 1936, 1952, 1956, 1964, 1984 ve 1988 Yaz Olimpiyatları
Yaz Olimpik programı, 1992–2008

Beyzbol, her biri dokuz oyuncudan oluşan iki takım arasında, sırayla vuruş ve saha çalışmasıyla oynanan bir sopa ve top sporudur. Oyun birkaç oyun boyunca gerçekleşir ve her oyun genellikle saha takımındaki atıcı olarak adlandırılan bir oyuncunun, vuruş yapan takımdaki vurucu adı verilen bir oyuncunun sopayla vurmaya çalıştığı bir topu fırlatmasıyla başlar. Vurucu takımın amacı, topu diğer takımın oyuncularından uzağa, oyun alanına vurarak, oyuncularının üsleri koşmasına izin vererek, dört üs etrafında saat yönünün tersine ilerlemelerini sağlayarak, koşuyu tamamlamaktadır. Savunma konumundaki karşı takımının amacı, vurucuların koşucu olmasını önlemek ve koşucuların üsler etrafında ilerlemesini engellemektir. Bir koşucu yasal olarak üslerin etrafında sırayla ilerlediğinde ve ana plakaya (oyuncunun vurucu olarak başladığı yer) dokunduğunda bir koşu puanlanır.

Vurucu takımının temel amacı, bir oyuncunun ilk kaleye güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlamaktır; bu genellikle ya vurucu topa vurduğunda ve rakip topu alıp üsse dokunmadan önce ilk kaleye ulaştığında ya da atıcı topu vurucunun ulaşamayacağı bir yere atmakta ısrar ettiğinde meydana gelir. Vurucu takımının "dışarı" çağrılmadan ilk kaleye ulaşan oyuncular, ya hemen ya da takım arkadaşlarının vuruş sırası sırasında koşucu olarak sonraki üslere ilerlemeye çalışabilirler. Saha takımı, vurucuları veya koşucuları "dışarı" çıkararak koşuları engellemeye çalışır, bu da onları oyun alanının dışına çıkmaya zorlar. Atıcı, vuruşla sonuçlanan üç atış yaparak vurucuyu dışarı çıkarabilir; saha oyuncuları ise yere değmeden önce vurucuyu yakalayarak vurucuyu dışarı çıkarabilir ve koşucu hareket halindeyken bir tabana dokunmadan onu topla etiketleyerek bir oyun dışına çıkarabilir.

Rakip takımlar vuruş ve savunma arasında geçiş yapar; Savunma konumundaki takımı üç çıkış kaydettikten sonra vurucu takımının vuruş sırası sona erer. Her takım için bir tur vuruş bir atış anlamına gelir. Bir oyun genellikle dokuz atıştan oluşur ve oyunun sonunda daha fazla sayıda koşuya sahip olan takım kazanır. Çoğu oyun dokuzuncu atıştan sonra biter, ancak bu noktada skorlar eşitse genellikle ekstra atışlar oynanır. Beyzbolun oyun saati bulunmamaktadır, ancak bazı yarışmalarda oyun süresini kısaltmak için saha saati gibi oyun temposu düzenlemeleri bulunur.

Beyzbol, 18. yüzyılın ortalarında İngiltere'de halihazırda oynanan eski sopa ve top oyunlarından gelişti. Bu oyun, modern versiyonun geliştirildiği Kuzey Amerika'ya göçmenler tarafından getirildi. Beyzbolun Amerikan kökenleri ve Amerikan tarihinin Amerikan İç Savaşı ve Büyük Buhran gibi sıkıntılı anlarında bir kaçış kaynağı olarak tanınması, sporun "Amerika'nın Eğlencesi" lakabını almasına yol açtı; 19. yüzyılın sonlarından bu yana gayri resmi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin millî sporu olarak tanınmaktadır, ancak modern zamanlarda Amerikan futbolu gibi diğer sporlardan daha az popülerdir. Beyzbol, Kuzey Amerika'nın yanı sıra Orta ve Güney Amerika, Karayipler ve Doğu Asya'nın bazı bölgelerinde, özellikle Japonya, Güney Kore ve Tayvan'da en popüler spor olarak kabul edilmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'daki en yüksek profesyonel beyzbol seviyesi olan Major League Baseball'da (MLB), takımlar her birinde Doğu, Batı ve Orta olmak üzere üç bölümden oluşan National League (NL) ve American League'e (AL) bölünmüştür. MLB şampiyonu, Dünya Serisiyle sonuçlanan play-off'lara göre belirlenir. En üst düzey oyun benzer şekilde Japonya'da Central ve Pacific League arasında ve Küba'da Batı Ligi ve Doğu Ligi arasında bölünmüştür. Dünya Beyzbol ve Softbol Konfederasyonu tarafından düzenlenen Dünya Beyzbol Klasiği, sporun en büyük uluslararası yarışmasıdır ve dünyanın dört bir yanından en iyi millî takımların ilgisini çekmektedir. Beyzbol, 1992'den 2008'e kadar Olimpiyat Oyunları'nda oynandı ve 2020'de yeniden oynandı.

Temel kurallar[değiştir | kaynağı değiştir]

Beyzbol pozisyonları

Beyzbol genellikle 9 set oynanır. Her iki takımda her sette bir savunma ve bir hücum oyuncusu bulunur.

Hücumdaki takımın her oyuncusu sırayla sayı kalesine gelir ve fırlatıcı tümseğinden fırlatıcının sayı kalesinin arkasında duran yakalayıcıya attığı topa sopayla vurmaya çalışırlar. Fırlatıcının atışının, vuruş alanı içinden geçen, geçerli bir atış olup olmadığına sayı kalesinin arkasındaki hakem karar verir. Fırlatıcı dört geçersiz atış yaparsa, vurucuya birinci kaleye yürüme hakkı vermiş olur. Eğer bir vurucu, üç kez geçerli atışa vuramazsa, vurduğu topu karşı takımın yakalayıcısı havada yakalarsa ya da vurduğu topu ceza alanına düşürürse oyun dışı kalır. Üç oyuncusu oyun dışı kalan takım hücum hakkını kaybeder ve savunma konumuna geçer. İki takım da vuruş hakkını tamamlayınca set tamamlanır.

Vurucu, topa isabetli bir vuruş yaptığında birinci kaleye koşar. Savunma konumundaki karşı takımın oyuncularının topu alıp kale bekçilerine ulaştırmasına kadar geçen sürede öbür kaleleri de dolaşarak sayı kalesine dönebilir. Vurucu bu durumda sayı turunu tamamlamış olur. İsabetli bir vuruştan sonra bir kaleye ulaşabilen vurucu o kalede durabilir ve bir sonraki vurucunun koşusu esnasında o da ilerideki kaleye koşabilir.

Sayı turu[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğer vurucu iyi bir vuruşla topu çitlerin dışına gönderirse, buna sayı turu vurmak denir. Sayı turu vuran oyuncu, yakalanması söz konusu olmadan, kalelerden geçerek sayı turunu tamamlar. Sayı turu vurulduğu zaman eğer kalelerde koşucular varsa, onlar da sayı turunu tamamlarlar. Bir vurucunun takımına sağlayabileceği en büyük yarar sayı turudur. Çünkü normal bir koşuda bir vurucu ancak bir sayı kazandırabilirken, sayı turunda sahada ne kadar koşucu varsa bir o kadar daha sayı kazandırmış olur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Beachville District Museum". 7 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2015. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]